Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, olağanüstü bir gelişme olmazsa 17 Ocak'ı 18 Ocak'a bağlayan gece Türkiye saatiyle 01.11'de Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden yola çıkacak. Gezeravcı'nın dahil olduğu dört kişilik ekip, 14 gün kalacağı ‘Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13 farklı deney yapacak.
Uçuşu düzenleyen Axiom Space şirketi ile Türkiye arasındaki yapılan anlaşma 2022 Eylül’ünde Fransa’da düzenlenen Uluslararası Uzay Kongresi’nde imzalandı. Şirketin İtalya, Macaristan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın da aralarında yer aldığı pek çok ülke ile benzeri anlaşmalar yaptığı, ayrıca fiyatı ödeyebilen iş insanlarına hizmet verdiği biliniyor.
Gezeravcı'nın katılacağı Ax-3 misyonunun fiyatı açıklanmadıysa da, Nisan 2022'deki Ax-1 uçuşunda astronot başına çıkarılan 55 milyon dolarlık fatura Türkiye’nin yaptığı ödeme hakkında bir fikir verebilir. Axiom Space şirketinin çalışanı olan İspanya kökenli Amerikalı Michael Lopez-Alegria uçuşa komuta ederken, İtalya Hava Kuvvetleri’nden Walter Villadei görev pilotu olacak. İsveçli Marcus Wandt ve Alper Gezeravcı görev uzmanları olarak uçuşta yer alacak.
Konu son iki yıldır ısrarla gündemde tutuldu. PTT tarafından uçuşla ilgili özel hatıra pulu çıkarıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır, ‘ilk insanlı uzay misyonu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2021 yılında açıklanan ‘Milli Uzay Programı’nın önemli bir adımı olduğunu, bu uçuşla Türkiye'nin uzay çalışmalarında bir ilke imza atmış olacağını söyledi. Bir başka ilki gerçekleştirme haberi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’ndan geldi. Uraloğlu, Gezeravcı’nın uzaydan milli çağrı işareti ile iletişim kuracağını açıkladı.
***
Türkiye Uzay Ajansı’nın beş yıl önce kurulmuş olması, Gezeravcı’nın uzaya çıkması tarihi bir öneme ve simgesel bir anlama sahip. Türkiye’nin uzaya astronot göndermesi bilimsel gelişme yolunda elbette önemli bir adım. Ancak atılan adımla bunun Teknofest’lerde, TRT programlarında ve Anadolu Ajansı bültenlerinde sunuluş biçimi arasındaki açının büyüklüğü tedirgin edici boyutta.
Yapılan haberlerde Gezeravcı’nın uçuşunun Türkiye’nin uzay çalışmalarının sonucu olmadığı söylenmiyor. Bu uçuştan önceki Ax-1 misyonuna ABD, Kanada ve İsrail’den birer iş insanının, Ax-2 misyonuna iki Suudi Arabistan yurttaşı (biri kadın biyolog, diğeri erkek savaş pilotu) ve ABD’li iş insanının parasını ödeyerek katıldığından bahsedilmiyor. Ticari uçuş olarak adlandırılan bu tür uçuşların uzayı da kapitalist aklın talanına açan ilk adımlar olduğu, jeopolitik rekabeti öncelediği, uzayda yaşamaya ve çalışmaya yönelik hazırlıkların kâra odaklı çarpıklığı gözden kaçırılıyor. ‘Uzay kâşifleri’ kılıfı altında şımarık zenginlere uzay dolmuşçuluğu yapılmasının saçmalığı yok sayılıyor.
Bir başka tedirginlik kaynağı bu uçuşun Murat Yetkin’in altını çizdiği üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 9 Şubat 2021 tarihinde ‘Milli Uzay Programı’nın tanıtımı sırasında verdiği ama tutulamayan; “İlk aşamada 2023 yılı sonunda yakın Dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrid roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz.” sözünü ikame etmek için yapılıyor olma olasılığı.
***
ABD’de, 1960’ların ikinci yarısında döneminin televizyon dizileri, reklam sloganları, ünlü yıldızları, güzellik uygulamaları ve haber bültenleriyle dalga geçen, siyasal atılımın emek ve iradeyle gerçekleşeceğinin altını çizen ‘Devrim Televizyondan Yayınlanmayacak - The Revolution Will Not Be Televised’ güftesinin yazarı Gil Scott-Heron, 20 Temmuz 1969 tarihinde Ay yüzeyinde atılan ilk adımlardan sonra bir başka etkileyici şiire imza atmıştı.
Rap müziğinin büyükbabası sayılan Gil Scott-Heron bu kez yazdığı ‘Beyaz Adam Ay’da - Whitey on the Moon’ parçasının sözleriyle o sırada çoğunluğun kutladığı Ay seyahatinin öteki yüzünü gösterip, bu pahalı tercihe yazdığı ağıt ile tepki göstermişti. Ay seyahati için yapılan harcamanın gündelik hayatını sürdürebilmek için kıvranan yoksullara ayrılmasının daha yerinde olacağını, kendi aile ortamından ve yaşamından verdiği örneklerle, çarpıcı bir biçimde dile getirmişti:
Kızkardeşim Nell’i bir sıçan ısırdı
Beyaz adam Ay’da
Yüzü ve kolları şişmeye başladı
Ve beyaz adam Ay’da
Doktora ödeyecek param yok
Ama beyaz adam Ay’da
On yıl sonra hâlâ borcumu ödüyor olacağım
Beyaz adam Ay’da iken
Ev sahibi geçen gece kirama zam yaptı
Çünkü beyaz adam Ay’da
Sıcak su yok, tuvalet yok, elektrik ışığı yok
Ama beyaz adam Ay’da
Gil Scott-Heron’un eleştirisi bugün de güncelliğini koruyor. Merakla, bir yaz gecesi yıldızlara bakar gibi, uzay yolculuklarının bedelini kimin ödediğini, getirilerinden kimin yararlanacağını durmaksızın sorgulamak gerekiyor. Elbette bilimsel gelişme ve tüm canlıların hayatta kalma mücadelesi için gözümüzü uzaya dikmeliyiz. Ancak uzayı keşfetmekle dünyadakileri özgürlük ve refah içinde yaşatmak birbirinin alternatifi olamaz.
Uzaya yolculuk: Kim için? Ne için?
15
24
13.01.2024
Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, olağanüstü bir gelişme olmazsa 17 Ocak'ı 18 Ocak'a bağlayan gece Türkiye saatiyle 01.11'de Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden yola çıkacak. Gezeravcı'nın dahil olduğu dört kişilik ekip, 14 gün kalacağı ‘Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13 farklı deney yapacak.
Uçuşu düzenleyen Axiom Space şirketi ile Türkiye arasındaki yapılan anlaşma 2022 Eylül’ünde Fransa’da düzenlenen Uluslararası Uzay Kongresi’nde imzalandı. Şirketin İtalya, Macaristan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın da aralarında yer aldığı pek çok ülke ile benzeri anlaşmalar yaptığı, ayrıca fiyatı ödeyebilen iş insanlarına hizmet verdiği biliniyor.
Gezeravcı'nın katılacağı Ax-3 misyonunun fiyatı açıklanmadıysa da, Nisan 2022'deki Ax-1 uçuşunda astronot başına çıkarılan 55 milyon dolarlık fatura Türkiye’nin yaptığı ödeme hakkında bir fikir verebilir. Axiom Space şirketinin çalışanı olan İspanya kökenli Amerikalı Michael Lopez-Alegria uçuşa komuta ederken, İtalya Hava Kuvvetleri’nden Walter Villadei görev pilotu olacak. İsveçli Marcus Wandt ve Alper Gezeravcı görev uzmanları olarak uçuşta yer alacak.
Konu son iki yıldır ısrarla gündemde tutuldu. PTT tarafından uçuşla ilgili özel hatıra pulu çıkarıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır, ‘ilk insanlı uzay misyonu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2021 yılında açıklanan ‘Milli Uzay Programı’nın önemli bir adımı olduğunu, bu uçuşla Türkiye'nin uzay çalışmalarında bir ilke imza atmış olacağını söyledi. Bir başka ilki gerçekleştirme haberi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’ndan geldi. Uraloğlu, Gezeravcı’nın uzaydan milli çağrı işareti ile iletişim........
© Evrensel
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Donald Low
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
