İnsan yaşadığı doğal ve toplumsal çevre içinde yoğrularak insan olur.

“Kuşkusuz insan birdenbire insan olmadı... Ama ‘Birdenbire oldu’ diyenler de var; Âdem’in şıp diye yaratıldığını, Havva’nın erkeğinin kaburgasından türetildiğini ileri sürenleri kendi hallerine bırakırsak, biliyoruz ki insanın insanlaşması bugün bile noktalanmadı...” diyor İlhan Selçuk (Cumhuriyet, 10 Mart 2006).

Bir toplumsal dönüştürme ülküsü olarak Aydınlanma, yüz yıllardır sürdürülen insanlaşma arayışının gereği olarak 17. ve 18. yüzyıllarda hümanizma, Rönesans, Reform’a dayanarak ulaşılan en önemli kazanımlardandır.

Boynundaki boyunduruğu atan insanın özgür düşünceyi çevresine yayması olan Aydınlanma, emeğin, özellikle de kadının özgürleşmesi arayışında bir doruk noktasıdır.

Bir toplumun karanlığı ardında bırakıp ışığa yönelmesi olan, aklı önyargılardan kurtararak insanı özneleştiren, insanlığa yeni bir dünyanın kapısını açan ve ne yazık ki tamamlanamamış bir tasarım olan Aydınlanmanın yurdumuzdaki öncüsü Tevfik Fikret,........

© Cumhuriyet