Μέσα στην τύρβη της καθημερινότητας, αθόρυβα αποκαλύφθηκε αποκατεστημένος ο ναός των Αγίων Θεοδώρων στο κάτω μέρος της πλατείας Κλαυθμώνος. Είναι ένα θέαμα παρήγορο. Εκεί, στη συμβολή των οδών Ευριπίδου, Αριστείδου και Δραγατσανίου, η εκκλησία αυτή του 11ου αιώνα, με τη μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική αξία, μας υπενθυμίζει πως στη ζωή μας υπάρχουν και άλλα πράγματα για τα οποία αξίζει να στεκόμαστε προσεκτικοί.
Με τους Αγίους Θεοδώρους έχουν ασχοληθεί όλοι οι μελετητές της Αθήνας. Οι ανασκαφές του 1967 πέριξ του ναού έδειξαν λείψανα παλαιότερων κτισμάτων, παλαιότερου ναΐσκου, αλλά και μιας έπαυλης των ρωμαϊκών χρόνων. Οι επάλληλες στρώσεις της ιστορίας της Αθήνας συναιρούνται θαυμαστά στα βυζαντινά εκκλησάκια της.
Αλλά βεβαίως, όπως σχεδόν παντού στην Αθήνα, ο νεότερος ελληνικός πολιτισμός επιφύλαξε ένα κάκιστο οικιστικό περιβάλλον. Είχε γράψει ο Μανόλης Χατζηδάκης, όταν ήταν διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη (από το 1941 έως το 1973): «Ενα βαθύ πηγάδι θα σχηματίσουν τα πανύψηλα εμπορικά οικοδομήματα, λαμπρά και στιλπνά, και στο βάθος, σφιγμένο από παντού, θα μείνει, παλαιικό και ασήμαντο, ένα εκκλησάκι του 11ου αιώνα». Αυτά τα έγραφε στα χρόνια της εντατικής μεταπολεμικής ανοικοδόμησης και είχε επισημάνει ακριβώς τα ίδια και για την Καπνικαρέα (όταν είχε υψωθεί το κτίριο του Βαλσαμάκη με τα υαλοπετάσματα).
Ως ναός που είχε υποστεί πολλές προσθήκες και βλάβες, οι Αγιοι Θεόδωροι μας φέρνουν το μέτρο της αρμονίας και της απέριττης ομορφιάς στην απλότητα. Ο Χαράλαμπος Μπούρας είχε γράψει πως η νέα ζωγραφική διακόσμηση με ελαιοχρώματα πιθανώς να έγινε γύρω στο 1910, όταν πραγματοποιήθηκε η νέα πλακόστρωση και η αφαίρεση των εσωτερικών επιχρισμάτων. Η Ελένη-Αννα Χλέπα στο βιβλίο της «Τα βυζαντινά μνημεία στη νεώτερη Ελλάδα» (εκδ. Καπόν) μας λέει πως το 1910 είχε συσταθεί για πρώτη φορά υπηρεσία του υπουργείου Εκκλησιαστικών Θεμάτων και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως με αντικείμενο τη συντήρηση «αρχαίων μνημείων». Αλλά ήταν και εκείνη τη χρονιά (1910) που ο ναός θα «βυθιστεί» και θα αποκοπεί από τους γύρω δρόμους, καθώς μια άλλη αντίληψη αστικού χώρου είχε αρχίσει να επικρατεί. Η νέα αποκατάσταση του ναού με τις σύγχρονες αντιλήψεις έρχεται να αθροιστεί σε μια μακρά εμπειρία χρήσης, κατάχρησης και ανάδειξης των ιστορικών θησαυρών της Αθήνας. Ζητούμενο είναι, πλέον, η αρχιτεκτονική ανακατασκευή των 2-3 ιδιαίτερα άσχημων κτιρίων που περιβάλλουν αυτό το μνημείο της πρωτεύουσας.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Donald Low
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
