RUSLARIN SANAT ESERLERİ TALANI
Berlin’in Sovyet valisi General Nikola Berzarin, Berlin’e girer girmez, Moskova’dan güzel sanatlar konusunda uzman kişileri getirtmekte gecikmedi. Alman başkenti Berlin’in bütün müzelerinin ve sanat galerilerinin planlı bir şekilde talanı yapılacaktı. Şehrin merkezinde Kaiser Friedrich Müzesi, Pergamon Müzesi, Eski ve Yeni Müzeler, Dekoratif Sanatlar Müzesi, Etnoloji Müzesi ve Schlossmuseum ile birçok önemli sanat galerisi bulunmaktaydı.
Nazi rejimi Almanlar aleyhine durum kötüleşmeye başlayınca müze ve galerilerdeki çok değerli eserleri müzelerden topladı ve çok katlı yeraltı ve yer üstü sığınaklarında sakladı. Bunları en büyüğü Hayvat Bahçesi’nde ve Friedrichshain’de idi. Friedrichshain’deki depolara Rönasans’ın ustalarından Caravaggio, Tintoretto, Cranach ve Rubens’ın eserlerinden bazıları dahil 411 dev eser gizlendi. Ayrıca 160 İtalyan resmi ve Donatello ve diğer Florentin ustalarına ait eserler dahil 400 heykel depolandı. Hayvanat Bahçesi’ndeki depolara Schliemann Koleksiyonu’nu kapsayan Truva altınları, Mısır’dan Nefertiti’nin ünlü başı, Bergamo kolonları, binlerce Çin porseleni ve heykeli, Boticelli’nin Divine Comedy çizimleri dahil çizimler ve Grünewald’ın İsenheim Altarpiece’i saklandı.
Nikola Berzarin bu eserler ve bulundukları yerler hakkında, daha sonra Doğu Berlin devlet başkanı olacak, Walter Ulbricht tarafından haberdar edilmişti. Tarih Öncesi ve Erken Tarih Profesörü Dr. Wilhelm Unverzagt kendini Hayvat Bahçesi’nin fahri koruyucu ilan etmişti. O Berzarin’e hırsızlıklardan bahsetmiş eserlerin korunmasını istemiş, Berzarin de ona “Özel Komite”nin eserlerin hepsini koruma altına alacağını söylemişti. Berzarin için zaman çok kısa idi. Müzelerin bulunduğu bölge İngilizlere ayrılan kısmın içinde idi. İngilizlerin şehrin içine girmesinden önce talanın çok hızlı ve çabuk şekilde yapılması gerekiyordu. Marshal Zhukov Berzarin’le ayni fikirde idi ve çok güçlü - counter gerilla agency - SMERSH’e 24 saat içinde Hayvanat Bahçesindeki depoların boşaltılması emrini verdi. SMERSH 24 saati yeterli bulmadı. Süre 48 saate uzatıldı.
Bu süre içinde sadece Eski Yunan Antik Depatmanı’ndan 7000 eski Yunan vazosu, 8000 heykel, 9000 antik değerli taş, mücevher, 650 terracotta – çini -, figürler ve binlerce değeri daha az olan sanat eseri paketlendi ve sevk edildi. Böylece tarihin en büyük sanat eserleri talanı başlamış oldu (Milton, 67). Buna sonra Bizans kiliselerindeki altars – sunaklar -, Koptik tekstiller, İtalyan heykeller, Fransız silah koleksiyonları eklendi. Sevkedilen eserler sandıklandı, önce Sovyet bölgesindeki hayvan kesimhanesinin depolarında toplandı. Bu eserlerin arasında Mantegna, Goya, Ghirlandaio’nun eserleri, Raphael’in Sistine Madonna’sı, Van Dick’in ve Caravaaggio’nun kanvasları vardı. Ayrıca binlerce ortaçağa ait metinler ve 7 milyon basılmış nadir eser bulunuyordu. Uzman Victor Lazarev toplanan bütün eserlerin gecikmeden, hemen Moskova’ya gönderilmesinde ısrar ediyordu.
Müzelerde başlayan talan daha sonra kişisel olarak koleksiyon sahiplerine yöneldi. Ünlü Koehler ve Gerstenberg koleksiyonları, El Greco’nun John the Baptist ve Goya’nın Portrait of Lola Jimenez isimli tabloları sandıklanan eserler arasına girdi. 5 Mayıs’ta Friedrichshain’de çıkan yangın oradaki birçok değerli sanat eserini yok etti. Bunların arasında Fra Angelico, Rubens ve Reynolds’un eserleri bulunuyordu. Yanan toplam eser miktarının onbinleri aştığı saptandı. Bazıları yangını SS’nin çıkardığı, bazıları hırsızların çıkardığını iddia etti ( Milton, 68).
Mayıs’ın son günlerinde ilk vagonlar Moskova’ya ulaştı. Birkaç hafta sonra da uçakla Truva altınları ve Etnoloji Müzesi’nden birçok değerli eşya Moskova’ya vardı. Takip eden haftalarda sandık kutularla dolu yüzlerce tren vagonları ganimetleri taşımaya devam etti. Sovyet subay ve erleri ele geçirilen radyo, keman, kürk, bisiklet, halı, kilim ve piyanolardan kendilerine de ayırmayı ihmal etmiyordu. Sovyet Müze küratörleri gelen sanat eserlerinin miktarından şaşkına dönmüştü. Berin’den Moskova’ya Puşkin Müzesi’ne verilmek üzere ağzına kadar dolu 3000 sandık, Moskova Devlet Sanat Müzesi’ne 12,500 sandık dolusu sanat eseri nakledilmişti.
Durumdan rahatsız olan bir Sovyet Albayı Mareşal Zhukov’a şikayette bulundu ve bunun Kızıl Ordu’nun, itibarını zedelediğini ve orduya leke sürdüğünü anlattı. Zukov onu haklı buldu fakat talanı durdurmadı. Çünkü bu talanın bir parçası da kendisi olmuştu. Berlin saraylarından değerli eşyalar onun Moskova’daki apartmanında ve Dacha’sında yer buluyordu. Berlin’den Odessa’ya yol alan tren, ihbar üzerine Odessa’da durdurulunca 85 sandık mobilyanın Zhukov’un adresine gönderildiği saptandı. Durum Stalin’e bildirildi. Devlet Güvenlik Dairesi Başbakanı Viktor Abakumov durumu gizli olarak incelemekle görevlendirildi. Zhukov’un dachasında çok kıymetli giyim ve ev eşyaları da bulundu, Villa kapısına ve tavana kadar doluydu. Eşyaların hiçbiri Rus malı değildi. Potsdam Sarayı’ndan çalınmış 44 adet çok kıymetli halı ve kilim, klasik resimler, porselen takımları, av tüfekleri ve gümüş takımları bu eşyalar arasında bulunuyordu. Zhukov’un Moskova’daki apartmanı da birçok eşya, saatler, sigara tabakaları, mücevher, altın, elmas ve değerli zincirlerle doluydu.
Soruşturma devam etti. Zhukov’un Ünlü folk şarkıcısı Lidia Ruslanova’nın eşi General Vladimir Kryukov’a elden bir çanta verdiği iddia edildi. Sonunda çanta bulundu. Çantada kesilmiş iki yüz elmas, birçok zümrüt, safir ve inci bulundu. Ayrıca mareşalin 225 kg civarında altın ve gümüş sahibi olduğu ortaya çıktı. Sonunda Zhukov soruşturmaya tabi oldu. Kryukov ve Ruslanova cezalandırıldı. Rütbeleri alındı, küçük düşürüldü ve gulag’da hapsedildiler.
Berlin 1945 ve sonrası -4
5
0
25.12.2023
RUSLARIN SANAT ESERLERİ TALANI
Berlin’in Sovyet valisi General Nikola Berzarin, Berlin’e girer girmez, Moskova’dan güzel sanatlar konusunda uzman kişileri getirtmekte gecikmedi. Alman başkenti Berlin’in bütün müzelerinin ve sanat galerilerinin planlı bir şekilde talanı yapılacaktı. Şehrin merkezinde Kaiser Friedrich Müzesi, Pergamon Müzesi, Eski ve Yeni Müzeler, Dekoratif Sanatlar Müzesi, Etnoloji Müzesi ve Schlossmuseum ile birçok önemli sanat galerisi bulunmaktaydı.
Nazi rejimi Almanlar aleyhine durum kötüleşmeye başlayınca müze ve galerilerdeki çok değerli eserleri müzelerden topladı ve çok katlı yeraltı ve yer üstü sığınaklarında sakladı. Bunları en büyüğü Hayvat Bahçesi’nde ve Friedrichshain’de idi. Friedrichshain’deki depolara Rönasans’ın ustalarından Caravaggio, Tintoretto, Cranach ve Rubens’ın eserlerinden bazıları dahil 411 dev eser gizlendi. Ayrıca 160 İtalyan resmi ve Donatello ve diğer Florentin ustalarına ait eserler dahil 400 heykel depolandı. Hayvanat Bahçesi’ndeki depolara Schliemann Koleksiyonu’nu kapsayan Truva altınları, Mısır’dan Nefertiti’nin ünlü başı, Bergamo kolonları, binlerce Çin porseleni ve heykeli, Boticelli’nin Divine Comedy çizimleri dahil çizimler ve Grünewald’ın İsenheim Altarpiece’i saklandı.
Nikola Berzarin bu eserler ve bulundukları yerler hakkında, daha sonra Doğu Berlin devlet başkanı olacak, Walter Ulbricht tarafından haberdar edilmişti. Tarih Öncesi ve Erken Tarih Profesörü Dr. Wilhelm Unverzagt kendini Hayvat Bahçesi’nin fahri koruyucu ilan etmişti. O Berzarin’e hırsızlıklardan bahsetmiş eserlerin korunmasını istemiş, Berzarin de ona “Özel Komite”nin eserlerin hepsini koruma altına alacağını söylemişti. Berzarin için zaman çok kısa idi. Müzelerin bulunduğu bölge İngilizlere ayrılan kısmın içinde idi. İngilizlerin şehrin içine girmesinden önce talanın çok hızlı ve çabuk şekilde yapılması gerekiyordu. Marshal Zhukov........
© Anayurt
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Ali Fathollah-Nejad
Rami G Khouri
