Doğalgaza şubat ayında da zam yapılmayacakmış! Ancak doğalgaz temin ettiğimiz yabancı kaynakların uluslararası piyasa fiyatlarında da bir değişiklik yok. Yani zam yapmayı gerektirecek bir durum söz konusu değil. Aksine indirim bekleyebiliriz. Zira fiyatlar aşağı geliyor. Fakat bekleyeceğimiz indirim konutlar için değil, yanlış anlaşılmasın. Zira Türkiye konutta gazı sübvanse ettiği için ucuz, gaz maliyetinin de altında yarı fiyatına kullanıyoruz.
Mesela Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle geçen yıl Avrupa’da Hollanda TTF doğalgaz piyasasında bin metreküpü 2.500-3.000 dolar seviyelerini gören gaz fiyatları bu sene 350 dolara gelmiş durumda. Petrole endeksli fiyatlarda ise bin metreküp gaz günümüzde 320-330 dolar seviyesinde. Türkiye, Rusya’dan aldığı gazın bir bölümünü Hollanda TFF’ye göre (350 USD) bir kısmını ise petrole endeksli (330 USD) olarak alıyor.
Petrole endeksli olarak Rusya dışında Azerbaycan ve İran’dan da boru hatlarıyla doğalgaz alıyoruz. Gaz kontratlarına göre de 3-6-9 ay periyotlarında fiyatlar güncelleniyor. Türkiye’nin çeşitli kaynaklardan aldığı Hollanda TFF ve petrole endeksli gaz fiyatlarının ortalama bin metreküp değeri şu an yaklaşık olarak 340 dolar. Bu rakam üzerinden değerlendirilme yapıldığında Türkiye’de konutların kullandığı doğalgaz, konunun uzmanı bir ismin değerlendirmesine göre “bedavadan biraz pahalı” yani çok ucuz!
Devlet halihazırda doğalgazda konut tüketimlerini sübvanse ediyor. Gazı dışardan pahalı alıp, konutlara, vatandaşa yarı fiyatının altında bin metreküpünü 340 dolar yerine yaklaşık 4 bin 80 TL’den veriyor. Sanayiye ve doğalgaz ile çalışan elektrik santrallerine ise bin metreküpünü 380 dolardan, günümüzde piyasa fiyatlarının üzerine tekabül eden rakamlardan satıyor. Dolayısıyla konutlar doğalgazı düşük, sanayi ve elektrik üreticileri ise yüksek fiyattan kullansa da netice itibariyle bu paralar yine devletin kasasından çıkıyor. Çünkü sanayiciye ve elektrik üreticilerine yüksek fiyattan satılan gazdan gelen paralarla konut tüketimlerinin tamamını sübvanse etmek söz konusu değil. Neticede ödediğimiz vergilerle ithal doğalgaz ikame ediliyor.
Peki bu işte dengesizlik nerede? Dengesizlik özellikle iş dünyasının ilgilendiren tarafta söz konusu. Bu da ülkemizin ihracat avantajına zarar veriyor. Diğer dengesizlikte şöyle... Vatandaş değerinin çok altında, ucuz rakamlara gaz tükettiğini sanıyor, ama bu ülke ve vatandaş için harcanması gereken paralar onlar adına ithal gaza ödeniyor. Yani vatandaş gazı göreceli olarak maliyetinin altında çok ucuz kullanıyor. Dolayısıyla gazı hiç tüketmeyen veya çok az tüketen de bedelini vergilerle ödemiş oluyor.
Sanayi ve elektrik üretiminde elektriğin uluslararası piyasaların üzerinde satılmasının ülkemiz ekonomisine verdiği zarara gelince… İhraç ürünlerimizle rekabet ettiğimiz Mısır ve Pakistan gibi ülkeler bir yana sanayicimiz Avrupa’dan bile pahalı rakamlardan gaz tüketiyor. Bu pahalı gaz fiyatları da üretime, maliyetlere, ihracata etki ediyor. Rekabette olumsuzluğa sebep oluyor.
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), özellikle konutlara yönelik fiyatlandırma için daha önce şu ilginç açıklamayı yapmıştı: “Kuruluşumuzun doğal gaz toptan satış fiyatları; piyasa koşulları, ülkenin ekonomik şartları, piyasa fiyat istikrarı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun tarifeyle ilgili kararları ve maliyet unsuru olan alım-işletme giderlerindeki değişim dikkate alınarak mümkün olan en makul seviyede belirlenmekte ve tüketicilere sunulmaktadır.”
Geçen Aralık’ta yapılan bu açıklama önümüzdeki Nisan ayına kadar, konutlarda gaz tüketiminin azalacağı, mahalli seçimler sonrasına kadar güncelliğini koruyacak gibi görünüyor. Sonrasında tüm tüketim alanlarında maliyetli bazlı fiyatlandırmaya geçileceği belirtiliyor. Diğer ifadeyle konutlarda doğalgaz fiyatlarında artışı, maliyetli bazlı fiyatları önümüzdeki Nisan ayından sonra görmeye başlayacağız. Böylece konutlarda, Ukrayna’dan sonra Avrupa ülkeleri arasında en düşük fiyata doğal gaz kullanma defterimiz de kapanmış olacak.
Gelecek aylarda sisteme verilecek Karadeniz gazının yükselmesiyle birlikte boru hatlarıyla Rusya, Azerbaycan ve İran’dan aldığımız doğalgaz fiyatlarına da bir denge getirmesi söz konusu olabilir. Türkiye’nin sıvılaştırılmış gaz (LNG) temin etme imkanları da çok geniş. Gaz depolarımız da var. Bu detayları da eklediğimizde ülke olarak gerçek anlamda ucuz gaz temin etme fırsatları söz konusu olacaktır. Bu aşamadan sonra ülke olarak hedefimiz bu kadar kaynak çeşitliliğini iyi değerlendirip toplamda doğalgazı uygun rakamlar almak olacaktır. Böylece maliyetli bazlı gaz fiyatlandırılmasına geçildiğinde başta kamu olmak üzere her kesimi mutlu edecek bir tablo ortaya çıkabilir.
BOTAŞ, bu ay konutlarda tüketilecek bin metreküp doğal gaz için 4 bin 80 lira fiyat uygulayacak. Sanayi abonelerinin tarifesi ise kademe 1 için bin metreküp gaz 8 bin 549 TL, kademe 2 11 bin 374 TL ve elektrik santralleri için ise bin metreküp gaz 12 bin TL olacak. Bin metreküp doğalgazı yurtdışından ortalama 340 dolara aldığımıza göre hesap ortada…
İhracatçı ve sanayici zaten kurdan şikayetçi. Doğalgaz maliyetleri de sanayi ve elektrikte Avrupa’nın üstünde olduğuna göre bu dengesizliğin bir noktadan sonra mecburen düzelmesi gerekir.
Doğalgazda zam yok, dengesizlik var!
12
0
31.01.2024
Doğalgaza şubat ayında da zam yapılmayacakmış! Ancak doğalgaz temin ettiğimiz yabancı kaynakların uluslararası piyasa fiyatlarında da bir değişiklik yok. Yani zam yapmayı gerektirecek bir durum söz konusu değil. Aksine indirim bekleyebiliriz. Zira fiyatlar aşağı geliyor. Fakat bekleyeceğimiz indirim konutlar için değil, yanlış anlaşılmasın. Zira Türkiye konutta gazı sübvanse ettiği için ucuz, gaz maliyetinin de altında yarı fiyatına kullanıyoruz.
Mesela Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle geçen yıl Avrupa’da Hollanda TTF doğalgaz piyasasında bin metreküpü 2.500-3.000 dolar seviyelerini gören gaz fiyatları bu sene 350 dolara gelmiş durumda. Petrole endeksli fiyatlarda ise bin metreküp gaz günümüzde 320-330 dolar seviyesinde. Türkiye, Rusya’dan aldığı gazın bir bölümünü Hollanda TFF’ye göre (350 USD) bir kısmını ise petrole endeksli (330 USD) olarak alıyor.
Petrole endeksli olarak Rusya dışında Azerbaycan ve İran’dan da boru hatlarıyla doğalgaz alıyoruz. Gaz kontratlarına göre de 3-6-9 ay periyotlarında fiyatlar güncelleniyor. Türkiye’nin çeşitli kaynaklardan aldığı Hollanda TFF ve petrole endeksli gaz fiyatlarının ortalama bin metreküp değeri şu an yaklaşık olarak 340 dolar. Bu rakam üzerinden değerlendirilme yapıldığında Türkiye’de konutların kullandığı doğalgaz, konunun uzmanı bir ismin değerlendirmesine göre “bedavadan biraz pahalı” yani çok ucuz!
Devlet halihazırda doğalgazda konut tüketimlerini sübvanse ediyor. Gazı dışardan pahalı alıp, konutlara, vatandaşa yarı fiyatının altında bin metreküpünü 340 dolar yerine yaklaşık 4 bin 80 TL’den veriyor. Sanayiye ve doğalgaz ile çalışan elektrik santrallerine ise bin metreküpünü 380 dolardan, günümüzde piyasa fiyatlarının üzerine tekabül eden........
© Habertürk
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
