Prof. Dr. Ahmad Malli. Lübnanlı bir Şii. Lübnan Üniversitesi’nde uluslararası siyaset hocası.
2013’te tanıştık. Bağlantımız sürdü.
Her Suriye seyahatimde Beyrut’ta buluşuruz.
Bölgedeki kritik gelişmelerde de haberleşiriz.

***

İlk görüşmelerimizde şu sonuçları çıkarmıştım.
Bir: Lübnan’daki Sünni veya Şii İslamcı akımlar Türkiye’yi tanımıyor, izlemiyorlardı. Atatürk’ü Batı işbirlikçisi sayıyorlardı mesela.
İki: Üstelik, Türkiye’yi tanımadıklarının da farkında değildiler.
Üç: Bu eksiklikten onlar kadar bizler de sorumluyduk. Lübnan gibi yakın ükelerde bile Türkiye’yi anlatmayı ihmal etmiştik.
Not: Kabul etmeliyiz ki, Lübnan dahil, komşu ülkeleri de biz Türkler pek bilmiyoruz.

***

Prof. Malli, Lübnan ve Ortadoğu politikasının yakın gözlemcisi ve yorumcusu.
Lübnan’daki başlıca politik kuvvetleri, özellikle Hizbullah’ı yakından biliyor.
Siyonist ve emperyalist siyasetlere karşı duruşunda kararlıdır.
Hem gerçek bir akademisyenin titizliğini gösterir yorumlarında.
Hem de bir “dava adamı”nın heyecan ve iyimserliğine sahiptir.

***

2023 Ekim ayı bitmek üzere. İsrail’in Gazze’ye saldırıları gittikçe ağırlaşıyor.
Acıyla izliyoruz. Filistin halkı bomba sağanağı altında. Çocuğuyla, yaşlısıyla 100 binler ölümle sınanıyor.
Soru çok. Prof. Ahmad Malli’ye öncelikli olanları sordum.

***

İlk soru, kara harekatıyla ilgili.
İsrail, Tel Aviv’in iddia ettiği gibi, kapsamlı ve derinlemesine bir kara harekatı yapabilecek miydi?
Prof. Malli, İsrail’in pozisyonunu tarif ederek başladı:
“İsrail önemli bir ikilem içinde. Hem 7 Ekim’deki HAMAS hamlesiyle sarsılan eski caydırıcılığını ve kendi halkının güvenini kazanmak istiyor. Aynı zamanda HAMAS’ın kökünü kazımak, Filistin halkını Sina çölüne sürmek gibi çıtayı çok yükseğe koydu.”
O’na göre iki irade çarpışıyor. Ve “asıl mesele” de bu.
İsrail’in iradesi: “Aşırı hedefleri yüzünden Gazze’ye kara saldırısı başlatmak zorunda.”
Filistin’in iradesi: “Topraklarında kalmada ciddi şekilde kararlı. İsrail harekatının önünde aşılması zor bir engel olarak duruyor.”

***

ABD bu denklemin neresinde? İsrail’in taleplerini ne kadar destekliyor?
Prof. Malli, ABD konusunda slogancı, toptancı değil. ABD’nin katmanlı bir politika izlediğini düşünüyor.
Önce genel görüntü: “ABD yönetimi elbette İsrail’in yanında duruyor...”
“Fakat” diye Washington’un “kaygı”sına dikkat çekti: “ABD , İsrail’in saldırısıyla olacaklardan endişeli.”
Prof. Malli, ABD’nin İsrail siyaseti için şöyle bir ölçü getirdi: “Washington yönetimi hem İsrail’e peşin bir destek veriyor, hem de bölgedeki kendi çıkarlarını gözetiyor. Bu yüzden ABD, İsrail’in tepkilerini ‘düzenleyici’ olarak........

© Aydınlık