“Hiçbir şey yapmadan boğulmayı beklemek yerine

dalgayı yakalamak gerekiyordu.”

Saç Örgüsü, Laetitia Colombani

Bazen başarısızlıklar karşısındaki yılgınlıklarımız veya bu başarısızlıkların ardında başka sebepleri aramaya yatkınlığımız, çoğu zaman yaşamla yanlış bir ilişki kurmuş olmamızdan kaynaklanıyor.

Oysa yaşamın kendine özgü bir ritmi var. O ritmi yeterince algılayamadığımızda, hakikatin ardındaki dinamikleri görmezden geldiğimizde, başarıyı güçlendiren dinamikleri anlamadığımızda sürekli bir başarısızlıklar ve hayal kırıklıkları zinciriyle karşı karşıya kalırız, balta girmemiş ormanlarda veya çıkıştan çok uzak labirentlerde sürekli aynı noktada döner dururuz.

Hepimizin kişisel ilişkilerimizde de, siyasette de, ülkenin ve dünyanın gidişatında da hep hayalini kurduğumuz, özlemini çektiğimiz, yaşgünü pastalarındaki mumları üflerken veya yeni yıla girerken dilek listemize eklediğimiz şeylerden biri de barış...

İngiltere merkezli Demokratik Gelişim Enstitüsü’nün (DPI) geçtiğimiz günlerde Ankara’da düzenlediği ve çok farklı siyasi ve sosyolojik mahallelerden gelen, ağırlıklı olarak kadın bir izleyici topluluğunun katılımıyla gerçekleşen “Barış İnşasında Kadınlar” temalı çok kıymetli bir “barış masası toplantısı” boyunca aklımda hep barışın, çatışmanın, kadınların nasıl bir rol üstlenebileceğinin cevabını aradım durdum.

Peki nasıl bir barış?

Barışı doğru yerde arıyor muyuz?

Barış ve yaşamla doğru bir ilişki kurduk mu?

Kadınlar, çatışmaların önlenmesi ve çözümüne katıldığında, sürdürülebilir bir barış sağlanır mı?

Veya soruyu sondan başa doğru alırsak, “kadınsız” bir barış mümkün mü?

DPI kıdemli bölgesel strateji analisti Esra Elmas bu soruyu şöyle yanıtlıyor:

“Kadınlar dünya nüfusunun yüzde 52’sini, Türkiye’de ise nüfusun yüzde 50’sini oluşturuyor. Herhangi bir konuda, nüfusunun yarısının ne düşündüğünü, ne hissettiğini yahut ne önerdiğini göz ardı eden yahut bu kesimi marjinalleştiren hangi ülke barış inşası konusunda olumlu bir mesafe kat edebilir ki? İrlanda eski Cumhurbaşkanı Mary Robinson'ın da ifadesiyle, nüfusunun yarısı marjinalleştirilmişken hiçbir toplum ekonomik, politik veya sosyal olarak gelişemez.”

Elmas, araştırmalar ışığında kadınların dahil olduğu barış süreçlerinin hem daha başarılı hem de daha kalıcı olduğunu gösterdiğini, pek çok ülkede de kadınların sorunların çözümünde çok daha fazla sonuç aldığını söylüyor.

“Kuzey İrlanda’daki Kadın Koalisyonu bunun en iyi örneklerinden biri. Kadın Koalisyonu Kuzey İrlanda’da Hayırlı Cuma ile sonuçlanan barış anlaşması sürecinde bir siyasi partiye dönüşüyor ve müzakerelerde yer alıyor. Kadınların gündemini barışın bir parçası yapıyor,” diyor.

Ya da Yemen’i ele alalım. 1980’li yıllardan beri, Yemen’in Taiz kentinde al-Shaab, al-Adoug ve al-Amiqa köyleri, binlerce kişiye su dağıtan al-Siwari nehrinin su kaynaklarının bölüşümü konusunda anlaşmazlık içerisindeler. Bu anlaşmazlık ortamı 2010’ların başından itibaren şiddete dönüşmeye başladı ve bölge sakinleri, 7200 metrelik su hattını tahrip etmeye başladı. Bunun sonucunda, çok yüksek miktarda su ziyan oldu ve bölge sakinleri sekiz yılı aşkın süre suya erişemediler.

Her çatışmada olduğu gibi bunda da en çok zarar gören çocuklar ve kadınlar oldu. Çocuklar sabahın erken saatlerinde başka bölgelerden su taşımak için yola koyuldular, okula geç kaldılar veya okula o kadar yorgun gittiler ki derslerine konsantre olamadılar. Kadınlar da aynı şekilde su taşımak için uzun mesafeler kat ettiler ve bu suyun bedelini öderken de ilave bir mali külfet altına girdiler.

Ama 2019 yılının Ekim ayında bir kırılma noktası yaşandı. Yerel topluluklar eylem grupları kurup, kendi toplulukları içerisinde saygın bir yeri olan kadınlar ve gençlerden “barış inşacıları” belirlediler. Yani barış müzakerelerinde toplumca sevilen, doğrudan siyasa üretmeyen ama siyasetçileri etkileyebilecek kadınlar ön planda yer aldılar ve çatışmalardan doğrudan etkilenen hemcinslerinin sesi oldular. Neredeyse on beş yıldır yerel liderlerin bu çatışmayı çözemediğini söyleyen kadınlar ve gençler, iki aşamalı bir plan belirlediler.

İlk aşamada, al-Siwari’den gelen su kaynaklarının temizlenmesi ve tamir edilmesi için teknik uzmanlara........

© Gazete Duvar