6 Şubat Maraş Depremi’nin hemen ardından, bizim mahallede tanıdıkların ikamet ettiği apartmanları kapıdan ziyaret edip, “Binanızın depreme dayanıklı olup olmadığını kontrol ettirmeyi düşünüyor musunuz?” diye sormuştum. ‘Bizim mahalle’ dediğim, Teşvikiye, Harbiye, Muradiye ve Vişnezade’nin sınırdaş olduğu bir yer. Benim oturduğum apartman Vişnezade Mahallesi’nde karşıdaki apartman Muradiye’de... Biraz yukarısı ise karşılıklı olarak Harbiye ve Teşvikiye... Ortalama kiralar 30.000 ila 40.000 TL arası, satılık evlerin fiyatları 12 milyon TL ile 15 milyon TL civarında, tabii yaşlı binalar için geçerli bu, yeni yapılmış binalarda üzerine yüzde 35 ekleyin. Enflasyon öncesi tanımlamayla orta üst gelir grubunun yaşadığı bir bölgeden söz ediyoruz. Çoğunluk silkinse 1.5 milyon TL’yi çıkarır cebinden... Böyle bir muhit!

Şimdi soruma gelen cevaplara bakın: “Hiç gerek yok teste, zaten müteahhidi tanıyoruz, çok dürüst adamdı”... “Bizim bina sağlam, duvara çivi çakamazsın, öyle sağlam!”, “Buranın zemini kaya, hiçbir şey olmaz”... Hemen hepsi yüksek öğrenim görmüş, bir yabahcı dil bilen insanlar... Ama sonuç bu! Sözünü ettiğim binaların çoğu en az yarım asırlık diyeyim. Yokuşta, bitişik nizam, 1999 Depremi öncesindeki yönetmeliklere göre inşa edilmiş. Ve işte cevaplar bunlar. Ve ben bu soruyu sordum diye, içlerinden bana hakaret ettiklerine de eminim! Çünkü hemen karşımızdaki bir apartmanın sakinleri, biraz çağdaş ve bilimsel davranıp binalarını kontrol ettirdiler ve yıkım kararı çıktı. Bilimsel dedim, ama bu ‘iyi’ olduklarını göstermiyor, zira şimdi o binada birkaç ‘satılık’ ilanı var!

Bildiğim yerlerden söz edeyim, hani hesapta zemin kaya falan ya, Beşiktaş ve Şişli’den devam ediyorum. Biraz önce sözünü ettiğim muhitin insanı gerek sağlamlaştırma gerekse yıkıp yeniden inşa edilme sürecindeki yaklaşık 2 milyon TL’yi karşılayabilir. Ama Kuştepe, İzzetpaşa, Yayla mahallelelerindeki insanların karşılaması imkansız. Onu bırakın, Etiler’de babadan kalma bir dairesi olan emekli bir çift için bile bu miktarı karşılamak mümkün değil. Kredi alsa ödemesi çok zor, hatta imkansız. Aslına bakarsanız tek seçeneği var, o evi satıp emlak fiyatlarının daha düşük olduğu bir muhitte, orta kalite bir daire satın almak.

Meselemiz kentsel dönüşüm olduğunda hemen karşımıza çıkan iki gerçek var. Bir, kimse cebinden bir kuruş çıkmadan evini en yüksek fiyata kiralamak ya da şu emlak köpüğü alınmadan satmak peşinde. Cebinde sınırlı para olanlar, yıllardır oturdukları semti terk etmek istemediklerinden deprem meselesini gündeme getiren kim olursa nefret ediyor. Çaresizlikten genelde... Bir de yine geçmişte ya kazançlarıyla aldıkları ya da miras yoluyla mülkiyeti kendilerine geçen iki-üç dairesi olanlar var. Bunlar genelde cebinde akrep olanlar, ki hepsi bir ağızdan, belediyelerden kat çıkma hakkı ya da sağlamlaştırma veyahut yıkıp yeniden........

© Gazete Duvar