ABD ekonomisinin 2023 yılında reel olarak (yani resmi enflasyon oranı düşüldükten sonra) GSYH’nin neden yüzde 2,5 büyüdüğünü düşünüyordum. Bu büyüme oranı 2023'ün başında konsensüs tarafından tahmin edilmiyordu - aslında çoğunluk, ben de dahil olmak üzere, bir çöküşün, yani ulusal üretimde bir daralmanın daha olası olduğunu tahmin ediyordu.

Öncelikle, reel GSYH'nin yüzde 2,5 artmış olabileceğini, ancak reel yurtiçi gelirin (GDI) sadece yüzde 1,5 arttığını hatırlatalım. Daha fazla tüketici borçlanması (ve tasarrufların azalması) ve satış olmadan daha fazla üretim olması nedeniyle GSYH, GDI'den daha hızlı büyümektedir. Dolayısıyla GDI ölçümü, ABD ekonomisine ne olduğu konusunda GSYH'den daha doğru olabilir. Ancak henüz 2023 yılı için nihai GSYH verisine sahip değiliz, bu nedenle şimdilik GSYH verisini kabul edelim.

Reel GSYH'de mütevazı da olsa bu önemli artışı sağlayan ne oldu? Ana akım ekonomistler ve medya, tüketimin güçlü kaldığını, yani Amerikan hane halklarının daha fazla harcamaya devam ettiğini ve beklenenden daha hızlı büyümenin bundan kaynaklandığını söylüyor. Ancak bu açıklamada iki yanlış var. Birincisi, 2023'te tüketim artışı aslında 2022'den daha yavaştı ve 2022'deki yüzde 2,5'lik artıştan 2023'te yüzde 2,2'lik artışa geriledi. Ancak reel GSYH büyümesi 2022'de yüzde 1,9'dan 2023'te yüzde 2,5'e yükselmiştir. Dolayısıyla geçen yılki artışın ana nedeni bu olamaz.

İkinci olarak, teorik olarak, “basitçi” Keynesyenlerin görüşlerinin aksine, tüketim hiçbir zaman ekonomik büyümede belirleyici faktör değildir. ABD'de 1945'ten bu yana yaşanan tüm ekonomik durgunluklarda, yatırımlardaki daralma ekonomik durgunluğa yol açmış ya da tam tersi olmuştur. Yatırım tüketime öncülük eder ve salınım faktörüdür.

Evet, tüketim artışı........

© Aydınlık