Küresel piyasalar geçen yılı pozitif beklentiler ve fiyatlamalar ile bitirmişti. Yeni yıla ise aynı tempoda başlayamadı. Hem açıklanan ekonomik veriler hem jeopolitik gelişmeler beklentileri ve risk iştahını kırdı.

➔Gelişmelerin başında Kızıldeniz’de yaşananlar geliyor. Dünya ticaretinin yaklaşık beşte birinin geçtiği Kızıldeniz Yemen’de Husilerin gemilere saldırıları ile aksadı. Sonunda geçen hafta ABD öncülüğünde Husilere uluslararası askeri operasyon yapıldı.

➔İran destekli Husilere bu operasyon Ortadoğu’daki çatışmaların yayılabileceği ihtimalini artırdı. Dolayısıyla risk iştahı düşerken güvenli liman ihtiyacı arttı.

ALTIN YİNE ALTIN

➔Küresel sermayenin sığınak olarak tercihi bir kez daha altından yana oldu. ABD faizlerinin yükseldiği, 2024 için beklenen faiz indirim sayısının düştüğü bir haftada bile altının onsu yüzde 2 yükseldi. 2013 dolara kadar inmiş altın fiyatı 2056 dolara çıktı.

➔Üstelik dijital altın olarak ifade edilen Bitcoin’in 15 yıl aradan sonra ikinci doğuşu anlamına gelen ABD’de daveti tarafından kabullenildiği ve rüştünü ispat ettiği haftada altın bir kez daha sığınak haline geldi.

➔Bitcoin ikinci doğuşu ile 48.750 dolara kadar çıkmasına rağmen “haberi satın al gerçekleşmeyi sat” çerçevesinde haftayı yüzde 5 kayıpla tamamladı.

➔Böyle bir haftada bile dijital altın paraya iyi bir sığınaklık yapamadı. Önümüzdeki sıkıntılı dönemlerde paranın nereye gideceği konusu da açıklığa kavuştu.

TEDARİK ZİNCİRİNDE YENİDEN BOZULMA

➔Kızıldeniz’de yükselen tansiyona geri dönersek, navlunlar yükseldi. Bin dolara kadar inen ana hat konteyner navlunları 3 bin dolara kadar çıktı. Süveyş Kanalı yerine deniz taşıması yeniden Afrika Burnuna yöneldi.

➔Bu da tedarik zincirlerinde 3-4 haftalık gecikmelere ve maliyet artışlarına yol açtı. Avrupa’da otomobilden başlayarak sanayide bazı üretimler aksamaya başladı.

➔Asya’yı Amerika kıtasına kısa yoldan bağlayan Panama Kanalı da küresel ısınmanın sonucu su eksilmesinden dolayı yüzde 40 kapasite ile çalışıyor.

Dünyanın iki kilit kanalındaki aksama ile pandemi sonrası yeni kurulan tedarik zinciri bozulmaya başladı.

➔2024’ün risklerinden biri tedarik zincirinde aksamayla bunun üretimi düşürücü fiyatları artırıcı etkisi devreye girdi. Jeopolitik sorunların çözümüne merkez bankaları bir şey yapamaz, eksilen suyu yerine koyamazlar. Her sorun kendi mecrasında çözülecek.

İKİNCİ UKRAYNA RİSKİ

➔İkinci küresel risk ise jeopolitik taraftan geldi. İkinci bir Ukrayna olup olmayacağı gözüyle bakılan Tayvan’da başkanlık seçimini Çin ile iyi ilişkilerden yana olanlar değil, ABD yanlısı ve Çin karşıtı aday kazandı.

Bu kazanım ABD’ye, Çin’i Rusya’nın durumuna düşürmek için, Tayvan sorununu kaşımaya devam etme ve büyütme olanağı veriyor. Tayvan Çin’in başına dert olacak, dünyanın da.

➔Dünyayı tek hegemon olarak yönetmek isteyen ve bu anlamda kendisine rakip gördüğü Çin’i zayıflatmak isteyen ABD Trump döneminde ticaret savaşını başlatmıştı. Biden yönetimi bu savaşı daha genişletti ve teknoloji savaşına döndürdü.

➔Çin’in geliştirdiği 5G’ye konan ambargo yanında Çip savaşı da halen sürüyor. Tayvan da dünyanın en gelişmiş çiplerini üreten ülke. Bu açıdan da Tayvan’ın Batı için önemi büyük ve Çin ile birleşmesi tehlikeli.

Bu konudaki beklentileri daha kötüleştiren durum ise ABD’de yeniden başkan seçilmesi halinde Trump faktörü. Çin ile ticaret savaşını başlatan Trump’ın Çin’e tümüyle karşıt politikasını yürürlüğe koyması ve iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırmasından korkuluyor.

➔Dolayısıyla yılın başında ortaya çıkan jeopolitik riskin, kasım ayındaki ABD seçimleri yaklaştıkça ve Trump’ın ikinci dönüşü kuvvetlendikçe tırmanacağı ve küresel piyasaların ile dünya ekonomisinin atmosferini iyice karartacağı bekleniyor.

AŞIRI İYİMSERLİK TUZAĞI

➔Yeni yılla birlikte küresel piyasaların ayakları daha bir yere basmaya başladı. Bu da ABD’nin sanıldığı gibi faiz indirimlerini öyle mart gibi çok erken bir tarihte başlayamayacağı ve 2024 yılına öyle 5-6 faiz indirimi sığdıramayacağı gerçeğinin kabullenilmesi oldu.

➔Açıklanan ekonomik veriler öyle resesyon işareti vermediği gibi, istihdam ve kazanç verileri sağlam geliyor. 2024’te üç kez faiz indirimi Fed tutanaklarına da girdi ve bu konudaki beklentileri kırdı.

➔Oldukça şahin gelen tutanaklarda “Finansal koşullar enflasyonun inişini güçleştiriyor” ifadesi de çok dikkat çekici ve piyasayı uyarıcıydı.

➔Nitekim piyasalar ve yatırımcılar da aşırı iyimser gidişlerini, biraz fazla gaza geldiklerini, bunun kendi pozitif beklentilerinin gerçekleşmesini engellediğini anlamaya ve fiyatlamaya başladı.

➔Piyasalar çok fazla iyimserliğin bedelini ödemeye başladığından 2024’e iyi girilmedi. Riskleri, özellikle seçimleri bol, oynaklığı yüksek ve asla sıkıcı geçmeyecek bir yıl başladı.

QOSHE - Riskleriyle gelen yeni yıl - Abdurrahman Yıldırım
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Riskleriyle gelen yeni yıl

41 0
15.01.2024

Küresel piyasalar geçen yılı pozitif beklentiler ve fiyatlamalar ile bitirmişti. Yeni yıla ise aynı tempoda başlayamadı. Hem açıklanan ekonomik veriler hem jeopolitik gelişmeler beklentileri ve risk iştahını kırdı.

➔Gelişmelerin başında Kızıldeniz’de yaşananlar geliyor. Dünya ticaretinin yaklaşık beşte birinin geçtiği Kızıldeniz Yemen’de Husilerin gemilere saldırıları ile aksadı. Sonunda geçen hafta ABD öncülüğünde Husilere uluslararası askeri operasyon yapıldı.

➔İran destekli Husilere bu operasyon Ortadoğu’daki çatışmaların yayılabileceği ihtimalini artırdı. Dolayısıyla risk iştahı düşerken güvenli liman ihtiyacı arttı.

ALTIN YİNE ALTIN

➔Küresel sermayenin sığınak olarak tercihi bir kez daha altından yana oldu. ABD faizlerinin yükseldiği, 2024 için beklenen faiz indirim sayısının düştüğü bir haftada bile altının onsu yüzde 2 yükseldi. 2013 dolara kadar inmiş altın fiyatı 2056 dolara çıktı.

➔Üstelik dijital altın olarak ifade edilen Bitcoin’in 15 yıl aradan sonra ikinci doğuşu anlamına gelen ABD’de daveti tarafından kabullenildiği ve rüştünü ispat ettiği haftada altın bir kez daha sığınak haline geldi.

➔Bitcoin ikinci doğuşu ile 48.750 dolara kadar çıkmasına rağmen “haberi satın al gerçekleşmeyi sat” çerçevesinde haftayı yüzde 5 kayıpla tamamladı.

➔Böyle bir haftada bile dijital altın paraya iyi bir sığınaklık yapamadı. Önümüzdeki sıkıntılı dönemlerde paranın nereye gideceği konusu da açıklığa kavuştu.

TEDARİK ZİNCİRİNDE YENİDEN BOZULMA

➔Kızıldeniz’de yükselen tansiyona geri dönersek, navlunlar yükseldi. Bin dolara kadar inen ana hat........

© Habertürk


Get it on Google Play