Her derde deva baharat ve otlardan çıkış sırası yine yeniden zerdeçalda. Kanserden Alzheimer’e, karaciğer yağlanması ve dizde osteoartrit sorunundan cilt hastalıklarına ve hatta en son Kovid-19 gibi enfeksiyonlara zerdeçalın faydalarını anlatan yazılar son günlerde medyada küresel dolaşımda; Türkiye dahil.

Biyoaktif bileşeni “kurkumin” sayesinde sağlık mucizeleri yaratan ve Güney Asya mutfağını aşıp trend baharat tadıyla dünyaya da yayılan zerdeçala dair bilgilerin tamamı, Hint kökenli Amerikalı araştırmacı Bharat Aggarwal’ın, Science gibi önemli bilim dergilerinde yayınlanan ve defalarca alıntılanan 120’yi aşkın makalesine dayanıyor, fakat o yayınların 30’u, veri manipülasyonuyla sahtecilik içerdiği gerekçesiyle geri çekilmiş.

“Kurkumin Kralı” diye anılan Bay Bharat’ın (Sunumlarında Türkçe ‘baharat’a da gönderme yapıyor) zerdeçallı takviye gıda markalarına danışmanlık yaptığı, bu firmalardan para karşılığı konferanslarda konuşmacı olduğu da iddia ediliyor. Nitekim Bharat Aggarwal genel sağlık için günde 500 mg kurkumin takviyesi alınmasını tavsiye ediyor; kaşık kaşık zerdeçalla ve zerdeçal içeren köri veya köri macunuyla elde edilemeyecek özlü bir miktar.

İlaç yerine geçsin geçmesin yemeklere zerdeçal çalmayı teşvik etmekte beis yok da, mecbur kalmadıkça kadın yüzü göstermeyen gazete bile zerdeçallı yüz maskesiyle cilt beyazlatma tarifi vermiş, stok fotoğrafla. Hint kadınları kadar esmer tenliysen deneyebilirsin tabii, alerji yapmadığı sürece serbest. Hindistan’daki açık ten rengi obsesyonu malum. Etnik çeşitliliğe rağmen nedeni tam açıklanamadığı halde üst kast mensuplarının daha beyaz tenli olduğu inancıyla 4 milyar dolarlık bir kozmetik piyasası hakim ülkede. Uluslararası piyasada bilinen tüm markaların beyazlatma amaçlı kremleri, yüz yıkama solüsyonları, deodorantları ve hatta vajinal beyazlatma ürünleri satılıyor. En çok satan ürün Unilever’in “Fair & Lovely” kremi. Beyaz tenli olup sevilmek için ille bunu kullanmak gerekiyor! Hindistan’da görücü usulü evlilikler halen norm olduğunu için beyazlamak önemli; esmer tenli kadınların drahoması daha yüksek.

Kadın örgütleri bu ırkçı ve ayrımcı tonundan ötürü yıllardır beyazlatma sektörüne karşı mücadele veriyor. Beyazlatma ürünlerinin reklamlarına çıkan Deepika Padukone ve Shah Rukh Khan gibi görece açık tenli Bollywood yıldızları da bolca eleştiri alıyor.

Kozmetik ürünlerine parası yetmeyen Hint kadınları sarı ton içeren zerdeçalla beyazlama amaçlı yüz maskesi yapıyor mu bilemem ama yoğurt-bal karıştırmak suretiyle akne ve yaralara karşı yüz maskesi tarifleri mevcut.

30 MİLYON DOLARLIK KURKUMİN PİYASASI

Bharat Aggarwal’ın “Som Hint altını” gibi başlıklarla yayınladığı araştırmalarda zerdeçalın cilt üzerindeki iyileştirici etkileri de yer alıyor. Akıl, ruh ve vücut sağlığını bitkisel tedavilere dayandıran geleneksel Hint sağlık sistemi Ayurveda doğrultusunda birçok hastalığa zerdeçallı şifa öneren Aggarwal’ın esas iştigal alanı onkoloji. Yıllarca Teksas’taki MD Anderson Kanser Merkezi’nde araştırma ve tedavi alanında görev yapmış. Zerdeçalın faydaları üzerine laboratuvar araştırmalarını da 1989-2020 yılları arasında yayınlamış

Ancak Aggarwal’ın önerisine bakılırsa birçok kanser türüne iyi gelen zerdeçalın kaşıkla alınacak dozları yeterli değil, gıda takviyesi şart! İnternet üzerinden satılan zerdeçal içerikli onlarca marka var. Kapsül veya tablet halindeki gıda takviyeleri iddiaya göre bağışıklığı güçlendirip bedensel dayanıklılık kazandırıyor, kanı temizliyor toksinlerin atılmasını sağlıyor, cildi pürüzlerden arındırıp ışıldatıyor, sindirimi kolaylaştırıyor şişkinliğe elveda… Dileyene yerlileri de var; 10 ml’lik şişesi yaklaşık 500 lira civarında.

Aggarwal’ın seri yayınları kurkumin talebini iyice körüklüyor. Amerikan pazar araştırma ve danışmanlık şirketi Grand View Research’ün 2020 yılı tahminlerine göre küresel takviye kurkumin piyasası 30 milyon doları buluyor.

Fakat problem şu ki, çok sayıda araştırmacının insan ve hayvanlar üzerinde yaptığı deneyler Aggarwal’ın yayınlarında görülen pozitif sonuçları vermiyor. Zerdeçalın mucizevi etkileri, nitelikli bilimsel çalışmalarla kanıtlanamıyor. Matematiksel olarak insanlar üzerinde tedavi etkisi göstermesi için gereken miktar o kadar yüksek ki, oral alımla ulaşılması çok zor veya alınsa bile ciddi yan etkileri ortaya çıkabilir. Örneğin Avusturya’daki bir çalışmada kurkuminin iddia edildiği gibi romatizmal ağrıları dindirmediği tespit edilmiş.

Nature dergisinde yayınlanan bir makalede kurkumin molekülünün ilaç tarama testlerinde olumsuz sinyaller verdiği ve piyasaya yeni ürün çıkarmaya oynayan ilaç sektörünün avcılarını yanıltabileceği belirtiliyor.

Scientific American dergisindeki yazıya göre MD Anderson Kanser Merkezi ilk başlarda Aggarwal’ın çalışmalarını destekliyor. Hatta web sitesinde, Aggarwal’ın danışmanlık yaptığı toptancı firmanın kurkumin ürünlerini de tavsiye ediyor ve çoğu ilaç miligramla ölçeklendiği halde kanser hastalarına günde sekiz gramlık doz öneriyor – ortalama bir Hint yemeğinin 40 katı kadar bir miktar. Sekiz hafta sonunda kayda değer gelişme olacağı iddia ediliyor. Ancak bir bilim bloğunda, kurkumin etkileriyle ilgili tablolarda manipülasyon tespiti üzerine MD Anderson Kanser Merkezi Aggarwal hakkında sahtecilikten soruşturma açıyor, sonunda yayınlarının bir kısmı geri çekiliyor. Deneylerde tümör nakledilen farelere kabul edilebilir etik ölçülerin dışında zulüm de söz konusu.

Fakat terapi vaatleri tutmadığı halde kurkumin araştırmaları sürekli artıyor, yılda iki bini geçiyor. ABD’de 2020 yılı itibariyle kurkumin projelerine ayrılan federal fon 150 milyon dolardan fazla. Akademik sahteciliğe rağmen bilimsel yayınların (ve gazete haberlerinin) çoğunda halen Aggarwal’ın araştırmasına atıf yapılıyor. Aggarwal da konferanslardaki sunumlarında, geri çekilen yayınlarında kullandığı tabloları göstermeye devam ediyor.

Bu ortamda yanıltıcı ve lüzumsuz kaynak israfı olduğu gerekçesiyle kurkumin araştırmalarına son verilmesi gerektiğini ileri sürenler var. Hindistan’da geleneksel ve alternatif tıp yöntemlerinin eğitim, araştırma ve yayma politikalarından sorumlu Ayush Bakanlığı’na karşı çıkan modern tıp uzmanları mesela. Sosyal medyada denk geldiğim Hintli bir hepatolog şöyle diyor: “Araştırmalara milyonlar harcanıyor ve tüketiciler de iyileştirici potansiyeline inanarak milyonlar harcıyor. Ama bu iyileştirici potansiyel bilimsel araştırma sahtekarlığına dayanıyor. Kurkumin hiçbir hastalığı iyileştirmez. İnsanlar üzerindeki deneylerin hiçbirinde faydası görülmedi. Bilim çevrelerinin artık zaman, para ve kaynak israfından vazgeçmesi gerekiyor.” Tabii cevaben “Bilimsel araştırmadan neden vazgeçilsin” şeklinde yorumlar da var.

VE AĞIR YAN ETKİLERİ

Bilimsel araştırmalar sürsün de, kurkumin takviyelerinin karaciğerde ağır hasara yol açtığı haberleri var. Geçen kasım ayında Annals of Internal Medicine dergisinde yayınlanan vaka bunun bir örneği: ABD’de, spor yaparken sakatlanan 36 yaşındaki bir kadın şiddetli diz ağrıları nedeniyle altı ay boyunca günde iki gram kurkumin alıyor. Sonunda karaciğeri ağır zarar görüyor, sarılık oluyor, karaciğer değerleri tehlikeli seviyeye yükseliyor. Hekimlere göre hepatit veya başka bir ilacın yan etkisi söz konusu değil. Bu vakayı kaleme alan yazarlar, ilaç veya benzeri maddelerden kaynaklanan her beş karaciğer hasarından birine tamamlayıcı gıdaların yol açtığını belirtiyor. Ve bu vakaların hiçbiri resmi kayıtlara geçmiyor.

Bu vakadan önce de bir grup Amerikalı bilim insanı, karaciğere en yaygın zarar veren maddenin zerdeçal olduğunu, on ayrı vakaya rastlandığını ve zamanla bunların sıklaştığını kayda geçiriyor. Aynı şekilde İtalya'da yedi vaka tespit ediliyor. Avustralya’da ise kurkumin alımına denk zaman içinde 18 vaka ortaya çıkıyor.

Gıda takviyeleri gıda statüsünde olup ilaçlar gibi sıkı kontrol altında olmadığı için kurkumin takviyelerinin varlığı da Aggarwal’ın çalışmalarına yapılan atıflar da sürecek. Kurkumin uyarısında bulunan bilim insanları şu uyarıyı da yapıyor: Zerdeçalın baharat lezzetinden uzak kalmayın. Hatta pozitif sonuçlarını da görebilirsiniz, çünkü yemeklerini bolca baharatlayanlar daha az tuz ve şekere ihtiyaç duyar, böylece sağlığına dolaylı yoldan faydası dokunur.

QOSHE - Zerdeçal lobisi - Ayşe Özek Karasu
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Zerdeçal lobisi

25 7
11.02.2024

Her derde deva baharat ve otlardan çıkış sırası yine yeniden zerdeçalda. Kanserden Alzheimer’e, karaciğer yağlanması ve dizde osteoartrit sorunundan cilt hastalıklarına ve hatta en son Kovid-19 gibi enfeksiyonlara zerdeçalın faydalarını anlatan yazılar son günlerde medyada küresel dolaşımda; Türkiye dahil.

Biyoaktif bileşeni “kurkumin” sayesinde sağlık mucizeleri yaratan ve Güney Asya mutfağını aşıp trend baharat tadıyla dünyaya da yayılan zerdeçala dair bilgilerin tamamı, Hint kökenli Amerikalı araştırmacı Bharat Aggarwal’ın, Science gibi önemli bilim dergilerinde yayınlanan ve defalarca alıntılanan 120’yi aşkın makalesine dayanıyor, fakat o yayınların 30’u, veri manipülasyonuyla sahtecilik içerdiği gerekçesiyle geri çekilmiş.

“Kurkumin Kralı” diye anılan Bay Bharat’ın (Sunumlarında Türkçe ‘baharat’a da gönderme yapıyor) zerdeçallı takviye gıda markalarına danışmanlık yaptığı, bu firmalardan para karşılığı konferanslarda konuşmacı olduğu da iddia ediliyor. Nitekim Bharat Aggarwal genel sağlık için günde 500 mg kurkumin takviyesi alınmasını tavsiye ediyor; kaşık kaşık zerdeçalla ve zerdeçal içeren köri veya köri macunuyla elde edilemeyecek özlü bir miktar.

İlaç yerine geçsin geçmesin yemeklere zerdeçal çalmayı teşvik etmekte beis yok da, mecbur kalmadıkça kadın yüzü göstermeyen gazete bile zerdeçallı yüz maskesiyle cilt beyazlatma tarifi vermiş, stok fotoğrafla. Hint kadınları kadar esmer tenliysen deneyebilirsin tabii, alerji yapmadığı sürece serbest. Hindistan’daki açık ten rengi obsesyonu malum. Etnik çeşitliliğe rağmen nedeni tam açıklanamadığı halde üst kast mensuplarının daha beyaz tenli olduğu inancıyla 4 milyar dolarlık bir kozmetik piyasası hakim ülkede. Uluslararası piyasada bilinen tüm markaların beyazlatma amaçlı kremleri, yüz yıkama solüsyonları, deodorantları ve hatta vajinal beyazlatma ürünleri satılıyor. En çok satan ürün Unilever’in “Fair & Lovely” kremi. Beyaz tenli olup sevilmek için ille bunu kullanmak gerekiyor! Hindistan’da görücü usulü evlilikler halen norm olduğunu için beyazlamak önemli; esmer tenli kadınların drahoması daha yüksek.

Kadın örgütleri bu ırkçı ve ayrımcı tonundan ötürü yıllardır beyazlatma sektörüne karşı mücadele veriyor. Beyazlatma ürünlerinin reklamlarına çıkan Deepika Padukone ve Shah Rukh Khan gibi görece açık tenli Bollywood yıldızları da bolca eleştiri alıyor.

Kozmetik ürünlerine parası yetmeyen Hint kadınları sarı ton içeren zerdeçalla beyazlama amaçlı yüz maskesi yapıyor mu bilemem ama yoğurt-bal karıştırmak suretiyle akne ve yaralara karşı yüz maskesi tarifleri mevcut.

30 MİLYON DOLARLIK KURKUMİN PİYASASI

Bharat Aggarwal’ın “Som Hint altını” gibi başlıklarla yayınladığı araştırmalarda zerdeçalın cilt üzerindeki........

© Habertürk


Get it on Google Play