İrfan Aktan’ın 6 Aralık günü Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmanın tam metni.

Sizlere Türkiye’ye dair bilmediğiniz herhangi bir şey anlatmam mümkün değil ama biraz tarif edebilirim.

Türkiye rejimi, dışındayken çok soğuk olduğunu bildiğiniz, içindeyken de koşullarına alıştığınız bir yüzme havuzu gibi. Koşullarına uyum sağlarsanız, bu havuzda yüzmek bir süreliğine mümkün! Ama ne kadar iyi bir yüzücü olursanız olun, her an boğulabilirsiniz.

Kürtler açısından ise durum çok daha zor. Kürtler hem kendilerini o havuzda kalmaya zorlayanlarla, hem de havuza atılmış ana akım muhalefetle mücadele etmek zorundalar. Çünkü Türkiye’deki muhalefetin önemli bir kısmı, en az AKP kadar Kürtlerin haklarını reddediyor.

Türkiye’de biz Kürtler açısından artık “ara kategori” veya gri alan yok. Ya devletin resmi ideolojisinden yanasınızdır ya da “teröristlerden” On binlerce Kürt siyasetçi, Kürt gazeteci, Kürt aktivist, Kürt köylü o yüzden hapiste.

Türkiye’deki yargı sistemi Kafka’nın Dava’sındaki gibi, suçlamaların nereden geleceğini asla kestiremeyeceğiniz kapkaranlık bir tünelde tutuyor bizleri.

Örneğin, buradaki konuşmamı ne kadar dikkatli yaparsam yapayım, Türkiye kanunlarını ne kadar dikkate alırsam alayım, herhangi bir savcının “yorumu” beni mahkemelik edebilir.

Öte yandan bu konuşmamı yarın Türkiye’ye döneceğim için derin bir otosansür içinde yapıyorum, ama yaşadıklarımızdan, mülteci korkusunu yönetebilmek için Türkiye’deki otoriter rejimin kapasitesini güçlendiren Avrupa da sorumlu.

Havuz bahsine geri dönelim.

Bu soğuk havuzda sonsuza kadar kalacağınıza inanmaya başlarsanız, hayatta kalamazsınız.

Demokrasiden, ekonomik refahtan yoksun bir rejimde veya havuzda sonsuza kadar yüzmek zorunda kalındığına dair karamsarlık Türkiye toplumunun hakim duygusu. 14 Mayıs seçimleri öncesinde toplum bu havuzdan çıkabileceğine dair umuda sahipti. Ama artık o umudun kendisi bir öfke kaynağı.

Başta Kürtler olmak üzere havuzda nefes alamaz hale gelen kesimler, 14 Mayıs öncesinde kendilerine umut pompalayan muhalefete büyük bir öfke duyuyor. Hatta bırakın muhalefete, umuda bile öfke duyuluyor.

Peki umuda öfke duyulmasına neden olan aktörler kimler?

Kısa yoldan “AKP’nin otoriter, faşizan politikaları” ve “beceriksiz muhalefet” deyip işin içinden çıkabiliriz.

Oysa Türkiye toplumunu umuda bile öfke duyacak noktaya getiren pek çok yan aktör var. Bunlardan biri de mülteci akını korkusuyla hizaya getirilmiş olan Avrupa devletleri.

Bunu birazdan anlatacağım, ama önce konuşmamın başlığına döneyim. Türkiye seçimden sonra nereye gidiyor?

Aslında bu soruya cevap vermem çok basit: Türkiye’nin geleceği geçmişinde gizli. Dolayısıyla, geleceğe doğru gittiğimizi zannettiğimiz çemberin üzerinden geçmişe gidiyoruz. Tarih tekerrür etmez, ama rejimler edebilir. Ya da Mark Twain’in dediği gibi, “Tarih tekerrür etmez, kafiye yapar”.

Türkiye’nin geleceğinin gizli olduğu geçmişin başlangıç noktası Kürtler açısından 1924 yılı ve sonrasında egemen hale gelen faşizan yönetim.

Türkiye Cumhuriyeti 1921 Anayasası’nın esaslarına göre yola çıktı. Bu ilk Anayasa ademi merkeziyetçiydi ve Kürtlere de göreli bir özerklik tanıyordu. Fakat bu yaklaşım çok kısa sürdü ve 1924 Anayasası’yla katı merkeziyetçi bir rejim inşa edilmeye başlandı.

1924 Anayasası, 1921’den farklı olarak, bırakın Kürtlere özerklik koşullarının kapılarını açmayı, Kürtlerin Kürt olarak varlıklarını sürdürmelerini bile imkânsız hale getiriyordu. 1924 Anayasası’ndan bir yıl sonra Şeyh Said öncülüğündeki Kürt isyanı bastırıldı. 1937-38 yıllarında Dersim harekâtıyla Seyid Rıza öncülüğündeki Kürtler kılıçtan geçirildi ve 1940’lara gelindiğinde artık Kürtler sessizliğe gömülmüşlerdi. Şu anda da Türkiye’deki rejim 1930’lara benzer politikalar uyguluyor ve Kürtlerin sessizliğe gömüldüğü 1940’ların hayalini kuruyor.

1930’ların ikinci yarısından itibaren Avrupa’da da faşizmin hakimiyeti yayılıyor ve İkinci Dünya Savaşı’nın ayak sesleri işitiliyordu.

O dönemin Avrupa’sını benden çok daha iyi biliyorsunuz; Nazilerin........

© Artı Gerçek