Kapitalist sistem belki yüzlerce kanaldan insana ulaşıp her dokusunu teslim alarak, önce aklını ele geçiriyor, geçmişini siliyor ve geleceğini karartıyor. Teoride bu manevra, birinci aşamada emek-değer görüşünün tercih-değer görüşü ile yer değiştirmesi, ikinci aşamada ise paranın mal gibi işlem görmeye başlamasıyla sisteme girmiş oldu. Böylece toplumun gerçek ihtiyacını üreten emek görece değersizleştirilirken, topluma hiçbir şey katmayan uyanıklık ya da arsızlık değerlerin en üst mertebelerine yükselmeye başladı. Düşünebilir misiniz ki, yıllarını bilime vermiş akademisyenler şehrin kenar mahallelerine itilirken, ciğerinin beş para etmediği uyanık geçinenler kentin en lüks yerlerinde mesken kurarlar; milyarlık lüks arabalara magandalar kurulurken, topluma değerli katkılar sunan çeşitli meslek sahipleri kredi ile zar zor bir araba alabilseler de, taksitleri ödeyemediğinden bir müddet sonra arabayı banka deposuna teslime mecbur olurlar. Kapitalizmin beyin uyuşukluğuna maruz kalmış toplumlar, böylesi zebanilerden ve bunları toplumda üreten sistemden hesap sormak yerine, tam tersi, bu insanlara saygı göstermektedir.

Kapitalizm üretim olmadan paradan para kazanma (aslında bu durum ne toplum, ne de birey için bir kazançtır!) becerisini icat ettikten ve geliştirdikten sonra, paranın hareket yönünü belirleyecek sinyalizasyon sistemini de kurmuştur. İşte bunlardan bir tanesi de, sıkça dillendirilen ünlü CDS sembolüdür. Bu yazıda söz konusu olan ünlü CDS’in ne olduğuna ve özellikle bazı gelişmekte olan ülkeler için ne anlama geldiğine bir bakalım. Bir araya getirilmiş bu üç harf, bir ülkenin kredi ödeme riskini gösterir. Ünlü sihirli sembol şu üç sözcüğün baş harflerinden oluşmaktadır: borç temerrüdü değişimi-ya da swap anlamında borcun yenilenmesi. Kısacası CDS, bir ülkenin borcunu ulusal kaynaklarla ödeyemez olması durumunda, vadesi gelmiş borcun yeni borçla ödenmesinin bedelini ifade eder. Dolayısıyla, borcun yeni borçla değişimi ödeme güçlüğü göstergesi olduğuna göre, yeni borcun ancak yüksek faizle bulunabileceği anlaşılır. Doğal olarak, borç temerrüdü sürecine giren bir ülkenin borç stoku ve ona bağlı olarak da faiz haddi yükselir. İşte CDS bu karmaşık ilişkiyi sermaye sahiplerine açık ederek, oluşacak faiz haddi üzerinde etken olur.

Önce şu ödeyememe durumuna düşmenin sebepleri üzerinde duralım. Çok kısa teorik açıklama bu durumu tasarruf açığı olarak ifade eder. Detaya inersek, alt katmanlarda kamu açığı ve cari açık ikizi karşımıza çıkar. Söz konusu parasal-mali........

© Gazete Manifesto