Cari açık ocak ayında sert bir şekilde geriledi. Aylık açık 10.4 milyar dolardan 2.6 milyar dolara indi. Bu durum aslında bir normalleşme. Anormal olan geçen yılki açıktı. Bu açığın içinde de 4.9 milyar dolara varan altın ithalatı önemli bir rol oynamıştı.
➔ Altın ithalatının aylık bazda 5 milyar dolara dayanmasının arkasında yatan etken ise derin negatif faizlerden dolayı TL’den kaçan ama döviz işlemleri de kısıtlanan ve Mayıs 2023 seçim belirsizliğine hazırlanan yerli aktörlerin tarihi yüksek talebiydi.
➔ Bu talep şubat ayında da sürdü ama getirilen kısıtlamalar ile sonraki aylarda kısmen bastırılmasına karşılık 2023 yılında 34 milyar dolarlık altın ithalatına ulaştık. Her ay için neredeyse 3 milyar dolarlık altın ithal edildi.
➔ Bu yıl ise altın ithalatına daha sıkı bir düzen getirildi. İç talep hız kesmesine rağmen halen sürüyor. Bu nedenlerle altın ithalatı aylık 1 milyar dolara kadar indi.
➔ Dünya enerji fiyatlarında gerileme de sürüyor. Geçen ocak ayında cari açığın çift haneli milyar dolarlık rakamlara ulaşmasında enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin önemli rolü vardı. Bu yıl ise doğal gaz fiyatlarında ciddi düşüşler var, petrol fiyatları daha aşağıda seyrediyor.
➔ Sonuçta hem altın hem enerji ithalatının azalması ve az da olsa hizmet gelirlerinin artmasıyla cari açık yılın ilk ayında 7.9 milyar dolar veya yüzde 75 oranında azaldı.
➔ Bununla birlikte son 12 aylık cari açık 45.4 milyar dolardan 37.5 milyar dolara indi. Son yılların en sert açık azalması gerçekleşti.
HAZİRANA KADAR SERT DÜŞÜŞ
➔ Şubat ayında da dış ticaret açığında benzer rakamlar olduğundan cari açıkta sert gerilemenin devam etmesi beklenir. Hatta yıllık cari açıkta gerileme mayıs ayına kadar devam edebilir.
➔ Bunun da nedeni geçen yıl gerçekleşen aylık rakamlardaki gayet yüksek düzeyler. Şubatta 9, martta 4.8, nisanda 5.2, mayısta 7.8 milyar dolarlık açıklar oluştu.
➔ Ocak ayındaki gibi aylık açıkların önümüzdeki 4 ayda ortalama 2.5 milyar dolar civarına gerileyeceği varsayımından gidersek mayısta yıllık cari açık 20 milyar dolara kadar inebilir.
➔ Ancak bu iniş baz etkisiyle olacak. Sonraki aylarda baz tersine dönüyor. Bu kez cari açık yıllık bazla yeniden yükselmeye başlayacak ve muhtemelen yılı 30 milyar dolar civarında bir rakamla bitirecek.
➔ Kısaca enflasyonda yaşanan baz etkisinin tersi cari açıkta gerçekleşecek. Bu aylada yükselen enflasyon hazirandan itibaren baz etkisiyle gerileyecek.
➔ Yine bu aylarda yıllık bazda gerileyen cari açık haziran itibariyle yükselişe geçecek. Böylece enflasyon ile cari açık haziranda makas değiştirecek.
➔ Cari açıkta aylık ve buna bağlı olarak yıllık bazda geri gelme haziran ayına kadar sürecek. Yılın ikinci yarısında yükselecek olmasına karşılık GSYH’nın yüzde 2.5 civarında kalabilecek. Yönetilebilir ve sürdürülebilir olacak.
12 YIL SONRAKİ NOT ARTIŞINA BİLE BAKILMADI
➔ Bu tablodan yola çıkarak ‘madem cari açık geriliyor o zaman kurlardaki hareketlenme neyin nesi’ diye sorulabilir.
➔ Türkiye piyasaları ve sürekli yüksek dalgalarla boğuşan Türk yatırımcıları, yaklaşık bir yıl önce yaşanan genel seçimdeki hafızayla kokuyla hareket edecek kadar tecrübesiz değil. İki seçimin farkını gayet iyi bilir.
➔ Kaldı ki seçim sonrası sermaye akımları hızlanabilir. Türkiye gri listeden çıkabilir. Kredi notu artabilir.
➔ Bu haber akışları yanında kış bitiyor, yazın mevsimsel olarak döviz gelirleri daha fazla oluyor.
➔ Üstelik beklenenden yüksek çıkan enflasyona bağlı olarak parasal sıkılaştırmanın küçük adımları atılıyor ama daha büyük adımlar da gelebilir.
➔ Hatta seçim sonrası mali sıkılaştırmanın gündeme geleceği de hesaba katılabilir.
➔ Bütün bunlar ve ekonomi yönetimi ile Merkez Bankası’nın TL’nin değerleneceğine ilişkin öngörüleri de dikkate alınabilir.
➔ Ama alınmıyor, hem dövize hem de son zamanlarda altına talep yeniden artıyor. Borsada da satışlar ağır basıyor. 12 yıl sonra gelen ülke kredi notundaki artışı bile doğru dürüst fiyatlanmıyor.
HAREKETLENMENİN ARKASINDA NE VAR?
➔ Bence finansal piyasalardaki hareketlenmenin ve bozulmanın arkasında siyasetin yerel seçim sonrasında değişme ve bir anayasa referandumuna doğru evrilmesi ihtimali yatıyor.
➔ Takvim yaklaşıp iş ciddiye binince pozisyonlanma ve fiyatlama başlamış gibi görünüyor.
➔ Böyle bir ihtimalin gündeme gelmesi ve gerçekleşmesi halinde seçim öncesi dönem, seçim sonrası referanduma kadar uzayacak demektir.
➔ Hatta işin rengi değişir. Çünkü referandum bir yerel seçim değil. Ülkenin ve ekonominin geleceği için daha önemli siyasi bir gelişme ve ciddi bir belirsizlik kaynağıdır.
➔ Bütün bunlar elbette yeniden bir hesap kitap yapmayı gerektirir.
Cari açık azalırken döviz talebi neyin nesi?
43
0
13.03.2024
Cari açık ocak ayında sert bir şekilde geriledi. Aylık açık 10.4 milyar dolardan 2.6 milyar dolara indi. Bu durum aslında bir normalleşme. Anormal olan geçen yılki açıktı. Bu açığın içinde de 4.9 milyar dolara varan altın ithalatı önemli bir rol oynamıştı.
➔ Altın ithalatının aylık bazda 5 milyar dolara dayanmasının arkasında yatan etken ise derin negatif faizlerden dolayı TL’den kaçan ama döviz işlemleri de kısıtlanan ve Mayıs 2023 seçim belirsizliğine hazırlanan yerli aktörlerin tarihi yüksek talebiydi.
➔ Bu talep şubat ayında da sürdü ama getirilen kısıtlamalar ile sonraki aylarda kısmen bastırılmasına karşılık 2023 yılında 34 milyar dolarlık altın ithalatına ulaştık. Her ay için neredeyse 3 milyar dolarlık altın ithal edildi.
➔ Bu yıl ise altın ithalatına daha sıkı bir düzen getirildi. İç talep hız kesmesine rağmen halen sürüyor. Bu nedenlerle altın ithalatı aylık 1 milyar dolara kadar indi.
➔ Dünya enerji fiyatlarında gerileme de sürüyor. Geçen ocak ayında cari açığın çift haneli milyar dolarlık rakamlara ulaşmasında enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin önemli rolü vardı. Bu yıl ise doğal gaz fiyatlarında ciddi düşüşler var, petrol fiyatları daha aşağıda seyrediyor.
➔ Sonuçta hem altın hem enerji ithalatının azalması ve az da olsa hizmet gelirlerinin artmasıyla cari açık yılın ilk ayında 7.9 milyar dolar veya yüzde 75 oranında azaldı.
➔ Bununla birlikte son 12 aylık cari açık 45.4 milyar dolardan 37.5 milyar dolara indi. Son yılların en sert açık azalması gerçekleşti.
HAZİRANA KADAR SERT DÜŞÜŞ
➔ Şubat ayında da........
© Habertürk
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
