Kabataş’tan Tophane’ye doğru yürürken, gözünüze ilk çarpan pek çok ünlü tabloya konu olmuş, Sultan II Mahmud tarafından Balyan ailesinden mimar Krikor Amira’ya yaptırılan Nusretiye Caminin zarif minareleri, ardından heykeltraş Seçkin Pirim’in kırmızı ‘Güneş Saati’

19. yüzyılda yapılmış minareyle İstanbul Resim Heykel Müzesi’nin alanına dikilmiş 21.yüzyılın soyut heykeli uyumlu bir diyalog halinde.

Sessiz diyaloga eşlik eden başkaları da var.

İRHM’nin hemen girişinde, Seçkin Pirim’in yivlerinin bazıları eğilip bükülmüş antik siyah iki sütunu ve öğrencisi olduğu heykeltraş Meriç Hızal’ın beyaz mermer ‘Sanatçı Teknesi’ eseri.

Hızal’ın tekneye aldığı heykeltraşlar arasında Şadi Çalık, İlhan Koman, geçen hafta yer verdiğim heykeltraş Mari Gerekmezyan’ın hocası Rudolf Belling, Kenan Yontuç gibi isimler.

Türkiye’nin ilk ve en büyük plastik sanatlar müzesi İstanbul Resim Heykel Müzesi, yıllardan sonra düzenlediği ilk heykel sergisinde Pirim’in ‘Kalıntılar’ Sergisini ağırlıyor.

Heykeltraş ile buluşmak üzere müzeye girdiğimde, kaplumbağaların üzerinde yükselen mavi ve tabanına yılan dolanmış kırmızı ‘Lahid’ isimli eserleriyle, yivleri dalgalı mermer sütunlarla, kağıt işleriyle karşılaşıyorum.

Müzenin 3. Katındaki ‘Lahid’ ise müzenin karşısındaki Tophane Usta Mektebi arkeolojik kazılarında ortaya çıkartılan lahitli mekânlarla diyalog halinde.

Sanat danışmanlığını Osman Erden’ın yaptığı serginin hikâyesini ve sanatçının yolculuğunu konuşurken zaman uçup gidiyor.

İLHAM KAYNAĞI AFRODİSİAS

İRHM’de ‘Kalıntılar’ Sergisi fikri nasıl oluştu?

Aslında bu serginin fikri üç yıl öncesine ait. Antik şehirlere merakım çok fazla. Türkiye’de yüzlerce antik şehir var. Abartmayayım ama bunların yarısını gezmişimdir. Çok meraklıyım. Yurt dışında da ne zaman kahverengi bir tabela görsem dalarım. Gördüklerimin arasında âşık olduğum bir antik şehir var: Afrodisias. Aşık olma nedenlerden biri dünyanın ilk heykeltraş okulunun orada olması. Yirmi kez gitmişimdir; müthiş bir aurası, ışığı var Afridosias’ın.

Evet gezmesi çok keyifli. Kazılar düzenli, alan bakımlı çünkü Koç ailesinin eli hep Afrodias’ın üzerinde.

Müzesi de çok güzel. Antik şehirlerle ilgili bir sergi fikrim hep vardı. Hatta işleri Afrodisias’ın içinde sergilemeyi planlıyordum. Mesela burada giriş katında sergilenen lahitleri gerçek lahitlerin yanına koysam, benim devrilmiş sütun gerçek antik sütunun dibinde olsa diye düşünmüştüm. Ziyaretçi modern sütunu görünce “bu gerçekten geçmişten mi kalma” diye soracak. Yani kafa karışıklığı yaratarak geçmişle gelecek arasında bir bağ kurmayı amaçlıyordum. İzinler, sit alanı filan derken 3 yıl öncesinden tasarladığım sergiyi orada yapamadık. Eserleri hazırlamıştım. Bunları bir yerde sergileyelim deyince galerimin de tavsiyesiyle sergiyi müzede yapalım dedik. Özel müzelerimiz var ama İRHM Türkiye’nin ilk müzesi. Müze kültürü burada doğdu. Ayrıca Mimar Sinan Üniversitesi benim okulum. İşin içinde vefa borcu da var. Eserler istediğim yerde sergilenmedi diye üzüldüm ama şimdi içim rahat. Çok büyük olanları içeri sokamadık, dışardalar.

Dışardaki ‘Güneş Saati’ni müzeye bağışladım. Aslında kamusal bir alana eser bağışlamayı çok istiyordum. Etrafta çağdaş heykel görmüyoruz. İstanbul gibi muhteşem bir metropolde kamusal heykeller görebilmeliydik. Bizim halkımız anlamaz meselesine inanmıyorum.

Haklısınız ama açık alanda sergilenen eserlerle ilgili tatsız olaylar yaşandı. Şimdi Yapı Kredi Sanat Kültür’de sergilenen İlhan Koman’ın ‘Akdeniz’ eseri tahrip edilmişti. Başka örnekler de var. Öte yandan Dirimart’ta devam eden Bedri Rahmi Sergisi hatırlattı. 60’larda, 70’lerde kamusal alanlar için yapılan........

© Ekonomim