Zanimljiva je, ali ne naročito poznata, činjenica da su se neke srpske plemićke porodice iz srednjeg veka sačuvale do današnjeg dana, sa istim prezimenom i živim sećanjem na svoje poreklo. Priča koju vam danas donosim jeste upravo o jednoj takvoj porodici.
Reč je o Miloradovićima koji svoje korene vuku iz okoline Stoca u Hercegovini i koji su na „zemlji Hercegovoj” ostavili brojne tragove postojanja od neprocenjive istorijske i kulturne vrednosti. Put ove porodice je dug i trnovit, od sutona srednjeg veka kada se pojavljuje na istorijskoj sceni, preko ruskog i austrijskog dvora, pa sve do današnjih dana kada se njeni članovi nalaze rasuti širom sveta, ali čuvajući živo sećanje na blistavu porodičnu prošlost.
Istorija krije velike priče. Svakom ko se udubi u njene tajne ona otkriva nepregledna prostranstva zgusnutih i nervoznih zbivanja koja kroz magličastu koprenu vremena pokušavaju izbiti na belodan. Kroz reč i slovo njenih pasioniranih tragača zbore vekovi neprekidnog trajanja života u punoći njegovih oblika i snazi njegovih ekspresija.
Priča o zadužbinarskoj porodici Miloradović jeste jedna velika pripovest o trajanju i kontinuitetu, pripovest o opstanku uvek na međi, na nemilosrdnoj vododelnici kultura i epoha. Istorijski ugled ove plemićke porodice – čiji putevi vode i do dvorova Marije Terezije i Petra Velikog – stvara se upravo u jednom „prelomnom” vremenu, kada su ostaci srpskog carstva, zajedno sa okolnim balkanskim državama, ispuštali poslednji dah pred nezadrživom najezdom Mehmeda II Osvajača. Miloradovići „ulaze u istoriju” sa svojim začetnikom Miloradom iz roda Hrabrena, koji je živeo u blizini Stoca u Hercegovini, po svoj prilici u drugoj polovini XIV veka. Za njih se veže titula vojvode „Donjih Vlaha”, što je bio jedan od naziva za stočarski kraj u kome je ova porodica živela.
Početkom XV veka istoriografija beleži nešto konkretnije podatke o njima, tačnije o Miloradovom sinu Stjepanu Miloradoviću. On je bio jedan od vojskovođa bosanskog kneza Petra Pavlovića iz poznate velikaške porodice Pavlović. Dubrovački izvori otkrivaju da je Pavlovićeva vojska, u kojoj je bio i Stjepan, zajedno sa Turcima plenila dubrovačke posede u Slivnu. Stjepanovo učešće pominje se i u borbama protiv velikaša Sandalja Hranića. Za Stjepana su vezani i prvi istorijski spomenici – očuvani do danas – koji baštine nasleđe Miloradovića. To su stećak u nekropoli na lokalitetu Radimlja kod Stoca na kome je uklesano njegovo ime, kao i kamena stolica kod stare crkve Svetog Petra i Pavla u Ošanićima u neposrednoj blizini nekropole. Pozicioniranje vladarske stolice ispred bogomolje govori o položaju i moći velikaša koji je, shodno tadašnjim običajima, sa tog mesta donosio odluke, presude i moglo bi se kazati „vršio vlast”.
U istoj nekropoli sahranjivani su i Stjepanovi potomci i ona sama je jedan od najvažnijih istorijskih lokaliteta u Bosni i Hercegovini. Na njenim stećcima se mogu naći uklesani brojni motivi iz ratničkog i svakodnevnog života koji, osim o istorijskim ličnostima, govore mnogo i o veri i kulturi, a najposle i modi hercegovačkog plemstva iz XV veka. Stjepan Miloradović je imao tri sina koji su vodili porodicu u dobu uspostavljanja turske vlasti na ovom prostoru. Zanimljivo je da su oni u prvom periodu osmanske vladavine uspeli sačuvati plemićko dostojanstvo i, sledstveno tome, relativno velike zemljišne posede, a da zauzvrat nisu morali da menjaju veru.
To, na prvu, može zvučati čudno, shodno našem naknadnom poimanju turskih osvajanja, ali zapravo period druge polovine XV i dobrog dela XVI veka je, u smislu društvene strukture, više period kontinuiteta, nego diskontinuiteta sa srednjim vekom. To je naročito karakteristično za pogranične predele u kojima je bilo najviše potrebe za održavanjem „vojne gotovosti”. Tako, neki hrišćanski plemićki rodovi uspevaju sačuvati svoju društveno-političku poziciju isporučujući Turcima povremenu vojnu pomoć. Naravno, posedi Miloradovića bili su pogranični prema Dubrovčanima i latinskom svetu i oni su negde u tom rascepu izdejstvovali svoj zavidan položaj hrišćanskih spahija. Sa zvanjem spahije javlja se i jedan od najznatnijih Miloradovića – Milisav, a njegov brat Radoje zadržao je titulu „vojvode Donjih Vlaha”, koja je u rodu bila nasledna.
Njihova velika zasluga je u zadužbinarskom radu, jer je Radoje bio ktitor pravoslavne crkve Sv. Nikole u Trebinju, a Milisav je zapamćen kao obnovitelj manastira Žitomislić u drugoj polovini XVI ili početkom XVII veka, koji je bio zaslužan i za njegovo freskopisanje. U Žitomisliću je tada freskopisan Milisavov portret sa manastirskom crkvom. Manastir Žitomislić, zajedno sa ostalim crkvama koje su podigli Miloradovići, predstavlja verovatno najvažnije tragove srednjovekovne umetnosti i arhitekture u Hercegovini i važno kulturno bogatstvo celokupnog srpskog naroda. Žitomislićku crkvu odlikuje velelepni zvonik, a oko nje je podignut niz pomoćnih prostorija. Manastir je vekovima bio obrazovni i duhovni centar za okolne pravoslavne hrišćane.
O značaju Žitomislića, kako simboličkom tako i suštinskom, možda najbolje govore tirade mržnje koje su dovele do njegovog dvostrukog spaljivanja i pustošenja, a na kraju i rušenja svetinje. Naime, u vreme NDH je ova zadužbina Miloradovića prvi put spaljena i opustošena, a golgota manastira nastavljena je 1990-ih kada je tokom rata u potpunosti porušen. To nedelo je polovinom juna 1992. godine počinila hrvatska vojska u sadejstvu sa lokalnim jedinicama hrvatskog veća odbrane. Žitomislić je obnovljen 2005. godine, u vreme patrijarha srpskog Pavla, i od tada predstavlja jednu od duhovnih okosnica za očuvanje i povratak Srba u dolinu Neretve.
Dalji put porodice Miloradović usko je vezan za proces opadanja turskog carstva i prestanka ekspanzije, koja je u vremenu sultana Sulejmana „Zakonodavca” doživela vrhunac. Zato će njihovi tragovi sve više biti vezani za Dubrovnik – koji će im predstavljati sigurnu luku od turskih pritisaka – kao i priliku za unosne trgovačke poslove. Oni Miloradovići koji ostanu u Hercegovini vremenom će menjati prezime u Kuzmane i Ljojiće – koji i danas naseljavaju okolinu Mostara – a jedan njihov deo će takođe primiti islam i uzeti prezime Opijač.
Dubrovački arhivi otkrivaju mnogo podataka o porodici iz XVII i početka XVIII veka. Pominju se Miloradovići iz Popova polja kojima se pripisuje i titula kneza. Na jednom skupu u Ravnom beleži se takođe prisustvo kneza Stjepana Miloradovića. Zanimljivo je da on nosi ime jednog od začetnika svoje loze i ime koje će njeni članovi i ubuduće često nositi. Takođe treba napomenuti da ono predstavlja ijekavsku (ili ikavsku – Stipan) formu kraljevskog imena Nemanjića.
Najvažnija linija porodice – koju ćemo dalje pratiti u prostranstvima današnje Ukrajine i na dvoru ruskih careva – a koja je jedno vreme živela u Dubrovniku, je linija Ilije Miloradovića sa njegovom trojicom sinova Aleksandrom, Mihailom i Gavrilom. Naime, dubrovački izvori su ih zapamtili kao dobre i uspešne trgovce koji su imali razvijene poslovne veze širom Sredozemlja, naročito na Levantu. Poslovali su u unutrašnjosti Balkana, u Vidinu, a u jednom navratu su od strane Dubrovčana poslati da se žale na loš položaj trgovaca Republike u Mostaru.
U tome se njihova istorija ne razlikuje mnogo u odnosu na druge porodice koje su se pod pritiskom Osmanlija „spuštale” u Dubrovnik i tamo vremenom gubile svoju vezu sa pravoslavljem, a potom i sa svojim istorijskim sećanjem. Ali jedna spoljna okolnost je uticala na to da se ovi znatni predstavnici roda Miloradovića sačuvaju u punoći svoga nasleđa i da odu na mesto gde će se njihovo pravoslavno seme najbolje primiti. Ta okolnost podrazumeva jačanje ruske carevine pod liderstvom moćnog Petra Velikog Romanova, koji je osim proširenja teritorije proveo i opsežne reforme sa ciljem modernizacije Rusije. Za taj posao bili su mu potrebni obrazovani i sposobni ljudi, koje je neretko nalazio u predstavnicima srpskog građanstva iz jadranskih gradova.
Jedan od najznatnijih činovnika sa njegovog dvora bio je grof Sava Vladislavić, rodom iz okoline Gacka, za kojim su došli brojni Srbi stavljajući se u službu carske krune. Sava je, verovatno, kod Petra Velikog doveo i Mihaila Miloradovića. On je vrlo brzo u carskoj Rusiji zaslužio titulu pukovnika, što je u nekom smislu bila i potvrda poštovanja za Miloradoviće. Mihailo je, više puta, početkom XVIII veka odlazio u Rusiju i vraćao se u rodnu Hercegovinu zajedno sa svojim bratom Gavrilom. Zabeleženo je da su 1707. godine doneli darove Petra Velikog za porodičnu zadužbinu manastir Žitomislić. Ipak, njegova najzapaženija uloga je bila u dizanju hercegovačko-crnogorskog ustanka iz 1711. godine. Naime, te godine je Mihailo kao izaslanik ruskog dvora došao na Cetinje donoseći čuvenu „gramatu” kojom su uspostavljeni prvi diplomatski odnosi Crne Gore i Rusije. U toj gramati Petar poziva sve porobljene hrišćane na ustanak protiv osmanske vlasti u sklopu svojih širih protiv-turskih napora.
Vladika Danilo – koji je tada predvodio Crnogorce – zdušno prihvata borbu i zajedno sa Miloradovićem organizuje ustanak. Njihova ideja je bila da, u saradnji sa okolnim glavarima, podignu kompletno područje Hercegovine i Crne Gore udarajući na neka najvažnija utvrđenja kao što su Gacko i Nikšić. Realni domet ovog pregnuća, na koncu, ostao je gotovo neznatan, jer je akcija propala nakon nešto manje od dva meseca, pokazujući da vlast Osmanlija još nije dovoljno uzdrmana. Istoričar Živko Andrijašević navodi da je „crnogorsko vojevanje oko turskih gradova i utvrđenja bilo više demonstracija odanosti slovenskom caru, nego ozbiljan vojnički poduhvat, budući da potrebnog oružja i vojnika za osvajanje turskih utvrda oni nisu imali”.
Iako je sa vojničke strane ovo bio potpuni poraz ustanka, njegov dalekosežni domet je u tome što Cetinje uspostavlja trajne veze sa Petrogradom, vežući svoj mali čamac za veliku rusku lađu. Ta veza će biti ključna osovina buđenja i oslobađanja hrišćana u narednim decenijama i vekovima. Mihailov dolazak u Crnu Goru opevao je i veliki Petar II Petrović Njegoš u svome delu Ogledalo srpsko, gde kaže:
„Kad Rusija s Turcim’ ratovaše,
Petar Prvi, imperator ruski,
opravio poslanika svoga
Mihaila Miloradovića
(od starine iz Hercegovine)
da ponese Crnoj Gori knjige
Petroviću Danilu vladici
i glavarom od Gorice Crne”
Mihailo Miloradović je nakon neuspešnog ustanka, koji je rezultirao turskom poharom Crne Gore, opet završio u Rusiji, ali ovaj put, po svoj prilici, trajno. Od tada se tragovi porodice prate iz izvora koje donosi ruska grana Miloradovića.
Po njihovom predanju, u Rusiju – tačnije, na prostor današnje Ukrajine – došla su sva tri sina Ilije Miloradovića i tu započela svoj novi život. Sudeći po dubrovačkim i drugim izvorima, to trajno naseljenje porodice verovatno se dogodilo oko 1713. godine, jer se nakon toga pojavljuju samo imena njihovih ženskih potomaka. Porodica Miloradović je od cara dobila velika imanja u Poltavskoj i Černigovskoj guberniji i tu su vremenom gradili svoj društveni ugled, koji je vrhunio u besprekornoj vojnoj službi, ali i u kulturnom i obrazovnom radu.
Predstavnici ovog plemićkog roda pravili su čvrste veze sa ukrajinskim (maloruskim) plemstvom kroz brakove sa rodom Tarnovskih, Skoropadskih i ostalim važnim i bogatim porodicama. Miloradovići su dali čitav niz carskih oficira koji su vojevali za račun Romanovih širom Evrope u ratovima vođenim protiv Turaka, Francuza, Nemaca i drugih ruskih neprijatelja. Njihova vojnička slava najveći domet dostiže u liku i delu Mihaila Andrejeviča Miloradovića, ruskog polkovodca i komandanta iz napoleonovih ratova.
Uvertiru za Mihailovu blistavu vojnu karijeru napravio je njegov otac Andrej Miloradović. On je u borbama protiv Osmanlija svojom hrabrošću zaslužio više vrednih ordena, između ostalog i orden Sv. Aleksandra Nevskog. Zabeleženo je da je Andrej bio veoma poštovan od vojske, kao i da je bio lični prijatelj čuvenih generala Suvorova i Kutuzova. Uz Suvorova je kao oficir sazreo i njegov sin Mihailo, koji se istakao u borbama u Italiji. Kazuje se da je „u prelazu preko Alpa, Miloradović zapovedao jednom od prethodnica. Kroz Švajcarsku se svakodnevno tukao sa neprijateljem dajući primere neobične neustrašivosti. Za taj rat, osim Aninske lente, nagrađen je komandirskim krstom Sv. Jovana Jerusalimskog u brilijantima. U ovom periodu ime Miloradovića postalo je poznato u Rusiji i čuveno u Evropi”.
Mihailo je učestvovao i u ratovima protiv Turske, pa je 1808. godine imao priliku da se u blizini Bukurešta sretne sa predstavnicima vožda Karađorđa. U vojnom pohodu protiv Napoleona Bonaparte Miloradović se pokazao kao neustrašiv oficir, koji je od Kutuzova dobio „polovinu vojske” na raspolaganje u gonjenju francuskih trupa ka zapadu. U mnogo prilika je tukao Francuze, stekavši tako neizmernu slavu među svojom pobedom ovenčanom vojskom. Vrativši se u Petrograd dobio je visoku službu generala-gubernatora carske prestonice, kao i nasledno zvanje grofa ruske carevine.
Njegova smrt je, takođe, ušla u legendu kao nečastan i kukavički čin jednog pobunjenika na „Senatorskom trgu”. Bilo je to 1825. godine u toku pobune tzv. „Dekabrista”, koje je Miloradović pokušao umiriti dolazeći među njih i odgovarajući ih od prevratničkih nauma. Istorija kazuje da je u tome poslu gotovo uspeo, ali mu je mučki presudio jedan poljski Jevrejin, Kahovski. Miloradovića je njegov hitac teško ranio. Prevezen je živ do bolnice gde je, nažalost, podlegao povredama. Kažu da je u poslednjim trenucima života slavio što ga nije ubio „vojnički metak”, videvši da izvađeno zrno ne odgovara vojničkom kalibru. Za ovim generalom je žalio ceo Petrograd, gde se danas nalazi njegov spomenik podignut 2016. godine. Mihailo Miloradović nije imao muško potomstvo, pa se njegovo grofovsko zvanje moralo prenositi po „pobočnim” linijama porodice.
Dostojanstvo i vojničku slavu pretka poneo je i general-lajtant Grigorije, koji je živeo potkraj XIX veka i bio uspešan oficir carske vojske. Njemu je car Aleksandar dao grofovsku titulu u znak sećanja na generala Mihaila. Grigorije je zapamćen i po tome što je 1883. godine posetio manastir Žitomislić i bogato ga darivao. Simbol te posete je ploča koja je postavljena na južnom zidu priprate manastirske crkve. U arhivi porodice nalazi se autogram koji je tom prilikom Grigorije dobio od arhimandrita Serafima Perovića. Taj njegov gest pokazuje da i pored vekova odsutnosti sa hercegovačkog tla nije izgubljeno sećanje na slavnu prošlost porodice i njenu bogatu neimarsku delatnost.
Treba spomenuti da postoji i tzv. „slavonska grana” porodice Miloradović i da je njen utemeljivač, Jeftimije (Jeronim) Miloradović, dobio potvrdu plemićkog dostojanstva od Marije Terezije noseći zvanje „Miloradović od Hrabrenovića od Dubrave”. Po svoj prilici i on se u kasnijem dobu života preselio u Rusiju, ali je jedan deo porodice ostao na teritoriji Habzburškog carstva.
Miloradovići su, osim vojničke slave, ostali upamćeni i po tome što se oko njihove kuće vodio veoma intenzivan kulturni život na prostoru Černigovske i Poltavske gubernije, gde su bili stacionirani krupni zemljišni posedi porodice. Iako su brojni njeni članovi dali doprinos na raznim poljima društvene aktivnosti, ovde ćemo pomenuti lik i delo bračnog para Lava i Jelisavete Miloradović, koji su mnogo ulagali u kulturu i o kojima su pohvalno govorila neka velika imena toga doba.
Kuća ove grane Miloradovića bila je pravi „kulturni salon” i čvorište dešavanja u Poltavskoj guberniji. Sama građevina, nažalost, nije sačuvana do danas, ali je očuvana živa pripovest o njenom značaju. Posetioci u kući Lava Miloradovića bili su operska i kamerna pevačica Darija Leonova, poznati glumci iz Maloruskog pozorišta Marko Kropivnicki, Mihail Staricki, kompozitor Nikolaj Lisenko i drugi. Modest Musorgski, koji se smatra jednim od najvećih ruskih kompozitora u istoriji, nazivao je kuću Miloradovića „centrom umetnosti”, a groficu Jelisavetu je smatrao za „lepu, veoma dobro obrazovanu i modernu Evropljanku”. Ona je bila poznata i po otvaranju škola, održavanju javnih predavanja i učenja, kao i po humanitarnom radu.
Dobročinstvo ove porodice iskazano je i nakon ukidanja kmetstva, kada su Lav i Jelisaveta ustupili 10% više zemljišta svojim dojučerašnjim kmetovima, nego što je to bilo potrebno i predviđeno carskim rešenjem. Treba pomenuti i jednu zanimljivu činjenicu za Jelisavetu Miloradović, koja daje izvesnu političku dimenziju njenom celokupnom radu. Naime, zabeleženo je da je ona bila veliki sponzor pesnika Tarasa Ševčenka i društva koje se oko njega okupljalo u promociji ideja ukrajinske posebnosti i svojevrsne netrpeljivosti prema ruskom caru. Iz dela njenih pisama se jasno vidi da je i sama imala izrazito negativne stavove o delovanju carskog dvora.
Nije poznato da li je te njene napore podržavao muž, sa kojim je bila u poprilično napetim odnosima, ali iz porodične istorije jedne grane Miloradovića, koju je ispričao Boris Miloradović, jasno je da su pojedini članovi gajili jaka pro-ukrajinska osećanja. Da li su ona formirana u tom periodu ili kasnije u otporu prema sovjetskoj vlasti, to nije do kraja razjašnjeno, ali je sigurno da su u Drugi svetski rat neki Miloradovići ušli sa jakim ukrajinskim identitetom. To ih je razlikovalo od velikog dela porodice koji je bio bliži Petrogradu i kasnije Moskvi i do današnjeg vremena sačuvao izrazit (pro)ruski karakter.
Oktobarska revolucija kao događaj-međaš ruske istorije, bila je kobna i po ovu plemićku i veleposedničku porodicu. Rascep na crvene i bele podelio je Miloradoviće u ovim smutnim vremenima, neke čuvajući na svojim ognjištima, a druge goneći put belog sveta u potrazi za sigurnim utočištem od komunističke vlasti. Na strani „crvenih” se borio, između ostalih, Rodion Miloradović, heroj Drugog svetskog rata. Onaj „beli”, emigranstki deo porodice koji je bio vezan za cara, nastanio se u Zapadnoj Evropi noseći sa sobom istorijsku titulu grofova ruskog carstva.
Nju je nosio Aleksandar Grigorijevič Miloradović, koji je živeo u Parizu do svoje smrti 1952. godine. Pošto nije imao muških potomaka, titulu je nakon njega preuzeo Serafim Miloradović, njegov najbliži srodnik, nastanjen takođe u Parizu. Nažalost, ni on nije imao muškog potomstva, pa se može smatrati da je sa njim direktna grofovska linija Miloradovića ugašena. Od njegove tri ćerke, Aleksandra se udala u plemićku kuću O’Kroj, koja je u prvom naslednom redu za careve „Svetog rimskog carstva”. Ostale dve, Tatjana i Margarita (Marina) žive danas u Parizu. Autor ovih redova ih je pokušao kontaktirati ali, nažalost, bezuspešno.
Jedna grana Miloradovića – potekla od Gavrila, Ilijinog sina s početka XVIII veka – danas živi u SAD. Njen najstariji predstavnik, Boris Miloradović, kaže da su na prostoru današnje Ukrajine živeli do kraja Drugog svetskog rata. Po njegovim navodima, porodica je dosta postradala u toku tzv. „Golodomora” iz 1930-ih godina XX veka i gajila je jaka anti-komunistička osećanja. Takođe, njihov identitet je bio, i do danas ostao, izrazito ukrajinski.
Borisov deda, koji je nosio ime Mikola, bio je pobornik ukrajinske autokefalne crkve, uspostavljene u toku Drugog svetskog rata i, po svoj prilici, žestok protivnik Sovjetskog Saveza. Kraj rata dočekao je u jednom kampu za izbeglice u Austriji, odakle je 1950. godine otišao u SAD, gde je ubrzo i umro. Boris dodaje da je njegov otac Petar u strahu od KGB-a dugo krio porodičnu istoriju i tek 1980-ih godina, na podsticaj jednog profesora sa Univerziteta u Pensilvaniji, ispričao je sinu svoja znanja o prošlosti Miloradovića.
To je podstaklo Borisa da putuje na lokalitete vezane za njihovu istoriju, pa je tako pohodio i manastir Žitomislić 2005. godine, nastavljajući tradiciju vraćanja ovoj velikoj porodičnoj svetinji. Posetio je i mesto Miloradove (Myloradove) u Ukrajini, za koje je jasno kako je i po kome dobilo ime. Boris ima tri sina sa kojima živi u Filadelfiji, daleko preko Atlantika, ali ipak čuvajući sećanje na svoje poreklo, istoriju i tradiciju, kao i na krševitu Hercegovinu.
Danas u Srbiji živi relativno brojna porodica Miloradovića, koja ima nekolike grane čija povezanost ovom prilikom nije detaljno obrađena. Pravnik Ivan Miloradović iz Kragujevca kaže da njegova porodična linija vuče korene iz Dragačevskog kraja, gde su sasvim sigurno bili nastanjeni već u vreme druge seobe Srba pod vođstvom Arsenija IV Jovanovića-Šakabente. Ti Miloradovići slave Sv. Luku i danas žive širom Srbije.
Iz Hercegovine je, nakon ustanka „Nevesinjska puška” i austrougarske okupacije koja je usledila, u Srbiju došao i Gaja Miloradović. On se naselio u selu Bojnik kod Despotovca. Iz svog starog kraja je poneo slavu Sv. Arhangela Mihaila, koju njegovi potomci slave i danas. Gaja je bio imućan domaćin i raspolagao je imanjem od čak 20 hektara, koje su nakon Drugog svetskog rata zaplenile nove, komunističke vlasti. Osim toga, bio je i politički aktivan čovek i jedan od osnivača Narodne radikalne stranke. Beleži se da je nakon neuspele Timočke bune, u vreme kralja Milana Obrenovića, osuđen na robiju, ali je kasnije, kao i ostali radikali, pomilovan. Poživeo je do 1918. godine, kada su ga bugarski okupatori ubili, pred samo oslobođenje.
Njegov sin Dušan Miloradović takođe je bio politički aktivan u Demokratskoj stranci koja je nastala od „samostalnih radikala” i Pribićevićeve grupacije „prečanskih Srba” 1919. godine. Imao je petoro dece. Njihovi potomci i danas žive u Srbiji, a priču o ovoj grani porodice ispričao mi je dr Nenad Miloradović, ugledni mašinski inženjer iz Beograda. Nenad je pokrivao vrlo odgovorne funkcije u sektoru bezbednosti i namenske proizvodnje, a najveći deo karijere proveo je u preduzeću Jugoimport-SDPR. Danas obavlja funkciju pomoćnika ministra odbrane u Sektoru za materijalne resurse.
Takođe, poznato je da u Srbiji živi i jedan deo porodice koji je neposredno vezan za Miloradoviće iz Rusije. Njihovu istoriju je u javnost, pre nekoliko godina, izneo Milan Miloradović, biohemičar iz Beograda. Prema njegovoj priči, kada je početkom XVIII veka Mihailo Miloradović sa svojom braćom otišao u Rusiju on se, kao što je već pomenuto, vraćao u Hercegovinu u nekoliko navrata. Pošto je u to vreme na ruskom dvoru bio veoma poštovan kult Aleksandra Nevskog, Mihailo je njegovu slavu i znamenje preneo na svoje najbliže srodnike predlažući im da Nevskog uzmu za svoju krsnu slavu. Bratstvenici se tome nisu protivili i prihvatili su ovog ruskog sveca za zaštitinika. Time je trajno izdvojena, kao posebna, ova grana porodice koja je u vreme Miloša Obrenovića nastanjena u okolini Karanovca (Kraljeva) u Srbiji.
„Moji Miloradovići su se doselili, došli i zauzeli imanja u Srbiji, jer su se Turci već povlačili, a Miloš Obrenović je to stimulisao. Na seoskom groblju u selo Konarevo je otkrivena ploča na kojoj piše odakle smo došli”, kazuje Milan Miloradović.
Milan je ujedno najstariji predstavnik ove porodice, koja nosi neraskidivu vezu sa grofovskom kućom iz carskog Petrograda. Njegovom pričom se zatvara pun krug istorijskog kretanja Miloradovića od Stoca i Dubrovnika preko carske Rusije pa do Miloševe Srbije. Iako je imala burnu i tešku istoriju, živeći na civilizacijskoj međi Istoka i Zapada, porodica je do današnjeg dana sačuvala svoje jedinstveno prezime i veoma bogato sećanje na prošlost izniklu iz tvrde hercegovačke zemlje. One zemlje na kojoj i danas – kao kameni svedoci vekova – stoje spomenici koje su Miloradovići podigli, ostavivši ih generacijama na ponos i na čuvanje.
Mihailo Bratić je publicista i diplomirani politikolog. Ekskluzivno za Novi Standard.
Izvor Novi Standard
Naslovna fotografija: Wikimedia Commons/Public domain
BONUS VIDEO:
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
