Cenevre – Her yıl geleneksel olarak düzenlenen Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Küresel Medya Günü (Global Media Day) buluşmasında sektör hakkında ilginç bilgilere şahit oluyoruz. Mesela bu defa gelecek yılın havacılık sektörü açısından çok iyi geçeceğine dair bilgiler ve veriler açıklandı. 2023 yılındaki güçlendirilmiş kârlılık tahminleriyle 2024'ün çok daha iyi geçeceği, rekor gelirler sağlanacağı ve havacılık sektörünün büyük ölçüde istikrara kavuşacağı duyuruldu.

Fakat bu iyi haberlere rağmen havayollarının tam anlamıyla düzlüğe çıkması beklenmiyor. Zira küresel düzeyde net kârlılığın, bu sene ve gelecek yıl sermaye maliyetinin çok altında kalacağı beklentisi var. IATA Genel Direktörü / Başkanı Willie Walsh, sektörde kâr marjlarının çok düşük olduğunu altını çizerek bu durumu güzel bir örnekle izah etti: Havayolları bir yolcudan sadece bir kahve parası kazanabiliyor.

Walsh, son yıllardaki büyük kayıplar göz önüne alındığında, 2024 yılında beklenen 25,7 milyar dolarlık net kâr rakamının havacılığın dayanıklılığının bir göstergesi olduğunu belirterek, insanların seyahat etmeyi sevdiğini ve bunun da havayollarının pandemi öncesi seviyelere hızla dönmesine yardımcı olduğunu söyledi. 2024'ten itibaren ise yolcu ve kargo tarafında daha normal büyüme modelleri beklenebileceğini vurguladı.

Havayollarının beklediği rekor gelir ve rekor kâr oranlarının sanayi kârlarıyla doğru perspektife oturtulması gerektiğini ifade eden Walsh, iyileşme etkileyici olsa dahi yüzde 2,7’lik net kâr marjının çok düşük ve herhangi bir sektör yatırımcılarının kabul edebileceği oranın çok altında olduğunu vurguladı.

Havayollarının ortalama olarak her yolcudan sadece 5,45 dolar kazandığı gerçeğinden öğrenilecek bir şeyler olduğunu ifade eden Walsh, bu parayla Londra’da bir Starbucks’tan sadece bir ‘grande latte’ satın alınabildiğini belirtti. Havayollarının müşterileri için her zaman acımasızca rekabet edeceğini, ancak ağır düzenlemeler, parçalanma, yüksek altyapı maliyetleri ve oligopollerle dolu bir tedarik zinciri nedeniyle fazlasıyla yük altında kalmaya da devam edeceğine vurgu yaptı.

Kısaca söylersek, IATA Başkanı diyor ki, uçak bileti pahalıysa sebebi biz değiliz. Bizim de kâr marjımız çok düşük. Asıl kazananlar hem havayolu hem de yolcuların üzerinden ciddi gelir elde edenler, fiyatı yukarı çekenler, sektörün dinamizmini bozanlar, yani başkaları.

IATA toplantısında dikkatimi çeken diğer notlar da şöyle:

Veriler göre gelecek yıl bu seneden biraz daha iyi olacak. Dünya genelinde faiz oranları, enflasyonist baskılar havacılık sektörüne yatırılan sermayenin getirisini sermaye maliyetinin yüzde 4 oranında geride bırakacak. Hafif iyileşme tahmini bu sebeple.

Rekor yolcu, rekor gelir

Havayolu sektörünün faaliyet kârının 2023’te 40,7 milyar dolardan gelecek yıl 49,3 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Toplam gelirler yüzde 7,6 artarak 964 milyar dolar gibi bir rekora ulaşması umuluyor. Elbette bu büyüme rakamlarının en önemli ayağı olan yolcu rakamlarına da bakmak gerekir.

Gelecek yıl için 2019 rakamlarını geçecek bir yolcu trafiği tahmini yapılıyor. 2019’da 4,5 milyar olan seyahat eden insan sayısının 2024’te yaklaşık 4,7 milyara ulaşması bekleniyor. Böylece pandemi etkisindeki kötü yıllar da geride kalmış olacak. 2023’teki sadece yolcu gelirleri de 642 milyar dolardan 2024’te 717 milyar dolara ulaşacak. Tabii beklenmedik sürprizler olmazsa.

Kargoda yük artacak, gelir düşecek

Hava kargonun 2023’ü 58 milyon tonla bitirmesini, 2024’te de 61 milyon tona çıkacağını gösteren işaretler var. Fakat hava kargo gelirlerinin 2023’e göre yüzde 20,9’luk düşüş göstererek, 2024’te 111 milyar dolara düşmesi bekleniyor. Bu rakam, 2021’deki olağanüstü zirve olan 210 milyar dolardan keskin bir düşüş anlamına gelirken, pandemi öncesi, 2019’daki 101 milyar dolar olan gelirin de üzerinde bir rakam demek.

Havada karbon ayak izi

Havacılık endüstrisi, gelecek yıl da karbon ayak izini azaltmak için Sürdürülebilir Havacılık Yakıtları (SAF) ve karbon kredisi kullanımını artıracak. SAF üretiminin 2024 yılında havayollarının toplam yakıt tüketiminin yüzde 0,53’üne yükselmesi bekleniyor. Böylece gelecek yılın yakıt faturasına 2,4 milyar dolar eklenebileceği tahmin ediliyor. Öte yandan Uluslararası Havacılık için Karbon Dengeleme ve Azaltma Programı (CORSIA) çerçevesinde emisyonları dengelemek için oluşturulan mekanizma ile ilgili maliyetler de 2024 yılında 1 milyar dolara çıkacak.

Havacılığı bekleyen riskler

Sektörde ekonomik sıkıntı ihtimalleri de göz ardı edilemiyor. Örneğin Çin’de yavaş büyümenin, yüksek genç işsizliğinin ve emlak piyasalarındaki düzensizliğin küresel iş ortamlarını etkilemesi endişesi var. Ukrayna -Rusya ve İsrail-Hamas savaşlarının etkileri ile hava sahalarının kapatılmasının, uçuş rotalarının değiştirilmesinin etkilerini sektör yaşıyor. Çatışmalar petrol fiyatlarını artırdığı için küresel olarak havayolları de etkileniyor. Ancak gerilimlerin artmasıyla havacılığın bağışık olmadığı kökten farklı bir küresel ekonomik senaryonun da sıkıntı üretebileceği korkusu söz konusu.

Uçak/motor tedarik sorunu var

IATA toplantısında tedarik zinciri sorunlarının küresel ticareti olduğu gibi havacılığı da etkilemeye devam ettiğine vurgu yapıldı. Havayollarının bazı uçak/motor türlerindeki öngörülemeyen bakım sorunlarından, uçak parçalarının ve uçakların teslimatındaki gecikmelerden, kapasite artırımı ve filo yenilemenin sınırlanmasından doğrudan etkilendiği belirtildi.

Türkiye’de de Türk Hava Yolları filosundaki bazı uçak modellerinde kullandığı motor sorunlarıyla, geciken uçak teslimatlarıyla uğraşırken, Pegasus ve diğer havayollarının da ortak şikâyeti sipariş edilip, filo planı yapılan uçakların 6 ay geç teslim edilmesi.

Her kıtanın, bölgenin derdi farklı

Havacılık sektöründe Kuzey Amerika, finansal performans açısından öne çıkan bölge olmaya devam ediyor. 2022’de kârlılığa dönen ilk pazar oldu ve özellikle yüksek yolcu doluluk faktörlerinde verimlilik sağlayarak bu performansı 2023'te de geliştirdi. Hava yolculuğu talebi güçlü. 2024’te de kapasite artışı devam edecek.

Avrupa da 2023 yılını beklenenden daha iyi bitirecek. 2024’te net kâr açısından güçlenme bekleniyor. Ancak temel riskler geçmiş değil. İşgücü piyasası henüz düzelmedi. Ukrayna ve Orta Doğu’da savaşlar devam ediyor. Çin’in uluslararası seyahati salgın öncesi seviyelerin yüzde 40 altında. Çin ve Asya Pasifik bölgesinde sektörün 2024’te kâra geçmesi bekleniyor.

Orta Doğu’dan 2023 ve 2024’te güçlü bir mali performans bekleniyor. Orta Doğulu havayollarının 2024 yılında kapasitelerini talepten daha hızlı artıracakları beklentisi var.

Peki hangi bölgeden olumsuz haber var? Afrika’dan. Afrikalı havayolları 2023 ve 2024’te zarar edecek. Tespitler böyle. Kıta, havacılığın gelişim performansını etkiliyor. Ülke ekonomileri, altyapıları ve bağlantı sorunları nedeniyle Afrika’da havayolu işletmek için zor. Ama hava yolculuğuna güçlü bir talep var.

Cenevre’den IATA Global Media Day’dan bugünlük bu kadar. Teknolojik yenilikler, uçakla yolculuklarda hayatımıza girmesi muhtemel yeni uygulamalar, IATA’nın ilginç yolcu anketi de bir başka yazımın konusu olacak.

QOSHE - Havayolları bir yolcudan bir kahve parası kazanıyor! - Güntay Şimşek
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Havayolları bir yolcudan bir kahve parası kazanıyor!

22 0
07.12.2023

Cenevre – Her yıl geleneksel olarak düzenlenen Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Küresel Medya Günü (Global Media Day) buluşmasında sektör hakkında ilginç bilgilere şahit oluyoruz. Mesela bu defa gelecek yılın havacılık sektörü açısından çok iyi geçeceğine dair bilgiler ve veriler açıklandı. 2023 yılındaki güçlendirilmiş kârlılık tahminleriyle 2024'ün çok daha iyi geçeceği, rekor gelirler sağlanacağı ve havacılık sektörünün büyük ölçüde istikrara kavuşacağı duyuruldu.

Fakat bu iyi haberlere rağmen havayollarının tam anlamıyla düzlüğe çıkması beklenmiyor. Zira küresel düzeyde net kârlılığın, bu sene ve gelecek yıl sermaye maliyetinin çok altında kalacağı beklentisi var. IATA Genel Direktörü / Başkanı Willie Walsh, sektörde kâr marjlarının çok düşük olduğunu altını çizerek bu durumu güzel bir örnekle izah etti: Havayolları bir yolcudan sadece bir kahve parası kazanabiliyor.

Walsh, son yıllardaki büyük kayıplar göz önüne alındığında, 2024 yılında beklenen 25,7 milyar dolarlık net kâr rakamının havacılığın dayanıklılığının bir göstergesi olduğunu belirterek, insanların seyahat etmeyi sevdiğini ve bunun da havayollarının pandemi öncesi seviyelere hızla dönmesine yardımcı olduğunu söyledi. 2024'ten itibaren ise yolcu ve kargo tarafında daha normal büyüme modelleri beklenebileceğini vurguladı.

Havayollarının beklediği rekor gelir ve rekor kâr oranlarının sanayi kârlarıyla doğru perspektife oturtulması gerektiğini ifade eden Walsh, iyileşme etkileyici olsa dahi yüzde 2,7’lik net kâr marjının çok düşük ve herhangi bir sektör yatırımcılarının kabul edebileceği oranın çok altında olduğunu vurguladı.

Havayollarının ortalama olarak her yolcudan sadece 5,45 dolar kazandığı gerçeğinden öğrenilecek bir şeyler olduğunu ifade eden Walsh, bu parayla Londra’da bir Starbucks’tan sadece bir ‘grande latte’ satın alınabildiğini belirtti. Havayollarının müşterileri için her zaman acımasızca rekabet edeceğini, ancak ağır düzenlemeler, parçalanma, yüksek altyapı maliyetleri ve oligopollerle dolu bir tedarik zinciri nedeniyle fazlasıyla yük altında kalmaya da devam edeceğine vurgu yaptı.

Kısaca söylersek, IATA Başkanı diyor ki, uçak bileti pahalıysa sebebi biz değiliz. Bizim de kâr marjımız çok düşük. Asıl kazananlar hem havayolu hem de yolcuların üzerinden ciddi gelir elde edenler, fiyatı yukarı çekenler, sektörün dinamizmini bozanlar, yani........

© Habertürk


Get it on Google Play