Arjantin ve Hollanda'da iki neo-faşistin seçim kazanması elbette tesadüf değil. Bütün bunlar içinde bulunduğumuz 3. Dünya Savaşı'nın zemininde gerçekleşen ve onun tarafından motive edilen olaylar.

Biden yönetimini iktidara gelmesi sonrası izlediği paylaşım savaşını büyütme ve derinleştirme siyaseti bu sürecin belirleyicisi oldu. TC'nin de dahil olduğu irili ufaklı güçler bu zemini kullanarak kendi kanlı hükümranlıklarını büyütme, güçlendirme yoluna gittiler. İsrail'in Filistin halkına dönük geliştirdiği katliam süreci de doğrudan bu politik zeminle ilgili.

Bu yazıda Arjantin nereye gidiyor sorusuna yanıt aramaya çalışacağım. Önce bir öykü.

Hayaller

Birkaç hafta önce yaşadığım ülke Kolombiya'da gezerken, kuş uçmaz (gerçi akbabalar haşin bakışlarla biraz ileride bekliyordu) kervan geçmez bir ırmak kenarında soluklanalım diye bir cafe-ev karışımı bir yere uğradık. Çok sıcaktı, önce su içmek istedik ama yoktu. Canları sağ olsun. Artık dolapta ne varsa onları yudumladık.

Evin kızı içecekleri getirirken pek gelen giden olmadığından mıdır yoksa meraktan mı bilmiyorum, bizle muhabbete başladı. Biz anlattıktan sonra sıra onun gelecek planlarına geldi. 18 yaşına girince pasaportu alıp Arjantin'e gidecekti. Tıp eğitimi almak istiyordu. Kendi ülkesinde üniversite eğitimi çok pahalıydı. Sonra iş garantisi de yoktu.

Daha önce Buenos Aires'te yaşadığım için bütün Abya Yala/ Latin Amerika ülkelerinden Arjantin'e gelip ücretsiz eğitim olanağından yaralananların olduğunu biliyordum. (1) Bazılarıyla tanışmıştım da. O yüzden ilk başta onun hayalleri yadırgatıcı gelmedi. Ancak bir süre sonra sağlık ve eğitimi özelleştirme vaadiyle Arjantin devlet başkanlığına soyunan J. Milei aklıma geldi. Amazonların ortasında hayal kuran gence bu olasılığı hatırlattım. O da biliyordu. Neşesini kaybetmek istemedi ama yine de yüzünden karamsar bir esinti geçmesine engel olamadı...

Bunun nedenlerini görebildiğim kadarıyla anlatayım. İlk sebep rakiplerinin sonra teke inen S. Massa ile simgelenen karşı tarafın, siyasal elitin ülkenin çökmüş olan ekonomisinin sorumlusu olmasıydı. Halk onlardan zaten bıkmıştı. Özetle üzerinde tepinebileceği zemin bir hayli genişti.

İkinci mesele gayet "bilimsel" çalışan faşist propaganda teknikleri. Bunu daha önce Trump, Bolsonaro ve benzerlerinin seçim süreçlerinde nasıl işlediğini görmüştük. Milei'nin yükselişinde de bu kullanıldı.

Sosyal medyadan geniş kitlenin hangi yalan, hangi manipülatif söz ve görüntüden etkileneceği analiz edildi. Sonrası tik-tok teknikleriyle bir Milei imajı yaratıldı. Bu oyunda sözlerden öte görüntü önemliydi. "Genç- Deli" imajı bu manipülasyon süreci üzerine kuruldu. Medyanın ağırlığını elinde tutan kasıntı-beyaz burjuvazi ise Milei'ye yürü ya kulum dedi...

Bir başka sebepse ABD'nin Arjantin'in başında bölgedeki solculara meydan okuyabilen bir lider görme ihtiyacıydı. Amerikan'ın Buenos Aires büyükelçisi, Milei'yle beraber pozlar vererek bu desteği seçim öncesinden göstermek çekinmedi. Seçim ertesi ise Biden telefonla Milei'yi kutlamak için aramakta gecikmedi.

Zaten o aramadan önce ABD basınında Milei'ye methiyeler düzülmeye başlanmıştı. Kesinlikle Trump'a benzemiyordu, ondan çok daha akıllıydı, bir kere entelektüeldi, akademik bir geçmişi vardı, anayasaya ve demokrasiye saygılıydı, ilk fırsatta Tel Aviv ve Washington'a gidecek, hem Zelenski'yle de görüşecekti...

Bir diğer neden ikinci turda bütün sağ Milei'nin etrafında toplanırken, Massa Perónistlerin manipülatif siyasetinden bıkmış geniş devrimci toplumsal hareket ve kesimleri kendine oy vermeye ikna edemedi.

İkinci turda toplamda yaklaşık 36 milyon seçmenin 26 milyon beş yüz bine yakını sandığa gitti. Onun da yaklaşık 850 bini boş ya da geçersiz oy attı. Arjantin'de seçime gitmek zorunlu. Peki bu seçime gitmeyen ya da boş oy atan on milyondan fazla insanı böyle bir eyleme sevk eden neydi? İlk turda da benzer bir durum olmuştu. Bunun neticesinde yapılan yorumlar olanların halk hareketlerinin protestosunun eseri olduğu yönündeydi. Zira sosyalist partilerin bir kısmı boykot ve boş oy çağrısı yapmışlardı.

Görünen o ki Milei başkanlık koltuğuna tek başına oturamayacak zira Senato ve Parlamento'nun yanı sıra eyalet valiliklerinde desteği az. Neredeyse başkanlığı kendi kazanmış gibi gerine gerine televizyonlarda konuşan Macri'nin haline bakacak olursak Milei adım atmak için hem onun ve başkalarının desteğine ihtiyaç duyacak. Tabii fiili politikalar da geliştirmenin yolunu arayabilir.

İşin uluslararası boyutuna gelince, 2024 başında Arjantin........

© Bianet