Gümrük idaresinin hem idari yapılanmasında hem de dışarıdaki muhataplarında yıllardır süregelen bir karmaşa var. Bundan dolayı sorunlar hep yaşanıyor.
Teşkilata 1982 yılında girdiğim tarihte Gümrük ve Tekel Bakanlığı vardı. Bilahare Devlet Bakanlığına bağlandı. Gümrük Müsteşarlığı oldu. Sonra Maliye Bakanlığı’ hâkimiyetine alınarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı oldu. Daha sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı oldu. Olmadı dediler gümrük kelimesini çıkaralım. Ticaret Bakanlığı olsun dediler ve gümrük ismi buharlaştı. Kooperatiflerle gümrüğü birleştirdiler. Gümrüğün merkez idaresini ayrı ayrı Bakan Yardımcılarına bağladılar.
Diğer taraftan, dışardaki yapı gümrük komisyoncusu ismi Gümrük Müşaviri oldu. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği ihdas edildi 2008 de. Hâlihazırda. Gümrük Müşavirleri, Müşavir Yardımcıları ve YGM’ler kimi Gümrük Kanunu gereği kurulan dernekler kimi Dernekler Kanunu’na göre kurulan dernekler şeklinde karmaşık bir organizasyon yapısı içinde yer aldı.
Gümrü idaresi, güvenlik açısından İçişleri Bakanlığı, kolluk kuvvetleri ve yapılan soruşturmalar açısından Adalet Bakanlığı, yatırım teşvik açısından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, sağlık ürünleri açısından Sağlık Bakanlığı, gıda açısından Tarım ve Orman Bakanlığı, çevresel etkiler bakımından Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı, savunma sanayi açısından Savunma Bakanlığı, diplomatik eşyalar bakımından Dışişleri Bakanlığı, çalışma açısından Çalışma Bakanlığı vede vergi uygulamaları bakımından Maliye ve Hazine Bakanlığı, velhasıl tük bakanlıklarla ilişki içinde ve onların mevzuatını sahada uyguluyor.
Bu kadar önemli fonksiyonları olan ve hatta vergi toplamada Hazine ve Maliye Bakanlığı ile kıyaslanacak boyutta rakamlara varan bir işi gerçekleştiriyor. 500 milyar dolarlık ticaret hacmi içerde ve dışarda bileşenleri olan bu teşkilat eliyle idare ediliyor. Peki! Gümrük idaresi gereken ilgiyi görüyor mu? Hayır. Baksanıza ismi bile silindi. Taşrada her ne hikmetse Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri şeklinde örgütlenmiş ama gümrük ve ticaret arasında bir birliktelik reelde sağlandığı görülmüyor.
Benzer sorunları yaşayan Maliye ve Hazine Bakanlığı çözüm bulmuş. İç yapılanmayı Gelir İdaresi Başkanlığı şeklinde, dış yapılanmayı da TÜRMOB şeklinde halletmiş ve sistemini iyi işler hale getirmiş. Gümrük ise üvey evlat olarak oradan oraya savrulmuş. Nispeten kendi başına olacak bir yapılanma öngörülmemiş. Dış örgütlenmede de TÜRMOB benzeri veya tek çatı modelli bir örgütlenmeye müsaade etmeyenler var mı? Var.
Allah aşkına gümrük idaresinin iç ve dış örgütlenmesinin ülke yararı açısından ne kadar önemli olduğunu anlayan birileri çıksın artık. Gümrüğün adı geri gelsin. Gümrük ve Dış Ticaret Bakanlığı kurulsun ya da Gümrük İdaresi Başkanlığı şeklinde yarı bağımsız bir şekil alsın. 42 yıldır bu teşkilatta hizmet yapmış biri olarak bunlar benim görüşlerim. Daha iyi görüşler kuşkusuz vardır.
Gümrüğün adı yok
9
1
28.03.2024
Gümrük idaresinin hem idari yapılanmasında hem de dışarıdaki muhataplarında yıllardır süregelen bir karmaşa var. Bundan dolayı sorunlar hep yaşanıyor.
Teşkilata 1982 yılında girdiğim tarihte Gümrük ve Tekel Bakanlığı vardı. Bilahare Devlet Bakanlığına bağlandı. Gümrük Müsteşarlığı oldu. Sonra Maliye Bakanlığı’ hâkimiyetine alınarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı oldu. Daha sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı oldu. Olmadı dediler gümrük kelimesini çıkaralım. Ticaret Bakanlığı olsun dediler ve gümrük ismi buharlaştı. Kooperatiflerle gümrüğü birleştirdiler. Gümrüğün merkez idaresini ayrı ayrı Bakan Yardımcılarına bağladılar.
Diğer taraftan, dışardaki yapı gümrük komisyoncusu ismi Gümrük Müşaviri oldu. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği ihdas edildi 2008 de. Hâlihazırda. Gümrük Müşavirleri, Müşavir Yardımcıları ve YGM’ler kimi Gümrük Kanunu gereği kurulan dernekler kimi Dernekler Kanunu’na göre kurulan dernekler şeklinde karmaşık bir organizasyon yapısı içinde........
© Ekonomim
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
