του Πάνου Τρ. Σκοτινιώτη*
Προεκλογική περίοδο διανύουμε – ένας λόγος παραπάνω για μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις εκλογές που διεξήχθησαν πριν από 66 χρόνια, σαν χθες. Ήταν οι εκλογές της 11ης Μαΐου 1958, οι οποίες συντάραξαν το μετεμφυλιακό πλέγμα εξουσίας. Χωρίς καλά-καλά να έχουν περάσει εννιά χρόνια από τη λήξη του Εμφυλίου και με το ΚΚΕ στην παρανομία, η ΕΔΑ αναδείχθηκε στις εκλογές αυτές αξιωματική αντιπολίτευση – έλαβε το 24,4% των ψήφων και εξέλεξε 79 βουλευτές. Στον εκλογικό της θρίαμβο συνέβαλαν αναμφισβήτητα τόσο οι συνεργασίες που μπόρεσε να εξασφαλίσει, όσο και η σοβαρή κρίση που αντιμετώπιζε ο κατακερματισμένος κεντρώος χώρος. Η κοινή, εξάλλου, κάθοδος όλης της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στις βουλευτικές εκλογές του 1956 και η ανάδειξη της ΕΔΑ σε πρωταγωνιστική αντιπολιτευτική δύναμη στη Βουλή που προέκυψε από αυτές είχαν «νομιμοποιήσει» το κόμμα της Αριστεράς σε ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας.
Στις εκλογές 11ης Μαΐου 1958 η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή εξασφάλισε αυτοδύναμη πλειοψηφία – με το 41,2% των ψήφων εξέλεξε, ελέω εκλογικού συστήματος, 171 βουλευτές. Το Κόμμα Φιλελευθέρων (Κ.Φ.), με συναρχηγούς τους Γ. Παπανδρέου και Σοφ. Βενιζέλο, έλαβε το 20,7% των ψήφων και 36 έδρες· η Προοδευτική Αγροτική Δημοκρατική Ένωση (ΠΑΔΕ), ένας εκλογικός σχηματισμός κεντροαριστερού κατά βάση προσανατολισμού, έλαβε το 10,6% των ψήφων και 10 έδρες, ενώ 2,9% και 4 έδρες έλαβε η Ένωση Λαϊκών Κομμάτων (ΕΛΚ), ένας ευκαιριακός προεκλογικός συνασπισμός πολιτευτών του δεξιού χώρου, με συναρχηγούς τους Π. Κανελλόπουλο και Κ. Τσαλδάρη.
Στη Μαγνησία, ειδικότερα, η νίκη της ΕΔΑ υπήρξε εκκωφαντική – αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με 38,9%, καταφέρνοντας να επανασυγκολλήσει το μεγαλύτερο μέρος της ΕΑΜικής κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που το πέτυχε, αφού στις τρεις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις (1961, 1963, 1964) επανήλθε στη ζώνη της σταθερής εκλογικής της βάσης στη Μαγνησία (18-20%) – που πάντως ήταν, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της μετεμφυλιακής περιόδου, σαφώς μεγαλύτερη της πανελλαδικής της. Η επιτυχία της ΕΔΑ αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη ότι, τοπικά, τη μάχη του κεντρώου χώρου κέρδισε η ΠΑΔΕ, με τη συμβολή ωστόσο και δύο τέως βουλευτών της ΕΡΕ, των Ανδρέα Αποστολίδη και Νικολάου Μήτρου, οι οποίοι συμμετείχαν στον συνδυασμό της – η ΠΑΔΕ συγκέντρωσε το 19,7% των ψήφων έναντι μόλις 9,5% του Κ.Φ. Στη Μαγνησία η ΕΡΕ έλαβε 32,0%, δηλαδή εννιά και πλέον μονάδες κάτω από το πανελλαδικό ποσοστό της. Από την ΕΔΑ εκλέχθηκαν τρεις βουλευτές (Αναστάσιος Τσιάντος, Ευάγγελος Σκούρας και Γιάννης Σιαφλέκης), από την ΕΡΕ δύο βουλευτές (Δημήτριος Ιατρίδης και Νικόλαος Παπαγεωργίου) και από την ΠΑΔΕ εκλέχθηκε ο Αλέξανδρος Μέρος.
Να σημειωθεί ότι στις εκλογές αυτές η πόλη του Βόλου-Νέας Ιωνίας αναδείχθηκε ως η «αριστερότερη» πόλη της Ελλάδας – η ΕΔΑ έλαβε το 57,8% ψήφων έναντι 20,5% της ΕΡΕ, 14,3% της ΠΑΔΕ και 7,4% του Κ.Φ. Στον τότε δήμο Βόλου, ειδικότερα, η ΕΔΑ έλαβε το 53,0% των ψήφων έναντι 22,2% της ΕΡΕ, 16,7% της ΠΑΔΕ και 8,1 % του Κ.Φ. Στη Νέα Ιωνία, η ΕΔΑ έφτασε στο συγκλονιστικό 72,6%, όταν η ΕΡΕ περιορίστηκε στο 15,1%, η ΠΑΔΕ στο 7,1% και το Κ.Φ. στο 5,1%.
Η ΕΔΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα και στους τότε δύο άλλους δήμους του νομού – στον Αλμυρό με 36,3% και στη Σκόπελο με 44,6%. Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε και σε πολλές κοινότητες της Μαγνησίας, και συγκεκριμένα (με φθίνουσα, ως προς το ποσοστό, σειρά), στον Άγιο Ονούφριο με 66,3%, στον Άνω Βόλο με 65,0%, στην Ανακασιά με 55,9%, στη Μακρινίτσα με 54,0%, στον Άγιο Γεώργιο Ιωλκού με 52,4%, στους Αγίους Θεοδώρους με 50,5%, στην Αλόννησο με 50,1%, στη Σούρπη με 47,5%, στην Άλλη Μεριά με 46,7%, στην Αμαλιάπολη με 42,4%, στις Νέες Παγασές με 41,0%, στα Κάτω Λεχώνια με 40,2%, στο Κατηχώρι με 40,1%, στην Κερασιά με 38,9%, στη Ζαγορά με 38,8%, στην Αγριά με 38,6%, στη Νέα Αγχίαλο με 37,0%, στην Αγία Τριάδα με 33,3% και στην Αργαλαστή με 29,0%.
Ιστορικές αναλογίες με το σήμερα δύσκολα μπορούν να βρεθούν. Η σημαντική, ωστόσο, δημοκρατική παρακαταθήκη που έχουν αφήσει η ΕΔΑ και μεγάλο μέρος του Κέντρου της μετεμφυλιακής περιόδου -κυρίως η κεντροαριστερή τάση του- δεν μπορεί, παρά να δεσμεύει τις πολιτικές δυνάμεις που διεκδικούν να εκφράσουν, στις σύγχρονες συνθήκες, τη δημοκρατική προοδευτική παράταξη.
*Τα εκλογικά στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο μου «Μαγνησία και πολιτική εν καμίνω, 1934-1967. Ανατομία της κάλπης και Μετασχηματισμοί», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος 2022.
66 χρόνια από τον εκλογικό σεισμό της 11ης Μαΐου 1958
31
13
13.05.2024
του Πάνου Τρ. Σκοτινιώτη*
Προεκλογική περίοδο διανύουμε – ένας λόγος παραπάνω για μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις εκλογές που διεξήχθησαν πριν από 66 χρόνια, σαν χθες. Ήταν οι εκλογές της 11ης Μαΐου 1958, οι οποίες συντάραξαν το μετεμφυλιακό πλέγμα εξουσίας. Χωρίς καλά-καλά να έχουν περάσει εννιά χρόνια από τη λήξη του Εμφυλίου και με το ΚΚΕ στην παρανομία, η ΕΔΑ αναδείχθηκε στις εκλογές αυτές αξιωματική αντιπολίτευση – έλαβε το 24,4% των ψήφων και εξέλεξε 79 βουλευτές. Στον εκλογικό της θρίαμβο συνέβαλαν αναμφισβήτητα τόσο οι συνεργασίες που μπόρεσε να εξασφαλίσει, όσο και η σοβαρή κρίση που αντιμετώπιζε ο κατακερματισμένος κεντρώος χώρος. Η κοινή, εξάλλου, κάθοδος όλης της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στις βουλευτικές εκλογές του 1956 και η ανάδειξη της ΕΔΑ σε πρωταγωνιστική αντιπολιτευτική δύναμη στη Βουλή που προέκυψε από αυτές είχαν «νομιμοποιήσει» το κόμμα της Αριστεράς σε ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας.
Στις εκλογές 11ης Μαΐου 1958 η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή εξασφάλισε αυτοδύναμη πλειοψηφία – με το 41,2% των ψήφων εξέλεξε, ελέω........
© Θεσσαλία
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Tarik Cyril Amar
Brahma Chellaney
Rami G Khouri
Dr Ramzy Baroud
Mort Laitner
