Ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa aktarılan; cin, peri, dev gibi olağanüstü şahıslarla olağanüstü olayları içinde barındıran halk anlatılarıdır masallar…

“Bir varmış, bir yokmuş…” diye başlayan bu anlatıları kah dedelerimizin, nenelerimizin ağzından duymuşuzdur kah ders kitaplarından…

Bu düş ürünü anlatılar bizi bir “masallar diyarına sürükler”. Aynı zamanda masallar, bilimsel bir araştırma konusudur. Daha doğru bir deyişle, Türkoloji ve halkbilimi çalışmalarının konusudur.

Özellikle Türk masalları, Türklerin asırlar boyunca dünyanın dört bir yanına yayılmaları sebebiyle çok zengin bir içeriğe, engin bir hayal gücüne ve varyantlara sahiptir. Mesela, meşhur bir Türk masalının herhangi bir varyantına Anadolu’da başka bir varyantına ise Özbekistan’da rastlayabilirsiniz.

Masallara, akademik gözle bakılsa bile çok zordur masalların büyülü dünyası ile aramıza mesafe koymak…

Fakat her zaman masallar ve onların büyülü dünyasını mı anlatır edebiyatçılar? Ya masal anlatıcıları yahut da masal derleyicileri ne olacak? Sözlü kültür içinde zaten bir çoğu yitip gitmiş masalları anlatan kişiler, elbette kültürün aktarımı ve kültür çalışmaları bakımından önemlidir. Peki ya masal derleyenler? İşte onlar bir definenin peşinde dere tepe düz giden maceraperestler gibi bir anlatının peşinde, bir masalın dünyasına, Kaf Dağının ardına yolculuk yaparlar adeta. Neticede ortaya koydukları ise bir kültür ürünü, bir amme hizmetidir. Özellikle, Türkler gibi sözlü kültüre sahip milletler için bu verimlerin yok olmaması maksadıyla derleme faaliyetleri çok mühimdir çünkü. Bu sayede masal derleyicileri, Türk Dilinin eşsiz hazineleri olan ve büyülü bir dünyaya kapı aralayan masalları Türk milletine armağan etmiş olurlar.

Iğdırlı yazar Orhan Aras ise 2021’de YTB ödülüne layık görülen “Masal Avcısı” romanıyla tam da bir masal derleyicinin masalına sürüklüyor okurunu. Her zamanki yalın Türkçesi ve kuvvetli olay örgüsü ile okuruna hoş bir deneyim sunacağını daha ilk satırlarında hissettiriyor. Azerbaycanlı büyük yazar ve şair Bahtiyar Vahapzade’nin Orhan Bey hakkındaki şu ifadeleri, sanırım onun şiirde yahut nesirdeki dil kullanımını........

© dibace.net