Newroz, epeydir Kürt coğrafyasında coşku ve güzellikle kutlanıyor. Sayıları yüz binlerle ifade edilen kitleler, gün boyu adeta bir karnaval görüntüsüyle Newroz'u kutluyor.

Yıllardır katıldığım Newroz bayramlarının kutlandığı alanın heyecanını her dem yaşarken, anılarım beni epeyce eskilere götürüyor. Rahmetli ninem, biraz da yaşlılığın verdiği, bir gün daha fazla yaşayabilmek özlemiyle Mart ayını büyük heyecanla beklerdi. Artık bizler gibi çocuk yaşta olanlara bakar ve "Nasıl olsa bahar geldi, havalar ısınacak, rahatlayacağız, doğayla kucaklaşacağız" diye düşünenlere iki dilden seslenir ve şöyle derdi:

"Mart bacadan baktırır, kazma yürek yaktırır". Devamı da gelirdi. "Hûvdê adarê, berf hat gûlîya darê, nema heya êvarê". Ve bu sözünü doğrulamak için de "kömürün irisi, kavurmanın tikesi, Martın on yedisi" derdi.

Ninem, Newroz günü sabah gün doğumunda, başını beyaz bir tülbent ile örter ve beyazlara bürünerek kapı önüne çıkardı.

Sorulduğunda da, sütbeyaz Newroz kuşunu “beklediğini” söylerdi. Daha sonra, o gün mutlaka çay yerine, kahvaltıda süt içilirdi. Ve Newroz günü, o günlerin Diyarbekir'inde mümkün olduğunca evde, kapalı alanda kimse kalmazdı. Açık alana pikniğe çıkılırdı.

Zerdüşt inancında Newroz gecesinin yeni yılın ilk gecesi olarak kutlandığını yıllar sonra öğrendim ben. 20 Mart'ı 21 Mart'a bağlayan gecenin ataların ruhlarının göklerden inip, evleri ziyaret ettiğini, eski bir Aryan geleneği olarak biliyordum.

Geçmişleri M.Ö beş binlere dayanan eski Aryan'lar atalarının ruhlarının her yılın 20 Mart gününün gün batımında eski evlerini ziyaret edip, ertesi gün, yani 21 Mart günü, güneş doğarken evi terk ederek gökyüzündeki mekânlarına geri döneceklerine inanırlarmış.

Ve o gece, güneşin yeryüzündeki yansıması........

© Güneydoğu Ekspres