Son Güncellenme Tarihi: Mart 3, 2024 / 07:00
Dünya basını sorunun kök sebebinin ülkedeki kadın hareketi kadar farkında. İstanbul Sözleşmesi’nden imza çekilmesi sonrasında kadın cinayetlerinin arttığını, azalma olan tek dönemin sözleşmeye imza atılan dönem olduğunu yazıyorlar. Yani bizlerin senelerdir söylediklerimizi söylüyor, iyi de yapıyorlar. Ama ben bunu biraz daha açıklığa kavuşturmak isterim. İstanbul Sözleşmesi neden bu kadar doğrudan etkiler yaratıyor?
Çünkü o sadece kuru bir sözleşme değil, sadece bir tarafta şiddet devam ederken ondan korunma yollarını anlatan değil, sadece kadınlar için değil, sözleşme hane içinde şiddete maruz kalma riski olan herkesi koruyan, korumanın ötesine geçerek şiddetten tümüyle kurtulduğumuz bir hayatı yaratacak evrensel bir pusula. Bize kök sebepleriyle şiddeti ortadan kaldırmanın uygulamalı biçimde basamaklarını gösteren bir alet çantası.
SÖZLEŞME NE DİYOR, NE YAPILIYOR?
Şimdi Türkiye’de İstanbul Sözleşmesi’nin anlattığı 4 temel basamağın tümünde sorun yaşanıyor:
KADIN CİNAYETLERİNİN ESAS ZEMİNİ
Senelerdir, defalarca, her fırsatta anlattığımız İstanbul Sözleşmesi 4 ana maddesini tekrar anlattım çünkü bu hafta yaşadığımız kadın cinayetlerinin esas zemini budur.
Bilmeyip öğrenmek isteyene açıklayıcı olması için anlattım. Bilip de yapmayanların, ‘Sözleşmeden sonra kadın cinayetleri azaldı’ diyenlerin, ne gibi feci sonuçlar yarattıklarını; eserlerini görüp utanması için.
Hınç birikiyor evet.
Bütün bu anlattığım tabloya, modern bir toplum olmanın, kadınların haklara sahip özneler olmasının her veçhesine saldırıldığı bugünkü iklimi de eklediğimizde hınç birikmemesi mümkün değil.
Siyasal olarak insanın evrensel ve kendinde değerli bir varlık olmasını sağlayan ne kadar modern düzenleme varsa hepsini tehdit eden, anayasal işleyişe tahammül edemeyen, demokrasiden ve laiklikten uzaklaşan gidişatın kadınların payına düşen sonuçları yaşıyoruz.
ŞERİAT MI GELDİ!
Bir de üstüne şeriat tartışması açıldı.
Ve maalesef bu durumu bahis oynar gibi ele alıp normalleştirmeye yarayan biçimde tartışma yürütenler olduğu gibi, zaten gelmiş olduğunu iddia eden ‘Anayasa değişse de bir şey fark etmez’ diyenler de oldu.
Oysa anayasanın temeli olarak var olan laiklik ilkesinin en kötü uygulama biçimiyle de olsa orada yer almaya devam etmesi çok şey fark ettirir. Tıpkı İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanması için mücadele ettiğimiz ama yerinde durduğu zamanlar ve dokuz kadın cinayetini yaşadığımız bugün arasındaki fark gibi.
ŞİDDETİ NORMALLEŞTİREN DİZİLER
Bugünkü kadın cinayetlerinin kültürel olarak da beslendiğini düşünüyorum. Hangi ana akım diziye baksak görebileceğimiz kimi inceden kimi kabaca şiddeti normalleştiren, bazılarında tarikatları, bazılarında cinayetleri ya da kadına yönelik başka suçları estetize eden yaklaşımın da yaşadıklarımızda payı var.
YETER ARTIK
Güya kadın haklarına sahip çıkan diziler bile öyle; hep öldürülen kadınların öz yaşamlarından kesitler var ama nedense hiç çözüm yolları, kadınların verdiği mücadele yok. Bunun yerine bir şekilde “mağdur” olmuş, çocukluk travmalı ama “süper” erkek karakterler var.
Bu kadarı da yeter artık.
Mesela 10 sene önce böyle değildi, reform dönemindeydik, kadın haklarını doğru düzgün ele alan yapımlar vardı.
Hemen zamanın ruhuna uyum sağladılar.
KADIN HAKLARI PAZARLIK KONUSU DEĞİL
The Economist tarafından yayınlanan yıllık demokrasi endeksinde dünyada genel olarak otoriterleşmeye gidiş ortaya konmuş, dünyadaki bu gidişat iktidarı rahatlatıyor. Geri kalan bu iklimden faydalanan tüm pragmatikleri de iktidarın tavrı rahatlatıyor. Hepsi hava nasıl olsa bizden yana diye düşünüyor. Ama bu berbat siyasal ortamı yaratanlar da berbat dizileri yapanlar da bilsin ki kadın hakları seçimlerde siyasal pazarlıkların, kültürel alanda reyting yarışlarının nesnesi değil.
Şimdi zincirleme bir rahatlama yaşıyor olabilirler ama aynı raporda Türkiye’nin 167 ülke arasında 102. sırada ve mesela Gambiya’nın bile gerisinde olması gerçeği, herkesi yakar.
Evet bu ateş sizi de yakar.
Çünkü o raporlardaki grafikler orada öyle durmuyor; toplumun gündelik yaşamında, ekmek kavgasında, yok sayılan kadınların ve LGBTQ+’ların hayatında son derece açık ve somut sorunlar yaratıyor.
Ve elbette hayatıyla oynananlar, o hayata sahip çıkıyor, çıkacak.
BUGÜN KADIKÖY’DE BULUŞALIM
İşte bu şartlar altında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü geldi, çattı. Yerel seçimlerin gölgesinde de olsa, bizim her günümüz aynı biçimde kesintisiz mücadeleyle geçiyor da olsa, dünyanın bütün kadınlarıyla sayısız meydanda gücümüzü birleştirecek, hayatımıza, şehrimize, ülkemize sahip çıkacağımız o büyük gün bambaşka.
Dünya tarihinde “dayanıklılık” sözcüğü en çok özgürlük ve eşitlik için mücadele edenlere yakışıyor.
Karanlık rejimler gelip geçer, özgürlük arayışı ise asla bitmez.
Bu onurlu tarihten ve dünyanın bütün kadınlarından aldığımız kuvvetle, özgür sokakları, şehirleri, yaşamları kurmak için bugün; 3 Mart’ta saat 15.00’te Kadıköy’de buluşalım.
Her zamankinden de güçlü söyleyelim: Yaşasın 8 Mart, yaşasın kadınların mücadelesi.
Gülsüm Kav (1971), Türk feminist aktivist, yazar ve doktor. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu kurucularından olup, halihazırda Platform’un genel temsilcisidir.
1996’da Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. 2002 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deontoloji ana bilim dalıdan uzmanlığını almıştır.
Tıp etiği uzmanı olarak başladığı kariyerine, İstanbul Bölge Müdürlüğü Hasta Hakları Uzmanlığı ile devam etmiştir. 2012 yılından sonra Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uzman hekim olarak çalışmaya devam etmiştir.
Ankara ve İstanbul Tabip Odalarında İnsan Hakları Komisyonunda, İstanbul Tabip Odası yayın organı Hekim Forumunda, Kadın Hekimlik Komisyonunda, Etik Kurul’da ve TTB Kadın Hekimlik Kolu İstanbul temsilciliğinde görev almıştır.
2020’de BBC’nin ilham veren en etkili 100 Kadın listesine girdi.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
