HATAY Valisi Mustafa Masatlı, 6 Şubat 2023 Pazarcık ve Elbistan merkezli, Hatay başta olmak üzere 11 ili vuran depremlerden bir yıl sonra geriye dönüp baktı:
- Deprem olduğunda Amasya Valisi idim. Hatay’a Koordinatör Vali olarak görevlendirilmiştim. Depremin ilk günlerinde ilimizden tahliye ettiğimiz vatandaşlarımız 563 bin kişiyi bulmuştu.
Kente dönüşlerle ilgili verileri inceledi:
- Kayıtlarımıza göre deprem sonrası Hatay’dan tahliye ettiğimiz vatandaşlarımızdan 128 bini henüz dönmemiş görünüyor. Söz konusu vatandaşlarımız gittikleri şehirlerimizde ikameti sürdürüyor.
Durumu ayrıca öğrenci sayısı üzerinden de değerlendirdi:
- 5 Şubat 2023 itibariyle Hatay’da 434 bin öğrenci vardı. 313 bine kadar düştü. Bir yıl sonra öğrenci sayımız 398 bini geçti. Yani, 36 bin öğrenci eğitimine deprem sonrası kayıtlarını taşıdıkları illerde devam ediyor.
Turizm, Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği’nin (TURYİD) Kaya Demirer Başkanlığındaki yönetim kurulu, 6 Şubat depremlerinin yıldönümünde “Hatay için neler yapabiliriz?” turu yaptı.
TURYİD’in Hatay turuna Başkan Yardımcıları Tayyar Zaimoğlu, Onur Tahincioğlu, Yönetim Kurulu Üyeleri Yaprak Baltacı, Bülent Polat, Faruk Ügümü, Yücel Özalp, Lütfü Sapmaz, Volkan Mumcu, Ebru Koralı, TURYİD üyeleri Salih Ünlü, Sertan Tabur, Kamer Kıraç, Önder Özköse, Engin Elçi, Yunus Adamak, Mert Bigay, Celal Akkök, Tamer Kabasakal, TURYİD Genel Sekreteri Şükran Yürekli katıldı. Ekibe TURYİD’in Antakyalı Yönetim Kurulu Üyesi Razık Büyükgazel de eşlik etti.
TURYİD ekibi, Belen’de 40 kadın kooperatifinin ürünlerinin sergilenip pazarlandığı “HayatHatay” merkezini, depremden kısa süre sonra kurdukları, 71 birimden oluşan “Konteyner Uzun Çarşı”, konteynerlerde hizmet veren meslektaşlarını ziyaretin ardından Vali Masatlı tarafından kabul edildi.
Vali Mustafa Masatlı, yardımcılarından Doğukan Mızrak’ın da katıldığı kabulde önce depremle ilgili bazı değerlendirmeleri paylaştı:
6 Şubat depremleri için, “Asrın Felaketi” tanımı çok kullanıldı. Araştırmalar, asrın değil, asırların felaketini yaşadığımızı gösteriyor. Çünkü, son 800 yılda böyle bir kayıt yok.
Yıkıcı etkisi çok büyüktü. AFAD, bu etkiyi atom bombası ile karşılaştırmasıyla ortaya koymaya çalıştı. 11 ilimize 2 bin atom bombası atılmışçasına bir etki yaşandığı anlaşıldı. Bunun 1000’i Hatay’a düşmüş gibiydi.
Toplam can kaybımız 53 bin 700’ü aştı. Bunun 24 bin 711’i Hatay’da gerçekleşti.
Yapılarla ilgili şu sınıflamayı yaptı:
Yıkılanlar
Acil yıkılması gerekenler
Ağır hasarlılar
Bu durumdaki kayıtlı bina sayısının 80 bin 323 olduğunu kaydetti:
- Bu binalarda 230 bini aşkın bağımsız bölüm, konut ve dükkan vardı.
Yerli ve yabancı çok sayıda heyetin Hatay’ı ziyaret ettiğini bildirdi:
- Uzmanlardan oluşan bir Japon heyeti gelmişti. Kendilerine izlenimlerini sordum. Hatay’daki enkazı kaldırma işleminin 4 yıl süreceği tahmininde bulundular. Hatay’ın 10 yılda ancak toparlanabileceğini düşündüklerini aktardılar.
Hatay’da enkaz kaldırma işleminin yüzde 98.3’e ulaştığını iddia etti:
- Kalan bölüm de iş makinelerinin girmesinin zor olduğu noktalardır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hak sahiplerine birer konut verileceği sözüne değindi:
- 254 bin 717 kişi “hak sahibiyim” diye başvurdu. Bunlardan 175 bininin gerçekten “hak sahibi” olduğu belirlendi.
Hatay’daki depremzedelere 10.6 milyar liralık nakit destek verildiğinin altını çizdi:
- Depremzedeye 79 bin konteyner verdik. Bunların 64 bini kurulan “konteyner kent”lerin içinde yer alıyor. 15 bini de kırsal bölgelerde vatandaşımıza bireysel olarak verildi. 27 bin 439 vatandaşımız da “Esenkart” sistemiyle gıda alışverişlerini ücretsiz gerçekleştirebiliyor.
Kentte 215 bin depremzedenin konteynerde yaşadığını aktardı:
- Bu, Tunceli, Bayburt ve biraz da Ardahan demek.
Kentte 6 bin 180 konteyner ve prefabrik işyeri yapıldığını vurguladı:
- Bir de gastronomi çarşısı yaptık. Yakında faaliyete geçecek.
Hatay’ın 15 ilçesinin ayrıca yaptığı nakdi yardımlara değindi:
- Kaymakamlıklarımızın yaptığı nakdi yardımlar da 3.1 milyar liraya ulaştı.
Yapılan çalışmaları şöyle tanımladı:
- Burada tarihin en büyük iyileştirme operasyonu yürütülüyor…
Devlet, hayırseverler, sivil toplum örgütleri 6 Şubat depremlerinin yaralarını sarmaya gücü yettiği ölçüde çalışsa da Hatay’ın durumunu en iyi TURYİD’in Antakyalı Yönetim Kurulu Üyesi Razık Büyükgazel’in şu sözü ortaya koydu:
- 60 yıldır yaşadığım Antakya’da yönümü kaybettim…
Kısacası, “asırların felaketi”nin izlerini silmek, travmasını atlatmak hiç de kolay olmayacak…
Japon heyeti, “Hatay 10 yılda ancak toparlanır” gözleminde haklı gibi görünüyor…
HATAY Valisi Mustafa Masatlı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle ilk aşamada Hatay’daki 7 bin 300 depremzede hak sahibine TOKİ’nin projesinden konut teslim edildiğini belirtip, kentteki yapılaşma ilgili izlenen yolu Kaya Demirer başkanlığındaki TURYİD heyetine şöyle anlattı:
TOKİ Marifetiyle Yapılan Konutlar: TOKİ, Hatay’ın 33 farklı bölgesinde 32 bin 314 konut inşa edecekti. Sayıyı 37 bin 500’e çıkardık. Bunlardan 7 bin 300’ü teslim edildi. Tamamlandıkça teslimlerin arkası gelecek.
Yıkılan Bölgelerdeki Rezerv Alanlarda Kentsel Dönüşüm: Bir kere fay hatları üzerinde yapılaşma artık olmayacak. Ayrıca, sıvılaşmanın yoğun görüldüğü bölgelerde de bina yapılmayacak. Rezerv alanlarda önce 18-20 metrelik kazıklar çakılıyor. Onların üzerine binalar yükselecek. Konutlar giriş artı 4 kat olacak. Bu modelle 55 bin 162 konut planlanıyordu.74 bine çıkardık. Hedef 101 bine ulaşması. Burada konut edinme “1 anahtara 1 anahtar” şeklinde gerçekleşecek.
Yerinde dönüşüm (Devlet ile İnşa Et): Kendi evini bulunduğu yerde yapacak vatandaşımız 750 bin lira hibe, 750 bin lira da kredi desteği alabilecek. İşyerleri için bu rakam 400’er bin lira şeklinde planlandı. Ahırlı konutlar için 1 milyon lira hibe, 750 bin lira uygun kredi söz konusu olacak. Bu model için 100 bine yakın başvuru oldu.
HATAY Valisi Mustafa Masatlı, TURYİD heyetine havalimanını anlatırken şu bilgiyi verdi:
- Havalimanımız da depremden etkilendi. Pistte çökme oldu. Hemen elden geçirildi ama yine de yolcu uçakları şimdilik dolu inmiyor. Biri Ankara, ikisi İstanbul olmak üzere günde 3 uçak boş geliyor, dolu dönüyor. Kargo uçakları sefer yapıyor.
Havalimanına ikinci pistin yapılacağını bildirdi:
- 11.9 milyar liralık keşif bedeliyle iş başladı. 2025’in sonuna gelinmeden devreye girmesini bekliyoruz.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
