Haşhaş tarımının Anadolu’da M.Ö 3000 yılından bu yana yapıldığı ve anavatanının Ön Asya olduğu birçok yazar tarafından kaydedilmektedir. Çiftçimiz pratik olarak başka bir bitkinin yetiştirilmesinin mümkün olmadığı topraklarda haşhaş yetiştirmektedir. Haşhaşın kapsülündeki morfin, thebain, kodein gibi alkoloidler, tıbbi ilaç yapımında kullanılır. Haşhaş tohumları yüzde 50 dolayında yağ içerdiğinden yemeklik yağ olarak ve sanayide kullanılır. Yağı alınmış tohumdan geriye kalan küspe hayvan beslemede önemli bir protein kaynağıdır. Haşhaş sapları yakacak olarak kullanılır. Kâğıt sanayiinde ve kompozit malzeme üretiminde de kullanımı mümkündür. Haşhaş ekim nöbetlemesine (münavebe) uygun bir çapa bitkisidir. Toprağı yormaz, yarı nadas yerine geçer (Bkz.1).

Haşhaş kapsülü, bıçakla çizildiğinde çıkan özsuyu kuruyunca sıyrılıp toplanarak elde edilen madde, halk arasında afyon diye bilinir. Ağrı kesici ve uyuşturucu etkisi vardır. Bağımlılık yaptığı için eskiden beri yasaklanmış bir maddedir. Haşhaş üretimi sınırlı illerde Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nden ruhsat alınarak yapılır. Kapsüllerin çizilmesi yasaktır. Kuru kapsüller ufalanmadan TMO'ya teslim edilir. Alkoloidler devlete ait fabrikada çıkarılır ve tıbbi amaçla kullanılır. Kaçak yollardan morfin ve eroin gibi uyuşturucu madde imalatında da kullanılmaktadır. Keyif verici yasadışı bir madde olarak kullanılması da çok önemli bir gelir kaynağı olmasına sebep olmuştur. Haşhaş ekimi konusu, 1970’lerin ilk yarısında Türk-Amerikan ilişkilerindeki başlıca sorunlardan........

© Aydınlık