Kur’an-ı Kerim’de yükseliş ve çöküşün yasaları açık bir şekilde ifade edilmektedir. Tarihin yasaları, İsrâ Suresi’nde açıklanan bu temel üzerinde yükselir.

Bu yazıda toplumların yükseliş ve çöküşüne dair sözkonusu İsrâ Suresi ayetlerini (11 – 21) İslam alimlerinin tefsirlerinin özetini ortaya koyacağım.

Tespit ettiğim birkaç hususu belirterek, bu yasaları güncel gerçekliğe uygulamaya çalışacağım. İnanıyorum ki Türkiye Yüzyılı, yükseliş yasaları gözetilirse kurtuluş çalışması olabilir.

KOLAYCILIK VE ACELECİLİK

Filistin İsrail Savaşı, Gazze’deki 7 Ekim Aksa Tufanı, insanlık açısından Birleşmiş Milletler’in meşruiyetini kaybettiğini bir kez daha ortaya koymuştur. Aksa Tufanı, Müslümanların alışık olduğu Batı’nın çifte standartı için de bir turnusol kağıdı işlevi görmektedir. İslam milletinin meşruiyetini yitirmiş BM’de çözüm arama saçmalığının da sonuna gelmiş bulunuyoruz. Dağınıklığın ve güçsüzlüğün sembolü haline gelen Filistin’in bağımsızlığı İslam milletinin boynunun borcudur. İsrail’i BM’ye şikayet etmenin ve Filistin’in haklarını korumasını beklemenin hayalperestlik, kolaycılık ve acelecilik olduğu ortadadır.

Ayet-i Kerime’de “İnsan, şerri de hayrı istediği gibi ister. İnsan pek acelecidir!” (İsrâ Suresi; Ayet 11) buyrulmaktadır. Kim kendine kötülük yapmayı ve zarar vermeyi isterler? Tefsirlerde bu soruya çeşitli şekillerde cevap verilmiştir. Müşriklerden bazıları inkâr ve inatlarını, “Allahım! Eğer bu kitap, senin katından gelmiş bir hakikatse gökten üzerimize taş yağdır!” (Enfâl Suresi; Ayet: 32) gibi sözlerle dışa vururlardı. Bir başka ifadeyle mucize beklerler. İnsanlar arasında ciddi bir sıkıntıyla karşılaştıklarında sabır ve metanetle bu sıkıntıyı atlatmaya, mâkul ve meşrû yollarla bu sıkıntıdan kurtulmaya çalışmak yerine, kolaya kaçıp “Allah canımı alsa da bu dertten kurtulsam!” şeklindeki sözlerle kendilerine beddua edenler bile bulunur. İnsanların büyük çoğunluğu bunalım dönemlerinde bir an önce kurtuluş çalışmasına başlamak, kolları sıvayıp işe koyulmak yerine, mevcut şartlarda kolay, ucuz, hızlı ve zahmetsiz kurtuluş beklentisine düşerler.

Ayrıca bazan insanlar bilgisizlikleri sebebiyle kendi iyiliklerine zannederek aslında yine kendileri için kötü olan şeyleri isterler. Çünkü bu bilinç düzeyi düşük insanın iyi olduğunu zannettiği şey gerçekte kötü, kötü olduğunu zannettiği de iyi olabilir: “Size zor geldiği halde savaş üzerinize farz kılındı. Hakkınızda hayırlı olduğu halde bir şeyden hoşlanmamış olabilirsiniz. Sizin için kötü olduğu halde bir şeyden hoşlanmış da olabilirsiniz. Yalnız Allah bilir, siz bilmezsiniz. ” (Bakara Suresi; Ayet: 216). Savaş insanlara zor ve ağır gelir; çünkü savaşan insanlar hayatlarını tehlikeye atmakta, yurt ve yuvalarından uzak düşmekte, birtakım eziyetlere katlanmakta, dünyanın zevklerinden mahrum kalmaktadır. Devletler açısından bakıldığında, savaşan toplumlarda istikrar bozulmakta, ekonomiden eğitime kadar birçok kurum krize girmekte, tabiat tahrip edilmekte, çevre kirlenmekte, Allah Teâlâ’nın yaratıp insanların istifadesine sunduğu nimetler boş yere –hatta insanlara zarar vererek– israf edilmektedir. Bütün bunların savaşı istenmeyen, korkulan, nefse ağır gelen, nefret edilen bir ilişki biçimine sokması tabiidir. Ancak savaşıldığı takdirde kaybedilecekler ve kazanılacaklarla savaşılmadığında ortaya çıkacak kazanç ve kayıplar mukayese edildiğinde birincisi ağır basınca, hatta zorunlu hale gelince savaş da kaçınılmaz olmaktadır. Şu halde İslâmî hükümler insanların arzularına, doğal eğilimlerine değil yükümlülükten hâsıl olacak sonucun iyi veya kötü, hayırlı veya hayırsız, faydalı veya zararlı olmasına dayanmaktadır.

Tecrübelerden anlaşılmıştır ki insan var oluş amacı itibariyle faydalı olan bazı şeyleri arzulayabilmekte, bunlara karşı direnebilmekte, zararlı olanları da –bazan şiddetle, ısrarla ve iptilâ halinde– isteyebilmekte, engellenmeye karşı direnebilmektedir. Hikmetten yeterince nasip almamış ve olgunlaşmamış nefis, bu durumda iken kendine ağır gelen yükümlülüklerle eğitilmeli, aklın, hikmetin ve ahlâkın eksenine çekilmelidir.

Ayetin, insanı çok aceleci olarak değerlendiren ifadesi, insanın tabiatındaki bir zaafa işaret etmektedir. Sadece politik ve ekonomik başarılar sabun köpüğüdür; sağlam temellere dayanması gerekir. Gerçekten insanın, özellikle ilk defa karşılaştığı durumlarda neyin iyi neyin kötü, neyin faydalı neyin zararlı olduğu konusunda isabetli hüküm vermesi her zaman mümkün olmayabilir. Bunun için insanın aklını, bilgisini, tecrübesini kullanarak veya inandığı, güvendiği kaynaklara başvurarak en doğru tercihi yapması gerekir. Fakat zihinsel ve ruhsal yönden yeterince gelişmemiş........

© Haber7