Yakın geçmişe dair bir çok şeyi düşünürüm ama bir türlü cevabını da bulamam.

Onlardan biri ve belki de en önemlisi bugünler için atılan adımların başlangıcı olarak 1. Dünya savaşı öncesi ve sonrası karanlıktır benim için. O dönemin o kadar çok belirsiz ve üstü kapatılan olayları vardır ki, bizi el yordamı ile arayışa itekliyor. Küreselleşme ve yabancı kaynaklara ulaşma olanağı olunca karşılaştırmalı tarih yaşadığımız ana dair bakışımızı da belirlemeye başladı.

İzmir işgali ve süreci karanlıklar ile doludur, resmi tarih hep kahramanlık hikayelerini anlatır, bir anlamda destanlar ile tarih yazılır. Gerçekler yazılanlar ve bize anlatılanlar gibi midir?

İşgal bir devletin doğuşu için ilk kıvılcımdır.

Birinci Dünya Savaşını yenilgi ile atlatmış Osmanlı İmparatorluğu dağılmaktadır ve yeni devlet İzmir işgali ile bir anlamda kurulması garantilenmiştir. İzmir işgali olmasaydı Samsun’a çıkan İttihat ve Terakki Partisinin kadrolarının önü açık olur muydu?

Halkı yenilgi sonrası savaşa ikna edebilirler miydi?

Büyük olasılıkla savaş yorgunu bir halkı yeniden cephede savaşmak için edemezdi. Kurtuluş ya da kuruluş elde kalanlarla idare eden bir devlet olurdu ama sorunlar çözülemeyeceği için bir “Türk Sorunu” Avrupa politikası içinde hep varlığını koruyacaktır…

Avrupa için Balkanlarda ve orta Avrupa içine yayılmış bir “Türk Sorunu” vardır. Balkanlarda oluşturulan devletçikler ile Türklerin (Müslümanların) Avrupa’dan Anadolu’ya göçü çete savaşları ile “zor” ile olmuştur…

Zor ile kovulanların bir devleti olacak mıydı?

Anadolu’ya zor ile gönderilenlerin bir devlet geleneği ve kültürü vardır, Anadolu ise o döneme göre unutulmuş topraklardır ve orada da “eşkıya” kol gezmektedir… Peki, eşkıya kime diyorlardı? Hıristiyan ya da gayr-i Müslimlerin hepsine genelde resmi kayıtlarda ve halk arasında Ermeni diyorlardı. Onlara yakın zamanda ilk dersi Abdülhamit Hamidiye Alayları ile vermişti ama onları bu katliamlar ve gözdağları durduramamıştı…

Eşkıya tıpkı Balkanlardan gelen Türkler gibi göçe zorlanacaktı…

Balkanlardan tehcir edilenleri temsil eden siyasi güç, Anadolu’daki yaşayanların büyük bir bölümünü de tehcir edecekti…

Birinci dünya savaşı yenilgi ile bitmiş, İzmir Yunan Krallığı tarafından işgal........

© Açık Gazete