Geçtiğimiz iki yazıda Sümerlilerin kurduğu kent devletlerinden, bunların bir yandan birbirleri ile savaşırken diğer yandan kurdukları büyük uygarlıktan bahsetmiştik. Fonetik yazı, anıtsal mimari; çömlekçilik, dericilik, dokumacılık, metal işçiliği gibi zanaat ve endüstrilerin gelişimi; değerli maden ve taşlardan yapılan takılar, nesneler, aletler ve eserleri, zengin sanat tekniklerini; teker ve yelken gibi çığır açan icatları birbiri ardına saymıştık. Bu gelişimi görünce, savaşın güzel ve faydalı bir şey olduğunu düşünme sevgili okur, emin ol biz de bu işin nasıl olduğunu tam olarak çözebilmiş değiliz. Ne diyelim, İnanna’nın hikmeti(!) olsa gerek.

Kent-devletleri birbirleri ile savaşa dursun, Arap yarımadasından yola çıkan Sami kavimleri, belki 500 yıldan daha fazla süren bir göç yürüttüler. Küçük gruplar halinde, Levant boyunca yukarı doğru ilerleyip, bugünkü Suriye-Fırat sınırından Mezopotamya ovasına geçip, tekrar aşağı yönde yayıldılar. Göç o kadar az kişilik gruplar halinde oluyordu ki, gelen nüfusun yoğunluğunu uzun süre kimsenin fark edebildiğini sanmıyorum. Zaten fark etseler de çok umursamayabilirlerdi. Zira Sümerliler de bu bölgeye göçle gelmişler, uzun yıllar sonra yönetimde söz sahibi olmuşlardı.

Gelen Sami kavimleri, Sümerlilerin kentlerinin çevresine yerleşerek gelişen, Sümer kültüründen etkilenerek, onu özümseyerek ve ona kendi bünyesinden katkılar da koyarak, farklı bir kültür oluşturmayı başarırlar. Sümerceyi kabul edip öğrenmeleri, kendi inanç sistemlerinin yanına, Sümerlilerin çok tanrılı dinlerini de eklemeyi başarmaları ve özellikle bölgedeki çivi yazısını benimseyerek sonra da kendi dillerine adapte etmeleri, kültürel sürekliği gösteren en önemli delillerdir. Bunlar aynı zamanda, günümüzde göç........

© Gazete Duvar