Tuhaf bir heyecan yaşadığımız günler geçiriyorduk.

11 yaşımdaydım. Bursa’da, Tuzpazarı’nda şimdi yerinde yeller esen üç katlı bir ahşap evde oturuyorduk. Rahmetli babam sürekli cızırdayan Mendel marka bir radyodan ajans dinliyor, biz de kulak misafiri oluyorduk.

Demirel, İnönü, Bozbeyli gibi isimlere aşinaydık ama son zamanlarda Deniz Gezmiş ve Mahir Çayan’ın isimleri de duyulmaya başlamıştı. Bunlar zaman zaman arkadaşlarıyla yakalanıyor, tutuklanıyor, hapisten kaçıyor, birilerini rehin alıyor, öldürüyor veya yaralıyor, arada banka da soyuyordu.

Halk, basının da pompalamasıyla dehşet içindeydi. Gazetelere de gün doğmuştu sanki. Manşetlerde şurada ortaya çıktılar, burada görüldüler, çatışmaya girdiler diye haberler boy gösteriyordu.

Sanki birazdan kapımız çalınacak ve ellerinde silahlarla bizim eve de girecekti müteakip yıllarda bol bol duyacağımız isimle ‘anarşistler’.

Deniz Gezmiş’in yakalandığı haberini gazeteler yıldırım baskıyla duyurmuştu. Kamuoyu bir dehşet hissiyle dolmuştu.

İşte bu sırada Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Arslan’ın idam edildikleri haberleri çıkageldi ve ortalık birden sakinleşiverdi. Tipi dinmişti.

Hakikaten ne olmuştu tam olarak?

O karanlık günlerden itibaren zihnimde bir kaotik izlenim kümesi halinde varlığını muhafaza eden 1971/72 yıllarının fırtınalı tablosu 12 Eylül darbesine giden Türkiye’yi ilk gençliğinde idrak etmiş biri olarak zihnimde ürkütücü bir yer edinmişti. Sonra daha beterlerini gördük gerçi ama o tablo muhkem yere asılmıştı.

Sonradan öğreniyorum ki, 1971/72 yıllarında yaşanan hadiseler ne solcuların romantize ettiği gibi bir “ikinci kurtuluş savaşı” ne de resmi görüşün ileri sürdüğü gibi salt bir “anarşi”ydi.

27 Mayıs rejiminin getirdiği 1961 Anayasası gerçi sol akımların önünü açmıştı ama Türkiye’de iktidarı sağ almıştı: Âdil bir bölüşüm. İnönü’nün damadı gazeteci Metin Toker’in deyişiyle söylersek “Anayasa ve Toplumun yönetici aydın kadrosu sola açıkken, memleketin başına sola sımsıkı kapalı hatta sağa açık bir iktidar gelip oturmuştur.”

Bu temel çelişki 12 Eylül darbesine kadar binlerce gencin hayatının baharında canından olmasına........

© Yeni Akit