Şenay AYDEMİR

Finlandiyalı Usta Aki Kaurismaki, kırk yılı bulan kariyerinde başta emekçi sınıflar olmak üzere, bohemlerin, göçmenlerin, yersiz yurtsuzların hikayelerini taşıdı beyazperdeye. Bugün Avrupa sinemasının yaşayan en büyük yönetmenlerinden birisi olarak anılmasının birçok nedeni var ama bana soracak olursanız “Bir hikayeyi çok basit anlatacak kadar sinemaya hakim olmak” derim. Kaurismaki’nin filmlerinde hikaye, sahne, mizansen, oyun o kadar basitmiş gibi görünür ki onun sinemasıyla ilk kez karşılaşan bir sinemaseverin “Bunu herkes yapar” diye düşünmesi işten bile değildir.

Ama Kaurismaki sinemasının alametifarikası tam olarak da budur. Herkesin yapamayacağı bir olgunluğa erişmiştir onun kamerası. Çok zor olanı, kolay gibi göstermesindedir maharet. Bunun ne kadar zor olduğunu, benzer temaları işleyen meslektaşlarını gördüğümüzde daha iyi anlarız. Onun sinemasının gerçek ve gerçeküstüyle kurduğu ilişki ve tezat, şimdiki zamanı işaret edip zamansız bir boyutta kendisini yeniden kurgulaması, karakterlerinin hislerini hiçbir zaman aşkın duygular olarak kurgulayıp göstermemesine rağmen anlatmak istediğini geçirmekteki mahareti sinemasını tanımlayabilir. Kaurismaki’nin kuzeye ait mizahı da buna eklendiğinde her defasında yeni bir tat bırakır filmleri. Öte yandan söyleyeyim seyirci dostudur filmleri. Kısadır, bir meselenin en saflaşmış halini anlatır bizlere.

Bununla da bitmez Kaurismaki sinemasının güzellikleri. Kapitalist dünyada emekçi sınıflara dair anlatıların tonu, filmlerin iyi/kötü olmalarından bağımsız karanlık ve kasvetlidir çoğu zaman. Emek ve beden sömürüsünün, kapitalist yaşamın emekçilere dayattığı dünyanın bir metaforuna dönüşür çoğu zaman bu ‘grimsi’ renk kuşağı. Oysa Kaurismaki’nin proleterleri renkli bir dünyanın içindedirler her zaman. Kıyafetleri, evleri, gittikleri........

© Evrensel