“İngiltere’nin 160 yıl sonra Türkiye’deki ilk demiryolu işi.”

Birleşik Krallık İhracat Finansmanı’nın (UKEF) 17 Mart 2022 günü yayımladığı basın bülteninde böyle yazıyordu. Osmanlı’nın, İngiltere’ye verdiği demiryolu imtiyazına bir göndermeydi bu. Aynı olay için Ulaştırma Bakanlığı’nın açıklamasında ise şöyle deniliyordu: “Ülkeyi demir ağlarla örüyoruz.”

Peki AKP iktidarı nasıl anlaşmalar imzaladı da, bir taraf mutluluk içinde kapitülasyonları hatırlatırken, diğer taraf yerli ve milli gurura vurgu yapıyordu?

***

Gazeteci Çiğdem Toker, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yapılan enerji alanında önemli imtiyazların verildiği anlaşmanın detaylarını yazmıştı. Benzer imzalar Katar ve Suudi Arabistan ile de atıldı.

İşte siyasetin seçim ve sürekli gerilimli gündemleri arasında kaybolan, üç önemli imtiyaz anlaşması da İngiltere ile imzalandı. Hepsi de demiryollarıyla ilgili.

AKP iktidarı bir yıl içinde büyük borç senedine imza attı. Toplam değeri 4 milyar euroyu aşıyor. Projeler şöyle:

İlki; 503 km’lik Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı. İhalesi pazarlık usulü ERG İnşaat’a verildi. Sözleşme tutarı 2 milyar 163 milyon euro. ERG, daha önce 3.2 milyar euroya mal olan Ankara-Niğde Otobanı’nı yapıp, işletme hakkını almıştı. Bu ihale sayesinde dünyada en büyük otoyol ihalesi alan 7’inci şirket olmuştu.

İkincisi; 286 km’lik Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep hattıydı. 2020 yılında 6 milyar 749 milyon 818 bin liraya Rönesans Holding aldı ihaleyi.

Üçüncüsü; Yerköy-Kayseri arasındaki 142 km’lik hızlı tren hattı. İhalesi 21 Aralık 2021’de yapıldı. Fakat sonuç bir yıl sonra, 13 Aralık 2022’de açıklandı. İhaleyi 16 milyar 949 milyon liraya Doğuş-Çeliker-Özkar ortaklığı kazandı.

Her üç ihale de pazarlık usulüyle verildi ve bitiş tarihleri 2023 yılı olarak ilan edildi. Neredeyse tek çivi çakılamadı. Düşük faiz politikasının dış finansmanı kesmesi, yüksek kur nedeniyle maliyetlerin artması, seçimler yüzünden iktidarın parayı harcaması vs. derken, projeler için kaynak şimdi ağır borç anlaşmaları yükümlülüğü altına girilerek bulunabiliyor. Tabi karşılığında ciddi tavizler vererek. İngilizlere nasıl imtiyazlar verilmiş, anlaşmaların detaylarına........

© Gazete Duvar