Παραθέτω τα τρία οχτάστιχα απ’ το ποίημα του Εθνικού μας ποιητού που φέρει τον τίτλο «Η ημέρα της Λαμπρής». Αποτελούν χαρμόσυνη αρμονία, Ουράνιους στίχους, με τους οποίους υμνεί ο Σολωμός την άνοιξη της φύσεως, την ελπίδα και τη χαρά της ζωής, την Ανάσταση του Χριστού και εξωραΐζει τις ανθρώπινες ψυχές:
«. α) Καθαρώτατον ήλιο επρομηνούσε
της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι,
σύγνεφο, καταχνιά, δεν απερνούσε
τ’ ουρανού σε κανένα από τα μέρη.
και από κει κινημένο αγροφυσούσε
τόσο γλυκό στο πρόσωπο τ’ αέρι
που λες και λέει μες στης καρδιάς τα φύλλα:
«Γλυκειά η ζωή και ο θάνατος μαυρίλα».
β) Χριστός Ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες,
όλοι, μικροί μεγάλοι, ετοιμαστήτε.
μέσα στις εκκλησιές τες δαφνοφόρες
με το φως της χαράς συμμαζωχτήτε.
ανοίξετε αγκαλιές ειρηνοφόρες
ομπρουστά στους Αγίους και φιληθήτε.
φιληθήτε γλυκά χείλη με χείλη,
πέστε Χριστός Ανέστη! Εχθροί και φίλοι.
γ) Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοι,
και βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μανάδες.
γλυκόφωνα, κοιτώντας τες ζωγραφι-
σμένες εικόνες, ψάλλουνε οι ψαλτάδες.
λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφι
από το φως, που χύνουνε οι λαμπάδες.
κάθε πρόσωπο λάμπει απ’ τ’ αγιοκέρι,
οπού κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι.».
Κανένας άλλος Έλληνας δεν έκλεισε στην ψυχή του τόσο φως και τόση λάμψη, όπως ο Σολωμός. Όπως είπε ο κριτικός Μιχαλόπουλος «Η νεοελληνική ποίηση πολλές φορές τραγούδησε το Πάσχα, μα ο Εθνικός μας ποιητής, ο Σολωμός, είναι εκείνος που αναμέτρησε όλο το κατανυκτικό μεγαλείο της Ιεροτελεστίας και ζήτησε να το παραστήση μέσα στην τέχνη του. Στίχοι μιας υπέροχης μουσικής αποδόσεως, μα περικλείουν και τη θρησκευτική παράδοση των Ελλήνων σ’ όλες τις λεπτομέρειες. Μέσα σ’ αυτούς ο Σολωμός είναι ο κατ’ εξοχήν ψυχογράφος της Ελληνικής ζωής, που δεν παραλείπει τίποτα από την εκκλησιαστική παράδοση του τόπου του και που την περιγράφει σαν αληθινός ζωγράφος».
Ανάλυση και κριτική των τριών οχτάστιχων.
α) Ημέρα Λαμπρής! Ημέρα φωτόλουστη!
Το δροσερό αεράκι της αυγής και ο ασυννέφιαστος ουρανός δείχνουν, ότι ξημερώνει ημέρα ωραία και γεμίζει των ανθρώπων τις ψυχές με τέτοια αισιοδοξία, ώστε να λένε γεμάτοι χαρά: «Γλυκειά η ζωή κι ο θάνατος μαυρίλα»
β) Αναστήθηκε ο Χριστός! Ας ετοιμασθούν όλοι και όλες – νέοι, γέροι και κόρες – και ας πάνε μέσα στις δαφνοστολισμένες εκκλησίες. Φίλοι και εχθροί ας αγκαλιασθούν και ας δώσουν μπροστά στους Αγίους το φιλί της Αγάπης.
γ) Μεγάλη λαμπρότητα έχουν οι Εκκλησίες.
Με τη νίκη του θανάτου από το Χριστό όλοι οι τάφοι είναι στολισμένοι με δάφνες. Εκεί οι μάνες κρατούν στην αγκαλιά τους τα βρέφη και οι ψάλτες ψέλνουν με πιο γλυκειά φωνή, ενώ κοιτούν τις ζωγραφισμένες εικόνες. Λάμπει το ασήμι και το χρυσάφι από το φως, που χύνουν οι λαμπάδες και τα κεριά. Λάμπουν και τα πρόσωπα των Χριστιανών. Να επισημάνουμε ότι τότε που το έγραφε ο Σολωμός το ποίημα αυτό δάφνες έστρωναν στις εκκλησίες και όχι βάγια, όπως σήμερα, όπως επίσης τότε δεν υπήρχαν δημόσια νεκροταφεία και έθαβαν τους νεκρούς μέσα στις εκκλησίες.
Τα τρία αυτά οχτάστιχα του ποιήματος αποτελούν πραγματική ζωγραφιά. Είναι η πιο αριστουργηματική εικόνα της Ορθοδοξίας. Θρησκευτικός, ανθρωπιστικός, φυσιολατρικός και μουσικός τόνος διαχέεται με την ποθητή στον άνθρωπο διάθεση του λυτρωμού. Μας θυμίζει το πασχαλινό αναστάσιμο τροπάριο από τον κανόνα του Δαμασκηνού: «Αναστάσεως ημέρα και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει και αλλήλους περιπτυξώμεθα…».
Κάποιος άλλος κριτικός είπε: «Με Ουράνια χαρά τραγουδάει το Ελληνικό Πάσχα, αδιάβλητο μείγμα αρχαίας Ελληνικής ευδαιμονίας και Χριστιανικής αρετής».
Καλή Λαμπρή, με υγεία και χαρά να γιορτάσουμε την Λυτρωτική ΑΝΑΣΤΑΣΗ του Χριστού μας.
ακολουθήστε το aixmi-news.gr στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Tarik Cyril Amar
Rami G Khouri
Dr Ramzy Baroud
Mort Laitner
Petra Lesjak Tušek
Bradley Blankenship
visit website
