Geçtiğimiz hafta sonunu Afyonkarahisar’da geçirdik. Mutfak Dostları Derneği’nin geleneksel gastronomi gezileri kapsamında yılın ilk lezzet rotası, normalde sadece gelip geçtiğimiz, güneye giderken yol üstünde belki bir çorba içtiğimiz, büyük satış mağazalarından bildiğimiz markaların sucuklarını aldığımız Afyonkarahisar oldu. Bilmeyenler için neden yılın ilk lezzet rotası olarak bu kentin seçildiğini de belirteyim; Afyon 2019 yılında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında Türkiye’nin üçüncü gastronomi kenti olarak seçildi. İlk ikisi tahmin edeceğiniz gibi Gaziantep ve Hatay’dı. Araya giren pandemi dönemi nedeniyle ancak bu sene UNESCO gastronomi şehri olmanın kente getirdiklerini görmeye gidebildik ve açıkçası gerek mutfağı gerekse doğal ve tarihi güzellikleri, termal suları ve otelleri ile beklentilerimizin ötesinde bir hafta sonu yaşattı Afyon bize. Gezilip görülecek yerleri bir kenara bırakıp, mutfağa ve gastronomi kenti oluşunun hikayesine bakalım.

Afyon her şeyden önce hayvancılığı ve belli başlı tarım ürünleriyle tanınıyor. Cumhuriyet, İkbal gibi hepimizin tanıdığı sucuk markalarının buradan çıkması, kaymakçılığın, süt ürünlerinin gelişmiş olması bu nedenle doğal. Hala manda varlığının devam etmesi ise manda sütü kaymağının kullanıldığı çok iyi ekmek kadayıflarının da hep burada tadılması anlamına geliyor. Lokumculukta da kaymaklı lokumun anavatanı desek yanlış olmaz.

Afyon’un bir diğer değeri ise, kente adını da veren haşhaş. Haşhaşın bol yetiştirilmesi mutfakta da kendini gösteriyor ve hamur işlerinin hemen hepsi; börekler, bükmeler, katmerler, gözlemeler hep haşhaşlı. Ekim ayında ekilen haşhaşa güzlük, Mart ve Nisan aylarında ekilen haşhaşa yazlık diyorlar ve bol bol kullanıyorlar. Bunların yapımında haşhaş tohumu kullanılsa da asıl haşhaş ezmesi çok sık kullanılan bir ürün. Ben İstanbul’a dönünce kahvaltıda ekmeğe sürerek denedim, çok güzel bir güne başlangıç lezzeti oldu. Hamur işleri demişken Afyon’da atlamamak gereken gerçekten çok lezzetli bir şey de patatesli ekmek. Bu ekmeğin yanında bir bardak çay içseniz zaten yetiyor!

AFYONKARAHİSAR’DA KEŞKEKİN YERİ AYRI

Patates, patlıcan ve baklagiller de bölgenin mutfağında sıkça yer alıyor. Mesela çeşit çeşit keşkek türleri her sofrada karşımıza çıktı. En çok dövülen, içine katılan etin en çok kaybolduğu ve bu nedenle de en açık renkli olan keşkekler en makbulleri; biz ilk öğle yemeğimizi yediğimiz Salim Usta’da mükemmel bir keşkek yedik. Salim Usta’daki tek güzel lezzet bu da değil elbette; Afyon’un kendine has bir yemeği olan patlıcan böreğinin de en iyisini burada tattık. Bu böreği bence mutlaka Türkiye’ye tanıtmalılar çünkü hem müthiş lezzetli hem de adı börek de olsa, içinde un olmaması nedeniyle un tüketmeyenlere de hitap edecek bir yemek. Közlenmiş veya hafif kızartılmış patlıcanla yapılabiliyor, ince ince doğranıp yumurta ve kıyma eklendikten sonra maydanoz ve baharatlar eklenip fırınlanıyor. Adeta........

© Gazete Pencere