Στὸ παρὸν σημείωμα, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ διασκευὴ ἰδιαίτερου κεφαλαίου ἀπὸ ἀνέκδοτη μελέτη μας γιὰ τὰ Ὁμηρικὰ Ἔπη, ἀφοῦ γραφεῖ ὅτι τὰ κίνητρα τῆς ὅποιας ἀπόφασης καὶ δράσης τῶν θεῶν στὸ συγκεκριμένο Ὁμηρικὸ ἔπος σὲ γενικὲς γραμμὲς εἶναι ἄλλοτε ἡ παραδειγματικὴ τιμωρία τῆς ὕβρεως (ὑπερφίαλης συμπεριφορᾶς) καὶ ἄλλοτε ἡ ἐμψύχωση τῆς γενναιότητας, θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἰδοῦμε ἀνὰ ραψωδία τὴ μικρομέγαλη ἀνάμειξη καὶ συμβολὴ τῶν θεῶν τοῦ Ὀλύμπου στὴν πλοκὴ τοῦ ἔπους, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ «στρατόπεδο» μὲ τὸ ὁποῖο εἶχαν συμπαραταχτεί.
Στὴν Α ραψωδία, ὁ Ἀπόλλων εἶναι ποὺ τιμωρεῖ ἀφ' ἑνὸς τὴν ἀλαζονεία του ἀρχηγέτη τῶν Ἀχαιῶν, Ἀγαμέμνονα, καὶ τὴν ἄρνησή του νὰ δώσει πίσω τὴ Χρυσηίδα στὸν πατέρα της καὶ σκορπᾶ ἀφ' ἑτέρου στὸ ἀχαϊκὸ στρατόπεδο τὸ θανατηφόρο λοιμό. Ἡ μάνα τοῦ Ἀχιλλέα, ἡ Θέτις, ὅταν ὁ γιός της, θυμωμένος ποὺ ὁ Ἀγαμέμνων του πῆρε τὴ Βρισηίδα, καβγάδισε μὲ τὸν Ἀτρείδη καὶ ἀποφάσισε τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὶς μάχες, ἀνέβηκε ὡς τὸν πρωταφέντη τῶν θεῶν Δία γιὰ νὰ βοηθήσει τοὺς Τρῶες τιμωρῶντας ἔτσι τοὺς Ἀχαιούς. Ἡ Ἥρα τάχτηκε μὲ τὸ μέρος τῶν Ἀχαιῶν καὶ ἔστειλε τὴν Ἀθηνᾶ νὰ συμβουλέψει τὸν Ἀχιλλέα νὰ πάψει τὸν καβγᾶ.
Στὴ Β ραψωδία, ὁ Δίας πλανεύει μὲ ὀνειροφανταξιὰ τὸν Ἀγαμέμνονα ὅτι πρέπει νὰ τεθεῖ ἐπί κεφαλῆς ὅλου τοῦ ἐκστρατευτικοῦ σώματος τῶν Ἀργείων.
Στὴ Γ ραψωδία, μονομαχοῦν ὁ Μενέλαος ἀπὸ τοὺς Ἀχαιοὺς καὶ ὁ Πάρις ἀπὸ τοὺς Τρῶες γιὰ τὴν τύχη τῆς Ἑλένης. Ὅταν ὁ Μενέλαος τραυματίζει καὶ ἑτοιμάζεται νὰ σκοτώσει τὸν ἀντίπαλό του καὶ νὰ πάρει πίσω τὴ γυναῖκα του ξεπλένοντας τὴν ντροπὴ ποὺ εἶχε ὑποστεῖ, ἐπεμβαίνει ἡ Ἀφροδίτη καὶ σώζει τον Πάρι καὶ τοὺς Τρῶες κατ' ἐπέκταση.
Στὴ Δ ραψωδία, ἡ Ἥρα, ποὺ εἶναι μὲ τὸ μέρος τῶν Ἀχαιῶν, πείθει τὸ Δία νὰ μὴν ἀκούσει τὴ Θέτιδα καὶ νὰ ταχτεὶ μὲ τοὺς Ἀχαιούς. Ἡ Ἀθηνᾶ ὡς Τρῶας πολεμιστὴς παρασύρει τὸν Πάνδαρο νὰ τραυματίσει τὸ Μενέλαο καὶ νὰ δώσει τέλος σὲ μιὰν προσωρινὴ ἀνακωχὴ ἀνάμεσα στοὺς δυὸ ἐμπολέμους. Στὴν ἐπίθεση τῶν Τρώων τους συμπαρίσταται ὁ Ἄρης καὶ στοὺς Ἀργείους, ποὺ κατέβηκαν στὶς μάχες ὑπὸ τὶς διαταγὲς τοῦ Ἀγαμέμνονα μετὰ τὸ τελευταῖο του ὄνειρο, βοήθεια προσφέρει ἡ Ἀθηνᾶ.
Στὴν Ε ραψωδία παρουσιάζεται ἡ Ἀθηνᾶ, ἀπομακρύνοντας πρὸς στιγμὴ τὸν Ἄρη ἀπὸ τὰ πεδία τῶν μαχῶν, νά δίνει μεγάλες νίκες στοὺς Ἀργείους. Ὁ Αἰνείας, πρωτοπαλίκαρο τῶν Τρώων, ἂν καὶ κινδυνεύει νὰ σκοτωθεῖ ἀπὸ τὸν προστατευόμενο τῆς Ἀθηνᾶς Διομήδη, γλιτώνει χάρη στὴ βοήθεια τῆς μάνας του, Ἀφροδίτης, ἡ ὁποία, ὅμως, τραυματίζεται κι αὐτὴ ἀπὸ τὸν Ἀχαιὸ ἥρωα. Ὁ Ἄρης συνεχίζει νὰ βοηθᾶ τους Τρωαδίτες, ἀλλὰ τραυματίζεται ἀπὸ τὸ Διομήδη κι αὐτὸς μὲ τὴν ὑπόδειξη καὶ τὴ βοήθεια τῆς Ἀθηνᾶς, ἐνῶ ἡ Ἥρα δὲν παύει νὰ ἐμψυχώνει τὸ ἀργίτικο στρατόπεδο.
Στὴ ραψωδία Ζ, μεταξὺ ἄλλων, βλέπουμε πὼς οἱ Τρωαδίτισσες μεταβαίνουν στὸ ναὸ τῆς Ἀθηνᾶς νὰ ζητοῦν τὸ ἔλεος καὶ τὴ βοήθεια τῆς θεᾶς σὲ αὐτὴ τὴ δύσκολη στιγμὴ γιὰ τὴν Τροία καθὼς οἱ Ἀχαιοὶ φαίνονται νὰ ὑπερισχύουν.
Στὴν H ραψωδία, ὁ Ἕκτορας, μετὰ τὴ συνάντησή του μὲ τὴ γυναῖκα του, τὴν Ἀνδρομάχη, γυρίζει στὸ μέτωπο τοῦ πολέμου καὶ πρωταγωνιστεῖ στὶς μάχες δίνοντας νίκες στοὺς συμπατριῶτες του. Ἡ Ἀθηνᾶ, βλέποντάς τον, ἑτοιμάζεται νὰ πάρει τὸ μέρος τῶν Ἀχαιῶν, ἀλλὰ τὴν ἐμποδίζει ὁ Ἀπόλλων καὶ οἱ δυὸ μαζὺ πείθουν τοὺς Τρῶες νὰ δεχτοῦν μιὰ νέα μονομαχία μὲ τοὺς Ἀχαιούς. Ἔτσι, θὰ μονομαχήσουν ὁ Ἕκτορας ἀπὸ τοὺς Τρῶες καὶ ὁ Αἴας Τελαμώνιος ἀπὸ τοὺς Ἀργίτες χωρίς, ὅμως, ἀποτέλεσμα.
Στὴ Θ ραψωδία, ὁ Δίας ὄχι μόνο δὲν ἀφήνει τοὺς ἄλλους Ὀλύμπιους θεοὺς νὰ ἀναμειχθοῦν στὸν πόλεμο, ἀλλὰ καὶ βοηθᾶ τοὺς Τρῶες νὰ παίρνουν νῖκες μήπως – ὅπως λέει στὴν Ἀθηνᾶ καὶ τὴν Ἥρα ποὺ διαμαρτύρονται – καὶ ἔτσι μετανοήσει ὁ Ἀχιλλέας καὶ ξαναμπεῖ στὴ μάχη.
Στὴ ραψωδία Ι, ὁ Ἀγαμέμνονας ἐξηγεῖ στοὺς Ἀχαιοὺς πῶς τὸν παρέσυρε ὁ Δίας στὶς τελευταῖες ἀνεπιτυχεῖς ἐπιχειρήσεις τους.
Διαβάζοντας τήν Κ ραψωδία βλέπουμε πώς ὁ Ὀδυσσέας καὶ ὁ Διομήδης, μὲ τὴ βοήθεια τῆς Ἀθηνᾶς, πιάνουν καί, ἀφοῦ μαθαίνουν τὰ μυστικὰ τῶν Τρώων, σκοτώνουν τὸν Τρῶα κατάσκοπο Δόλωνα καὶ στὴ συνέχεια καὶ τὸ σύμμαχο τῶν Τρώων, βασιλιᾶ τῶν Θρακῶν, Ρῆσο, μὲ τοὺς στρατιῶτες του.
Στὴ ραψωδία Λ, μὲ τὴν εὐλογία καὶ τὴν ἀρωγὴ τῆς Ἥρας καὶ τῆς Ἀθηνᾶς, ὁ Ἀγαμέμνονας ρίχνεται στὶς μάχες νικηφόρα, ἐνῶ ὁ Δίας στέλνει τὴν Ἴριδα νὰ δώσει θάρρος στὸν Ἕκτορα ὥστε νὰ ἀντεπιτεθοῦν οἱ Τρῶες καὶ νὰ πάρουν τὴ νίκη, πρᾶγμα ποὺ τελικὰ γίνεται καὶ μάλιστα μὲ σοβαροὺς τραυματισμοὺς ἀρκετῶν ἀπὸ τοὺς ἐπί κεφαλῆς τοῦ ἀχαϊκοῦ στρατεύματος.
Στὴ ραψωδία Μ βλέπουμε τό Δία νά ἐμφανίζεται νὰ ὑπερασπίζεται τὸ Σαρπηδόνα καὶ ἔμμεσα νὰ ὑποστηρίζει τὴν ὑπὸ τὸν Ἕκτορα προέλαση τῶν Τρώων.
Στὴ ραψωδία Ν, ὁ Δίας εὐνοεῖ τοὺς Τρῶες καὶ ἀποσύρεται πιστεύοντας ὅτι κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἄλλους θεοὺς θὰ τὸν παρακούσει καὶ θὰ ταχτεὶ μὲ τοὺς Ἀχαιούς. Ὁ Ποσειδῶνας, ὅμως, μεταμορφώνεται στὸ μάντη Κάλχαντα καὶ ἐμψυχώνει τοὺς Ἀχαιούς, ἀλλὰ τελικὰ οἱ Τρῶες φτάνουν ὡς τὰ ἀργίτικα πλοῖα.
Στὴ ραψωδία Ξ, διαβάζουμε πώς ὁ Ποσειδῶνας, παρὰ τὴν ἀπαγόρευση τοῦ Δία, στέκεται ἀκόμη βοηθὸς τῶν Ἀχαιῶν καὶ ἐμψυχωτής τους. Ἡ Ἥρα τὸν βοηθᾶ, καθώς, μὲ ἐρωτικὴ ζώνη ποὺ ἔκλεψε ἀπὸ τὴν Ἀφροδίτη καὶ δωροδοκῶντας τὸν Ὕπνο, σαγήνευσε τὸ Δία καὶ τὸν ἔριξε σὲ βαθὺ ὕπνο. Ἔτσι, οἱ Τρῶες ἀποκρούονται καὶ ὁ Αἴας ὁ Τελαμώνιος λαβώνει τὸν Ἕκτορα.
Στὴν Ο ραψωδία, ὁ Δίας ξύπνησε, βλέπει τοὺς Τρῶες νὰ ἡττῶνται, βάζει τὶς φωνὲς στὴν Ἥρα, διατάζει, διὰ τῆς Ἴριδας, τὸν Ποσειδῶνα νὰ πάψει νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὸν πόλεμο καὶ τὸν Ἀπόλλωνα νὰ παροτρύνει τὸν Ἕκτορα νὰ τεθεῖ ἐπί κεφαλῆς ἐπίθεσης τῶν Τρώων ποὺ φτάνουν ἔτσι ὡς τὰ ἀχαϊκὰ πλοῖα καὶ καῖνε κάποια ἀπὸ δαῦτα.
Στὴ ραψωδία Π, ὁ Ἀπόλλων εἶναι ποὺ ξεφανερώνει στὸν Ἕκτορα ὅτι ὁ Πάτροκλος πῆρε τὴν πανοπλία τοῦ Ἀχιλλέα καὶ ὁδήγησε τοὺς Ἀχαιοὺς σὲ νῖκες ξανά. Στὴ συνέχεια, τὸν βοηθᾶ νὰ σκοτώσει τὸν Πάτροκλο.
Στὴ ραψωδία Ρ, ὅταν ὁ Ἕκτορας κουρσεύει τὸν ὁπλισμὸ τοῦ Ἀχιλλέα ἀπὸ τὸ νεκρὸ σῶμα τοῦ Πατρόκλου, ὁ Δίας οὐρανόθεν λυπᾶται, γιατί ξέρει ὅτι πλησιάζει καὶ τὸ τέλος του βασιλόπαιδος τῶν Τρώων.
Στὴ Σ ραψωδία, ἡ Θέτις παρηγορεῖ τὸν Ἀχιλλέα γιὰ τὸ θάνατο τοῦ φίλου του καὶ τοῦ ὑπόσχεται νέα πανοπλία ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Ἡφαίστου. Ὁ Ἥφαιστος πράγματι φτιάχνει μιὰ ξεχωριστὴ πανοπλία γιὰ τὸ γιὸ τῆς Θέτιδας, στὸν ὁποῖο συμπαραστέκονται ἡ Ἥρα καὶ ἡ Ἀθηνᾶ μὲ τὸν τρόπο της ἡ καθεμιὰ μέχρι νὰ λάβει τὸ νέο του ὁπλισμὸ καὶ νὰ βγεῖ στὴ μάχη γιὰ ἐκδίκηση.
Στὴ ραψωδία Τ, ἡ Θέτις παραδίδει τὴν πανοπλία στὸν Ἀχιλλέα πού, ἀφοῦ ἀποκαθιστᾶ τὶς σχέσεις του μὲ τὸν Ἀγαμέμνονα καθὼς κι οἱ δύο δέχονται ὅτι οἱ θεοὶ ἦταν ποὺ τοὺς παρέσυραν, ἑτοιμάζεται νὰ βγεῖ στὴ μάχη. Τότε, ἡ Ἥρα δίνει φωνὴ στὸ ἄλογο τοῦ Ἀχιλλέα, Ξάνθο, καὶ δι' αὐτοῦ προφητεύει τὸ τέλος τοῦ ἀρχηγοῦ τῶν Μυρμιδόνων.
Στὴ ραψωδία Υ, ὅταν ὁ Ἀχιλλέας εἶναι ἐπί κεφαλῆς τοῦ ἀχαϊκοῦ στρατοῦ, ὁ Δίας ἀφήνει τοὺς θεοὺς τοῦ Ὀλύμπου νὰ διαλέξουν μὲ ποιόν ἀπὸ τοὺς δυὸ ἀντιπάλους θὰ ταχτούν. Ἔτσι, Ἥρα, Ἀθηνᾶ, Ποσειδῶνας, Ἥφαιστος καὶ Ἑρμῆς πᾶνε μὲ τὸ μέρος τῶν Ἀργείων καὶ Ἄρης, Ἀφροδίτη, Ἀπόλλων καὶ Ἄρτεμις μὲ τοὺς Τρῶες. Ὅταν ὁ γιὸς τῆς Θέτιδας ἔρχεται ἀντιμέτωπος μὲ τὸν Ἕκτορα, ἐπεμβαίνουν ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ὁ Ἀπόλλων καὶ ἀποσοβοῦν τὸ μοιραῖο εἴτε γιὰ τὸν πρῶτο ἡ Παλλάδα εἴτε γιὰ τὸ γιὸ τοῦ Πριάμου ὁ Φοῖβος. Ἀκολουθεῖ ἡ σύγκρουση Ἀχιλλέα - Αἰνεία, ἀλλὰ τὴν κρίσιμη στιγμή, ἐνῶ ὁ Αἰνείας βρίσκεται σὲ δεινὴ θέση, ἐπεμβαίνει ὁ Ποσειδῶνας καὶ τὸν σώζει.
Στὴ Φ ραψωδία, γίνονται γύρω ἀπὸ τὸν ποταμὸ Σκαμάνδριο μάχες τῶν θεῶν μεταξύ τους, αὐτῶν ποὺ εἶναι μὲ τοὺς Ἀχαιοὺς καὶ ἐκείνων ποὺ ἔχουν συμμαχήσει μὲ τοὺς Τρῶες, οἱ ὁποῖοι τελικὰ θὰ κλειστοῦν ἐντὸς τῶν τειχῶν μήπως καὶ σωθοῦν. Ἐνῶ κινδυνεύει κάποιες στιγμὲς καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωὴ τοῦ Ἀχιλλέα, τὸν διασώζουν ὁ Ποσειδῶνας, ἡ Ἀθηνᾶ στὴν ἀρχὴ καὶ ἀκολούθως ἡ Ἥρα καὶ ὁ Ἥφαιστος. Ἡ Ἀθηνᾶ τραυματίζει τον Ἄρη καὶ ἡ Ἥρα χτυπᾶ τὴν Ἄρτεμη ὅταν κατέβηκε νὰ παρασταθεῖ στὸν Ἄρη.
Στὴ Χ ραψωδία, ὁ Δίας παρακολουθεῖ ἀφ' ὑψηλοῦ τὴ μονομαχία Ἕκτορα καὶ Ἀχιλλέα καὶ διατάζει τὸν Ἀπόλλωνα νὰ πάψει νὰ βοηθᾶ τὸν Ἕκτορα , ἐνῶ ἡ Ἀθηνᾶ παίρνοντας τὴ μορφὴ ἑνὸς ἀδελφοῦ τοῦ Ἕκτορα τὸν παρακινεῖ νὰ ἀντιπαραταχθεῖ στὸν Ἀχιλλέα, κάτι ποὺ ὁδήγησε στὸ τέλος τῆς ζωῆς του καὶ στὴ σκύλευση τοῦ κουφαριοῦ του ἀπὸ τὸν ἐκδικητὴ γιὸ τῆς Θέτιδας.
Διαβάζοντας τή ραψωδία Ψ, παρακολουθοῦμε τοὺς ἀθλητικοὺς ἀγῶνες ποὺ διεξάγονται στοὺς στρατῶνες τῶν Ἀχαιῶν στὴ μνήμη τοῦ Πατρόκλου, ὅταν γύρισε ὁ Ἀχιλλέας μὲ τρόπαιο τῆς νίκης του τὸ νεκρὸ Ἕκτορα. Ἂς δεχτοῦμε καί ὡς ἔμμεση ἐπέμβαση τῶν θεῶν ὅτι οἱ Ἀχαιοὶ τιμοῦν τὸ νεκρό τους δίχως νὰ δεχτοῦν ἐπιθέσεις ἀπὸ τοὺς Τρῶες.
Καὶ τέλος, στὴν Ω ραψωδία, ὅταν ὁ Ἀχιλλέας, ὀργισμένος, πονεμένος καὶ γιὰ νὰ πάρει ἐκδίκηση γιὰ τὸ θάνατο τοῦ Πατρόκλου, βεβηλώνει τὸ κουφάρι τοῦ Ἕκτορα, οἱ θεοὶ ἀγανακτοῦν καὶ ὁ Δίας στέλνει τὴ Θέτιδα στὸ γιό της μὲ παραγγελιὰ νὰ δώσει τὸ σῶμα τοῦ νεκροῦ Τρῶα στὸν πατέρα του, Πρίαμο, ἀπὸ τὴ μιὰ καὶ τὴν Ἴριδα στὸν ἴδιο τὸν Πρίαμο, τὸ γέροντα βασιλιᾶ τῶν Τρώων, ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ μεταβεῖ γιὰ τὸν ἴδιο σκοπὸ στὴ σκηνὴ τοῦ Ἀχιλλέα, στὸ στρατόπεδο τῶν Ἀχαιῶν. Αὐτὸς ποὺ πηγαινοφέρνει τὸν Πρίαμο καὶ τὸ συνοδὸ τοῦ κήρυκα, Ἰδαῖο, πρὸς καὶ ἀπὸ τοὺς στρατῶνες τῶν Ἀχαιῶν μὲ ἀσφάλεια εἶναι ὁ Ἑρμῆς, μᾶλλον μετὰ ἀπὸ διαταγὴ τοῦ Δία.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Ali Fathollah-Nejad
Rami G Khouri
visit website
