Historicus

Houd de banden met het Israëlisch hoger onderwijs in stand

De website van de UvA toont op de homepage een blije kop: “Mensen verkiezen blije boven boze politici”. Dat heeft wetenschapster Maaike Homan ontdekt. Maar daar zoek ik niet naar. Ik zoek “Bir Zeit”. Zo heet de belangrijkste Palestijnse universiteit. Een kwart eeuw geleden had ik beroepshalve met internationale samenwerking in het hoger onderwijs te maken. De UvA werkte toen samen met Bir Zeit én met de Hebreeuwse universiteit van Jeruzalem. Ook bestond er een officieel Nederlands-Israëlisch samenwerkingsverband rond de ontwikkeling van landbouw in Afrika. De secretaris daarvan werkte in een kamer op ons kantoor. De Nederlandse en de Israëlische kennis op landbouwgebied sloten goed bij elkaar aan maar het programma had een tweede niet officieel doel: zo konden Palestijnse en Israëlische wetenschappers met elkaar praten en niet alleen over agronomie. Dankzij de samenwerkingsrelaties die de UvA in Israël en de bezette gebieden had, kon ze voor zulke ontmoetingen net zo goed een platform zijn.

Daarom zou het een slecht idee zijn als de Universiteit van Amsterdam de samenwerking met Israëlische universiteiten verbreekt. De Joodse staat is geen monoliet zoals blijkt uit de vele demonstraties tegen Netanyahu. Juist op de universiteiten wordt veel kritiek geleverd op het chauvinisme en de confrontatiepolitiek van Netanyahu en consorten. Die critici moet je niet isoleren, zoals de demonstranten op het Roeterseiland eisten. Ze hadden er beter aan gedaan van de universiteit te eisen dat er banden worden aangeknoopt met de universiteiten in Palestina. Die zoeken zelf contact zoals blijkt uit deze brief van rectores en andere topfiguren in het hoger onderwijs van Palestina. Aan de Bir Zeit in ieder geval worden nu al voorbereidingen getroffen voor de wederopbouw van het hoger onderwijs in Gaza na afloop van de oorlog. Daar zou de Universiteit van Amsterdam bij kunnen helpen, niet in plaats van maar naast de bestaande samenwerking met universiteiten in Israël. Daardoor kan ze helpen bij het scheppen van platforms waar Israëlische en Palestijnse intellectuelen een veilige plek vinden om met elkaar te praten. Zulke plekken zijn nu meer dan ooit nodig. Juist aan de basis van de samenleving moeten vredesprocessen beginnen. De zaakwaarnemers aan beide kanten zijn eerder deel van het probleem dan van de oplossing.

Het is te hopen dat de demonstranten en het College van Bestuur hierover snel op een constructieve manier in gesprek gaan ondanks die valse start van afgelopen dinsdagavond met het verdringen van onwelgevallige journalisten door de activisten en de volstrekt overbodige ontruiming door de politie.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin ook al is de laatste put nu dicht.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Xi Jinping in Europa.

Meer over: