Orta Asya olarak bilinen bölgede Türk halklarının yaşadığı coğrafyanın adıdır TÜRKİSTAN.
Batı ve Doğu olarak Türkistan iki ana kısma ayrılmaktadır.
Batı Türkistan; bugünkü Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan’ın tamamı ile Kazakistan’ın büyük bir bölümü ve Afganistan’ın bir kısmını kapsamaktadır.
Doğu Türkistan ise Çin işgali altında Uygur Türklerinin yaşadığı resmi kayıtlarda Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak geçentopraklara verilen isimdir.
Diğer bir bilgi notu şudur: Kuzeyde Doğu Rusya’dan başlayıp Ural dağlarına, güneyde Aras Irmağı ve Karadeniz sahillerine, batıda Moldova Gagauzeli ve doğuda Ural dağları ile Hazar denizinin sınırlarını oluşturan bölgeye de “Türkeli” denmektedir.
Bugün Batı Türkistan Cumhuriyetleri dağılan Sovyetler Birliği sonrası bağımsızlığını elde ederken, 1949 yılında komünist Sovyet Rusya’nın askeri yardımları ile kaderi Çin yönetimine terk edilen Doğu Türkistan hâlâ işgal altında. Seyahat özgürlüğü kısıtlı, din ve vicdan özgürlüğü yasaklanmış ve etnik temizlik yani asimilasyon politikaları Çin devlet güçleri tarafından en ağır şartlar içinde sürdürülmektedir.
Dileğimiz ve duamız, Batı Türkistan gibi Doğu Türkistan’ın da bir an evvel bağımsızlığını elde ederek özgürleşmesidir.
Bu bilgilendirme ve duamızdan sonra asıl konumuza dönelim.
*
Özbekistan, Türkistan olarak anılan ve Türk halklarının vatanı olan ve halen yaşadığı coğrafyanın içindeki bir Türk devletidir.
Diğer Türk devletleri ve Türk illeri olduğu gibi Özbekistan’da biz Türkiye Türklerinin de Ata Toprağımız, Öz Vatanımız, Ana Yurdumuzdur.
Farklı devlet ancak aynı milletiz.
Özbekistan’a ilk olarak Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde 1990’da, ikinci gelişim ise 1997 yılında bağımsızlığının 6. yılında gelmiştim.
Şimdi ise 27 yıl aradan sonra tekrar gelmek nasip oldu ve bambaşka bir Özbekistan ile karşılaştığımı ifade etmek isterim.
Çünkü, önceki gelişlerimde Müslüman Türk yurdunda Rus siyasi varlığı, devlet otoritesi ve kültürünün ezici bir şekilde etkinliğinin yani her alandaki Rus hakimiyeti beni rahatsız etmişti.
Bu gelişim de ise hızlı bir değişimin sonucu her alanda gelişen ve güçlenen bir Özbekistan’ı ötesinde kendi öz kimliğinin ifadesi olan dini değerler ve kültür özgürlüğüne kavuştuğunu görmek beni çok mutlu etti.
…Ve gördüm ki, Türk İslam mimarisinin en güzel örneklerini taşıyan tarihi eserler yeniden restore edilmiş ve ihtiyaca binaen camiler, mescidler ve medreseler inşa edilmiş.
Beş vakit minarelerden ezan sesi duyuluyor ve herkes inancını rahat bir yaşama imkanına kavuştu.
1993 yılında başlatılan girişimler 1995’te ilerletildi ve “Latin harflerine uyarlanmış Özbek alfabesi Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in imzasıyla, 1 Ocak 2023’te resmen kabul edildi. Kiril yerine Latin alfabesine ve Rusça yerine Özbek Türkçesi ile eğim başlatıldı.
Böylece şehir ve kasabalarda dolaşırken ayrıca Semerkant’tan Buhara’ya giderken yol güzergâhındaki tabelaları okuma şansı bulduk.
Asırlar sonra Rus hakimiyetinin son bulması Özbekistan gibi Türk İslam yurdu olan Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Azerbaycan’ın bağımsızlıklarını elde ederek özgürleşmeleri Allah’ın bir lütfudur.
Bugünleri gösteren Rabbime şükürler olsun.
*
Gelecek yazımda nasip olur ise mavi kubbelerle kaplı medreselere, çinilerle süslenmiş kervansaraylara, görkemli cami ve külliyelere sahip Semerkant’ı ayrıca Hive ve Buhara’daki Türk ve İslam kültürünü asırlardır temsil eden ve hala ayakta kalmayı başaran tarihi eserleri, ayrıca milli ve manevi önderlerimiz olan tarihi şahsiyetleri tanıtmaya çalışacağım.
Ata vatanımız, Türkistan’dan okurlarımı selamlıyorum.
Özbekistan notları
43
6
11.05.2024
Orta Asya olarak bilinen bölgede Türk halklarının yaşadığı coğrafyanın adıdır TÜRKİSTAN.
Batı ve Doğu olarak Türkistan iki ana kısma ayrılmaktadır.
Batı Türkistan; bugünkü Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan’ın tamamı ile Kazakistan’ın büyük bir bölümü ve Afganistan’ın bir kısmını kapsamaktadır.
Doğu Türkistan ise Çin işgali altında Uygur Türklerinin yaşadığı resmi kayıtlarda Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak geçentopraklara verilen isimdir.
Diğer bir bilgi notu şudur: Kuzeyde Doğu Rusya’dan başlayıp Ural dağlarına, güneyde Aras Irmağı ve Karadeniz sahillerine, batıda Moldova Gagauzeli ve doğuda Ural dağları ile Hazar denizinin sınırlarını oluşturan bölgeye de “Türkeli” denmektedir.
Bugün Batı Türkistan Cumhuriyetleri dağılan Sovyetler Birliği sonrası bağımsızlığını elde ederken, 1949 yılında komünist Sovyet Rusya’nın askeri yardımları ile kaderi Çin yönetimine terk edilen Doğu Türkistan hâlâ işgal altında. Seyahat özgürlüğü kısıtlı, din ve vicdan özgürlüğü yasaklanmış ve etnik temizlik yani asimilasyon politikaları Çin devlet güçleri tarafından en ağır şartlar içinde sürdürülmektedir.
Dileğimiz ve duamız, Batı........
© Yeni Akit
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Tarik Cyril Amar
Rami G Khouri
Dr Ramzy Baroud
Mort Laitner
Petra Lesjak Tušek
Bradley Blankenship
