2023, ölçülen tarihin en sıcak yılı olarak kayıtlara geçti. Biliyoruz; sıcak hava dalgaları, dünyada artan orman yangınları, Freddy ve Daniel siklonları, aşırı yağışlar ve yıkıcı sellerle yaşadık, biliyoruz. Giderek güçlenen El Nino etkisiyle 2024’ün daha da sıcak geçeceğine, gezegende daha ekstrem ve ölümcül iklim olayları yaşanacağına dair tahminler var.

Fakat şöyle bir problem de var; iklim bilimciler 2023 sıcaklık rekorunun nedenlerini bilmiyor, çözemiyor. Daha doğrusu ileri sürdükleri teorilerde anlaşamıyorlar ki, bu durum gelecekteki iklim değişikliklerine ilişkin projeksiyonların önünde engel. İklimin güvencesi okyanusların aşırı ısındığını görüyor, Pasifik Okyanusu’nda yüzeyi ısıtan El Nino iklim olayı dışındaki anomalileri araştırıyor, ancak uzlaşı noktasını bulamıyorlar. Aşırı sıcaklık, iklim değişikliğinin normal seyri mi, yoksa okyanusların hiç olmadığı kadar su kaynatmasının altında yatan başka bilinmeyen nedenler mi var?

Nedenini bulmak hayati önemde, çünkü gezegenin üçte ikisini kaplayan okyanuslar, kara parçalarının bir nevi iklimlendirme tesisi; soğukta ısıtıyor, sıcak havada serinletiyor. Yağışların büyük kısmını ve rüzgar sistemlerini yönlendiriyor. Okyanusların yumuşatıcı etkisi olmasa insanoğlu dünyayı çoktan sera cehennemine çevirmişti. İnsanın karbon ayak izinin dörtte birini ve fazladan üretilen ısının yüzde 90’ını okyanuslar yutuyor.

Derken, iklim değişikliğinin babası James Hansen (üstte) yıllar sonra yeniden sahneye çıkıp bir tez ileri sürüyor. Hansen’e göre rekor sıcaklığın nedeni, Güney Pasifik’teki su altı volkanı Hunga Tonga-Hunga Ha’apai’nin iki yıl önce şiddetle patlamış olması. Patlama, küresel bir şok dalgası yaratıyor, volkanın üst atmosfere püskürttüğü 150 milyon ton su buharı dünyaya yayılıyor, ozon tabakası inceliyor. Su buharı yüksek etkili bir sera gazı. Simülasyonlara göre 2023 sıcağının nedeni bu volkanik patlama olabilir.

İklim bilimcilerin tamamı hemfikir olmasa da Hansen’in tezine güvenmek için geçerli nedenler var.

NASA’da görevli olduğu dönemde, “küresel ısınma”nın resmen kayda geçmesini sağlayan ilk kişi Hansen. 1988’de Senato komitesindeki ifadesinde, sıcaklıkların giderek arttığını, 1980’lerin bütün zamanların en sıcak yılları olduğunu, 1990’larda dünyanın daha da fazla ısınacağını söylüyor. O günlerde çoğunluk Hansen’in abarttığını düşünüyor. İleriki yıllarda haklılığı ortaya çıkıyor. Bugün 82 yaşında olan Hansen, 17 bilim insanıyla ortak yeni çalışmasında sıcaklık artış hızının ivme kazandığını söylüyor; çizilen karanlık tabloya göre 1.5 derece sınırı 2030’a kadar çoktan aşılmış olacak ve 2050’de 2 dereceye ulaşacak.

ESKİ EL NINO’LAR GEÇMİŞTE KALDI

Geçen yıl denizlerdeki aşırı ısınmayla birlikte Meksika, Mozambik ve Libya’da fırtınaların daha yıkıcı, daha fazla enerji yüklü ve tehlikeli olduğunu........

© Habertürk