Aralık verileri ile birlikte 2023 yılında konut fiyat artışı netleşti. Türkiye’de konut fiyatları yüzde 75.5 ile hem enflasyonun üzerinde gerçekleşti hem de finansal yatırım araçlarını solladı.
➔ Bitişikte yer alan tablo finansal yatırım araçlarının nominal getirileri yanında konut fiyat artışlarını da içeriyor. Finansal araçların tablosunu ocak ayında yayımlamıştık.
➔ Tabloda görülebileceği gibi konut fiyat artışları yüzde 75.5 oranı ile yüzde 77.6 artan altın fiyatlarından sonra ikinci sırada geliyor. Ancak bu durum gerçeği yeterince anlatmıyor.
➔ Çünkü konutun değer artışı yanında bir de kira getirisi var. Bu kira getirisi dahil edildiğinde herhangi bir getirisi olmayan altının önüne geçiyor.
ÜST ÜSTE 4 DÜNYA BİRİNCİLİĞİ
➔ Genel kabul gören uygulama ve oran ise yıllık kira gelirinin konutun değerinin yüzde 5’ine denk gelmesidir.
➔ Yüzde 75.5’in üzerine kiranın eklenmesiyle konut getirisi bileşik hesapla yüzde 79.2’ye varır ki, bu da yüzde 77.6’lik altın getirisinin üstüne çıkar.
➔ Bu getiri oranı ile birlikte konut yatırımı 2023’te Türkiye’de tüm ana finansal yatırım araçlarını geçti.
➔ Konut fiyatları 2022 yılında yüzde 167.9 artmasına karşılık borsanın yüzde 196.5 düzeyine varan getirisine yetişememişti.
➔ Ancak o yıl hem borsa hem gayrimenkul getirisinde Türkiye dünya birinciliğini elde etmişti.
➔ Türkiye konut fiyatları 2020, 2021 ve 2022 yıllarından sonra muhtemelen 2023 yılında da dünyanın en yüksek fiyat artışını yaşayan ülkesi olacak.
FİYATLAR ARTTI SATIŞLAR DÜŞTÜ
➔ Fiyatların üst üste dünya rekoru kırması ve Türkiye’de yerleşiklerin alım gücünü fazlasıyla aşması, konuta ulaşımı çok zorlaştırdı.
➔ Buna önce bankaların kredi vermemesi sonra da konut kredi faizlerinin yıllık yüzde 40’ın üzerine çıkması eklendi. Kredi kullanarak konut alımları yüzde 5’lere kadar indi.
➔ Sonuçta fiyatlar artmaya devam ediyor ama konut satışları son 1.5 yıldır azalıyor. Haziran 2022’de 1 milyon 665 bin adede kadar yükselen yıllık konut satışı 2023 sonunda 1 milyon 226 bine indi. Satışlar adet bazında 439 bin, oran olarak yüzde 26 düştü.
➔ Buna karşılık fiyat artışları halen devam ediyor ama hız keserek. Haziran 2022’de yıllık yüzde 160.2 artan konut fiyatları Aralık 2023’te hala yüzde 75.5 yükseliyor.
SATIŞ DÜŞTÜ FİYAT DÜŞMÜYOR
➔ Konut fiyatlarını son iki yılda adeta uçuran derin negatif faizler, parasal genişleme, yükselen döviz kuru ve enflasyon oldu.
➔ Faiz indirimleri 2023 seçimleri öncesinde Eylül 2021’de yüzde 19 düzeyinden başladı ve Mayıs 2023’te yüzde 8.5 ile son buldu. Seçim sonrası artışla politika faizi yüzde 45’e çıkarıldı.
➔ Bu dönemde enflasyon yüzde 19’dan yüzde 65’e yükseldi. Eylül 2021’den Aralık 2023’e 27 ayı bulan dönemde TÜFE’deki toplam artış yüzde 225.8’i buldu.
➔ Aynı dönemde Türkiye Konut Fiyat Endeksi 198.9’dan 1.163.2’ye çıktı ve yüzde 484.2 arttı.
➔ Enflasyondan arındırdığımızda geriye yüzde 79’luk reel bir artış kalıyor.
➔ Bu oran konut fiyatlarında balon oluşumunu gösteren 5 yıl içinde yüzde 100’lük reel artışa çok yakın. Ama 5 yılın yarısını bile bulmayan bir süredeki gerçekleşme bu.
➔ Vadeyi 5 yıla çıkarttığımızda 2018’den 2023’e kadar olan dönem için hesap yaptığımızda yüzde 128’lik reel artışla karşılaşıyoruz ki, çok net bir konut balonu yaşıyoruz.
➔ Fiyatların artışı satışları düşürdü ama düşen satışlar fiyatları aşağıya çekemedi. Fiyatlar artamaya devam etti.
NİYE ENFLASYON DÜŞÜŞÜ BEKLENMELİ
➔ Konutta fiyat balonlarını önlemenin yolu reel faizlerden ve parasal sıkılaştırmadan geçiyor.
➔ Sıkılaştırma para ayağında yapıldı da henüz tam değil, kamunun harcama ayağında genişleme halen devam ediyor.
➔ Mali genişlemenin durdurulması veya daralmaya dönüşmesi de herhalde seçim sonrasında gündeme gelir.
➔ Ancak bütün bunlar konut piyasasında fiyatları düşürmeye yetmeyebilir.
➔ Çünkü nüfus artıyor, kırsaldan kentlere göç sürüyor, doğu illerinden batı illerine göç ve yabancı göçü de devam ediyor.
➔ Bu durumda talebin karşılanması için konut inşaatlarının hızlanması gerekiyor. Onun da önünde maliyetlerdeki yükselme ve yüksek enflasyon belirsizliği var.
➔ 1.5 yıldan beri alıcıların azalmasına karşılık satıcıların hala fiyat artırmaya devam etmelerinin gerisinde bu nedenler yatıyor.
➔ Konut fiyatlarında kayda değer düşüş için, enflasyon düşüşünü beklemek bunun için gerekiyor.
2023 getiri yarışında zirve konutun
41
0
20.02.2024
Aralık verileri ile birlikte 2023 yılında konut fiyat artışı netleşti. Türkiye’de konut fiyatları yüzde 75.5 ile hem enflasyonun üzerinde gerçekleşti hem de finansal yatırım araçlarını solladı.
➔ Bitişikte yer alan tablo finansal yatırım araçlarının nominal getirileri yanında konut fiyat artışlarını da içeriyor. Finansal araçların tablosunu ocak ayında yayımlamıştık.
➔ Tabloda görülebileceği gibi konut fiyat artışları yüzde 75.5 oranı ile yüzde 77.6 artan altın fiyatlarından sonra ikinci sırada geliyor. Ancak bu durum gerçeği yeterince anlatmıyor.
➔ Çünkü konutun değer artışı yanında bir de kira getirisi var. Bu kira getirisi dahil edildiğinde herhangi bir getirisi olmayan altının önüne geçiyor.
ÜST ÜSTE 4 DÜNYA BİRİNCİLİĞİ
➔ Genel kabul gören uygulama ve oran ise yıllık kira gelirinin konutun değerinin yüzde 5’ine denk gelmesidir.
➔ Yüzde 75.5’in üzerine kiranın eklenmesiyle konut getirisi bileşik hesapla yüzde 79.2’ye varır ki, bu da yüzde 77.6’lik altın getirisinin üstüne çıkar.
➔ Bu getiri oranı ile birlikte konut yatırımı 2023’te Türkiye’de tüm ana finansal yatırım araçlarını geçti.
➔ Konut fiyatları 2022 yılında yüzde 167.9 artmasına karşılık borsanın yüzde 196.5 düzeyine varan getirisine yetişememişti.
➔ Ancak o yıl hem borsa hem gayrimenkul getirisinde Türkiye dünya birinciliğini elde etmişti.
➔ Türkiye konut fiyatları 2020, 2021 ve 2022 yıllarından sonra muhtemelen 2023 yılında da dünyanın en yüksek fiyat artışını yaşayan........
© Habertürk
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
