Leserbrev Dette er et debattinnlegg, skrevet av en ekstern bidragsyter. Innlegget gir uttrykk for skribentens holdninger.
I korte trekk handler denne teksten om årelange protestar mot EU, samt EU sine urimelige krav til bønder, og at Norske EU-tilhengerar i politikken prøver å presse EU sine planer om matproduksjon på oss òg.
I nokre år no, har det vore gjentakande demonstrasjonar ute i Europa. Det spesielle no, er at det så smått byrjar å trenge forbi dei konvensjonelle mediehusa som helst ikkje ønsker å dekke slike saker i riksmedia. For å seie det litt meir presist, så dekker dei det kanskje, men på ein svært minimalistisk måte, og med svært få gode forklaringar. Då det blei demonstrert med gule vestar i Frankrike, blei det presentert i norske media at dette var høgreekstreme krefter som låg bak. -Og det er lett å gripe tak i ei slik forklaring og gjere det til noko som tak makta frå ei sak fordi ein knyter det til noko som ikkje kan aksepterast. I realiteten var det i store trekk ein protest frå arbeiderklassen, og eit rop om rettferdighet.
Ein kan godt sei at det var hersketeknikk som gjer at dei ikkje greidde å få sympati frå resten av Europa. Den samme hersketeknikken ser me brukt i andre samanhenger, uttalt frå enkelte av våre rikspolitikarar, og gjerne i samanheng med EU-spørsmål.
Tilbake til det som skjer no. Bønder i Europa har vore nøydde å konkurrere mot billig import i mange år. Med denne konkurransen kjem kravet om større bruk, fleire dyr, og meir sprøytemidler for å greie å halde prisane nede, noko som går på akkord med både helse og dyrevelferd.
I landbruket må bonden gjere store investeringar som er knytta til bygninger og maskiner, og det er ikkje lett å møte nye krav som medfører at ein gjerne må legge om drifta heilt, sjølv om ein har dyre lån som er knytta til den drifta og dei inntektene ein har. Med endra krav, utan å kunne sikre seg at drifta ein har investert i kan fortsetje, vert gardsbruk ein stadig meir usikker drift. Og slik endar fleire gardar opp med konkurs. Ein kan nesten kjenne igjen plotten frå Westernfilmar, der den rike, usympatiske endar opp med å eige jorda, og cowboyen endar opp som ein bitter desperado.
Her i Noreg har me heldigvis eit visst importvern, samt Odelslova, som i kombinasjon med buplikt skal væra med å sikre Norsk matproduksjon og eigarskap. Går me inn i EU, risikerer me at ytterste konsekvens vert storoppkjøp frå store selskap ute i verden når gardar går kunkurs. Odelslova vert truleg noko av det første som ryk, då dette kan bli sett på som konkurransevridning. Det er i grunn skremmande at nokre politikerar allerede er ute etter å fjerne Odelslova.
Sjølv om me har eit importvern, så er det slett ikkje sikkert at landbruket i Noreg er beskytta frå EU. Me har allereie godtatt i 2012 at maksverdien med restar frå plantevernmidler i mat blei auka med 300 gonger meir enn før. Dette seier litt om kor voldsom bruken av plantevernmidler er ute i Europa. No vil EU senke bruken av plantevernmidler igjen, men konsekvensene vert då at avlingane vert mindre, og at ein må investere i heilt anna utstyr enn det ein hadde.
Det er blitt presentert i media at krav om reduksjon av sprøytemidler er sentralt i kvifor bøndene demonstrerer, men det er altså meir nyansert enn dette. Bøndene er ikkje ute etter å bruke ein masse gift, men det tar seg bedre ut å presentere saka slik, så ein slutter å føle empati med demonstranten. Det er den samla mengden med krav frå EU som gjer at bøndene demonstrerer. Mykkje av problemet kunne vore løyst om bøndene får kompensert for alle tap dei kjem til å få, knytta til redusert sprøyting, men ville dette vore nok til å senke konfliktnivået for oss ikkje-bønder?
EU har nemlig ikkje berre ein plan for kva bøndene skal dyrke, men òg kva me skal eta i åra framover.
Det er blitt så indoktrinert at kjøt er klimafiendlig, at ein gløymer heilt at det er «fri flyt» av varer og mennesker som er ein mykje større syndar enn maten me et. Me kan ete kjøt i eit heilt år til samme karbonavtrykket som ein flytur mellom Oslo og Bergen.
Planen for kva mat bøndene skal produsere, og kva me skal ete, har partia som er for EU/EØS akseptert, og ein har uttalt at det skal brukast «pisk og gulrot» for å gjennomføre «klimakur 2030». Sjølv har eg sett litt på tala til klimakur, og samanlikna tala på karbonavtrykket til kjøtt med kor mykkje karbon me kan spare på kjøttproduksjon. Det tilsvarte talet på heile landet sitt inntak av kjøt. EU sin plan er også heilt på linje med «klimakur 2030», sjølv om ein ikkje finn dei samme detaljene i deira planer. Dei har vokta seg frå å ytre seg om dei negative konsekvensene om europa minimerer kjøttproduksjonen. På EU sin kalkulator vert det meir mat til fleire om me kuttar ut kjøt og bruker alternative proteinkilder som insekter, sjømat og planteprotein. Det interessante er, at paralellt med alt dette, så prøver EU stadig å karre til seg fiskerikvoter frå Noreg, og dette har dei faktisk lykkast med, utan så veldig mykkje dekning i media.
Problemet for oss i Norden, er at me ikkje kan dyrke særlig store mengder planteprotein. Det er store områder i Noreg som berre egner seg til gras og rotvekster, noko som ikkje gir protein nok til oss mennesker i det heile tatt. Med beitande dyr, nyttar me faktisk ressurser som me ellers ikkje hadde kunna nytta.
Giftfri produksjon skulle eigentleg væra bra, men i kombinasjon med å kutte ut kjøt og melk, vil dette redusere Noreg si evne til sjølvberging veldig mykkje. Kjøt er faktisk ein god beredskap å ha, når eit ustabilt klima slår ut heile avlingar med bønner og korn, for eksempel når været er så fuktig at ein får soppsjukdommar på avlinga. Liknande scenario kan hende i dei andre landa i verden, som gjerne har meir tørke eller ekstremvær enn oss.
I det store og heile, må me tenke at det som rammer våre bønder no, eller i framtida, er og med på å ramme oss. Om bønder over heile europa vert tvungne til å stenge ned, eller redusere drifta, så vil dette få følger. Det vil alltid væra nokon med penger som vil kjøpa jord på verdensmarknaden etter at bøndene er konkurs. -Google, til eksempel.
Me kan ikkje belage oss på at andre land skal produsere alt me treng av basale varer, og slik framtida kan sjå ut med vanstyre i både Noreg og Europa, så vert det kamp om maten, og den kampen kan me risikere at blir vunne av dei største matforedlingsselkapa i verden, slik me ser skje i USA og andre land. Då vil ikkje folket, eller bøndene våre, ha mykkje å sei. Særlig ikkje om me fortsetter å la EU styre oss.
Til slutt litt om EU sine klima og energimål: Om me elektrifiserer alt i heile Europa, vil likevel altfor mykkje norsk energi gå tapt på grunn av EU og avtalane med dei. Både til den «frie flyten» av folk og varer, og til eksporten av straum. Transport av straum krev nemlig òg ein del energi. Tapet me har fått i Noreg på grunn av den dyre straumen, har og gått ut over landbruk og industri.
Om stålindustrien flyttar til Kina, til eksempel, så taper Norge enormt på dette. Men ikkje berre det. Mesteparten av energien som brukast til industri i Asia, er ikkje like rein som i Noreg.
Når det gjeld klimapolitikk, bør dette henge tett i hop med miljøvern og vern av natur. Me lykkast ikkje med klimapolitikk om me skal bygge ned naturen vår. Bygger ein til eksempel solceller og vindkraft ute i naturen, der det skulle væra myr eller vekster, så vert det tap for naturen, og sjølv om det er vinning for utbyggar, så kan ein ikkje kalle dette god klimapolitikk. Likevel er det dette me endar opp med som konsekvens av EU sin tørst etter energi. «Meir av alt, raskare» (ref norsk strategi for meir produksjon av straum), er altså ein direkte konsekvens av EU sin «REPowerEU», noko som slett ikkje vil senke prisane våre på straum, men som vil auke produksjonskostnaden enormt i forhold til kostnaden som ligg på rundt 12 øre på vasskrafta.
Me har eigentlig overproduksjon av straum men på grunn av eksporten blei straumen så dyr på grunn av underskot i EU. Bedraget er å bygge ut meir, bruke meir og eksportere meir. Sjølv om det ikkje vert så klimavennlig som ein vil ha det til.
All denne straumen som no vert seld dyrt på børs, kunne òg vore gunstig å bruke til matproduksjon. -I drivhus, til eksempel.
Kva med å tenke kortreist i klimapolitikken, heller enn at globalisering er løysinga? Det er eit gammalt ordtak som heiter «å gå over bekken etter vatn», som dei fleste forstår, handler om bortkasta energi.
-Og kanskje er det slik, at det heile dreier seg om makt til slutt. Ta ifrå landa sin sjølvstendighet ved å senke beredskapen, og lokke med «fri flyt» samt eit økologisk utopia som ein ikkje greier å gjennomføre, nettopp på grunn av den «frie flyten»?
I korte trekk handler denne teksten om årelange protestar mot EU, samt EU sine urimelige krav til bønder, og at Norske EU-tilhengerar i politikken prøver å presse EU sine planer om matproduksjon på oss òg.
I nokre år no, har det vore gjentakande demonstrasjonar ute i Europa. Det spesielle no, er at det så smått byrjar å trenge forbi dei konvensjonelle mediehusa som helst ikkje ønsker å dekke slike saker i riksmedia. For å seie det litt meir presist, så dekker dei det kanskje, men på ein svært minimalistisk måte, og med svært få gode forklaringar. Då det blei demonstrert med gule vestar i Frankrike, blei det presentert i norske media at dette var høgreekstreme krefter som låg bak. -Og det er lett å gripe tak i ei slik forklaring og gjere det til noko som tak makta frå ei sak fordi ein knyter det til noko som ikkje kan aksepterast. I realiteten var det i store trekk ein protest frå arbeiderklassen, og eit rop om rettferdighet.
Ein kan godt sei at det var hersketeknikk som gjer at dei ikkje greidde å få sympati frå resten av Europa. Den samme hersketeknikken ser me brukt i andre samanhenger, uttalt frå enkelte av våre rikspolitikarar, og gjerne i samanheng med EU-spørsmål.
Tilbake til det som skjer no. Bønder i Europa har vore nøydde å konkurrere mot billig import i mange år. Med denne konkurransen kjem kravet om større bruk, fleire dyr, og meir sprøytemidler for å greie å halde prisane nede, noko som går på akkord med både helse og dyrevelferd.
I landbruket må bonden gjere store investeringar som er knytta til bygninger og maskiner, og det er ikkje lett å møte nye krav som medfører at ein gjerne må legge om drifta heilt, sjølv om ein har dyre lån som er knytta til den drifta og dei inntektene ein har. Med endra krav, utan å kunne sikre seg at drifta ein har investert i kan fortsetje, vert gardsbruk ein stadig meir usikker drift. Og slik endar fleire gardar opp med konkurs. Ein kan nesten kjenne igjen plotten frå Westernfilmar, der den rike, usympatiske endar opp med å eige jorda, og cowboyen endar opp som ein bitter desperado.
Her i Noreg har me heldigvis eit visst importvern, samt Odelslova, som i kombinasjon med buplikt skal væra med å sikre Norsk matproduksjon og eigarskap. Går me inn i EU, risikerer me at ytterste konsekvens vert storoppkjøp frå store selskap ute i verden når gardar går kunkurs. Odelslova vert truleg noko av det første som ryk, då dette kan bli sett på som konkurransevridning. Det er i grunn skremmande at nokre politikerar allerede er ute etter å fjerne Odelslova.
Sjølv om me har eit importvern, så er det slett ikkje sikkert at landbruket i Noreg er beskytta frå EU. Me har allereie godtatt i 2012 at maksverdien med restar frå plantevernmidler i mat blei auka med 300 gonger meir enn før. Dette seier litt om kor voldsom bruken av plantevernmidler er ute i Europa. No vil EU senke bruken av plantevernmidler igjen, men konsekvensene vert då at avlingane vert mindre, og at ein må investere i heilt anna utstyr enn det ein hadde.
Det er blitt presentert i media at krav om reduksjon av sprøytemidler er sentralt i kvifor bøndene demonstrerer, men det er altså meir nyansert enn dette. Bøndene er ikkje ute etter å bruke ein masse gift, men det tar seg bedre ut å presentere saka slik, så ein slutter å føle empati med demonstranten. Det er den samla mengden med krav frå EU som gjer at bøndene demonstrerer. Mykkje av problemet kunne vore løyst om bøndene får kompensert for alle tap dei kjem til å få, knytta til redusert sprøyting, men ville dette vore nok til å senke konfliktnivået for oss ikkje-bønder?
EU har nemlig ikkje berre ein plan for kva bøndene skal dyrke, men òg kva me skal eta i åra framover.
Det er blitt så indoktrinert at kjøt er klimafiendlig, at ein gløymer heilt at det er «fri flyt» av varer og mennesker som er ein mykje større syndar enn maten me et. Me kan ete kjøt i eit heilt år til samme karbonavtrykket som ein flytur mellom Oslo og Bergen.
Planen for kva mat bøndene skal produsere, og kva me skal ete, har partia som er for EU/EØS akseptert, og ein har uttalt at det skal brukast «pisk og gulrot» for å gjennomføre «klimakur 2030». Sjølv har eg sett litt på tala til klimakur, og samanlikna tala på karbonavtrykket til kjøtt med kor mykkje karbon me kan spare på kjøttproduksjon. Det tilsvarte talet på heile landet sitt inntak av kjøt. EU sin plan er også heilt på linje med «klimakur 2030», sjølv om ein ikkje finn dei samme detaljene i deira planer. Dei har vokta seg frå å ytre seg om dei negative konsekvensene om europa minimerer kjøttproduksjonen. På EU sin kalkulator vert det meir mat til fleire om me kuttar ut kjøt og bruker alternative proteinkilder som insekter, sjømat og planteprotein. Det interessante er, at paralellt med alt dette, så prøver EU stadig å karre til seg fiskerikvoter frå Noreg, og dette har dei faktisk lykkast med, utan så veldig mykkje dekning i media.
Problemet for oss i Norden, er at me ikkje kan dyrke særlig store mengder planteprotein. Det er store områder i Noreg som berre egner seg til gras og rotvekster, noko som ikkje gir protein nok til oss mennesker i det heile tatt. Med beitande dyr, nyttar me faktisk ressurser som me ellers ikkje hadde kunna nytta.
Giftfri produksjon skulle eigentleg væra bra, men i kombinasjon med å kutte ut kjøt og melk, vil dette redusere Noreg si evne til sjølvberging veldig mykkje. Kjøt er faktisk ein god beredskap å ha, når eit ustabilt klima slår ut heile avlingar med bønner og korn, for eksempel når været er så fuktig at ein får soppsjukdommar på avlinga. Liknande scenario kan hende i dei andre landa i verden, som gjerne har meir tørke eller ekstremvær enn oss.
I det store og heile, må me tenke at det som rammer våre bønder no, eller i framtida, er og med på å ramme oss. Om bønder over heile europa vert tvungne til å stenge ned, eller redusere drifta, så vil dette få følger. Det vil alltid væra nokon med penger som vil kjøpa jord på verdensmarknaden etter at bøndene er konkurs. -Google, til eksempel.
Me kan ikkje belage oss på at andre land skal produsere alt me treng av basale varer, og slik framtida kan sjå ut med vanstyre i både Noreg og Europa, så vert det kamp om maten, og den kampen kan me risikere at blir vunne av dei største matforedlingsselkapa i verden, slik me ser skje i USA og andre land. Då vil ikkje folket, eller bøndene våre, ha mykkje å sei. Særlig ikkje om me fortsetter å la EU styre oss.
Til slutt litt om EU sine klima og energimål: Om me elektrifiserer alt i heile Europa, vil likevel altfor mykkje norsk energi gå tapt på grunn av EU og avtalane med dei. Både til den «frie flyten» av folk og varer, og til eksporten av straum. Transport av straum krev nemlig òg ein del energi. Tapet me har fått i Noreg på grunn av den dyre straumen, har og gått ut over landbruk og industri.
Om stålindustrien flyttar til Kina, til eksempel, så taper Norge enormt på dette. Men ikkje berre det. Mesteparten av energien som brukast til industri i Asia, er ikkje like rein som i Noreg.
Når det gjeld klimapolitikk, bør dette henge tett i hop med miljøvern og vern av natur. Me lykkast ikkje med klimapolitikk om me skal bygge ned naturen vår. Bygger ein til eksempel solceller og vindkraft ute i naturen, der det skulle væra myr eller vekster, så vert det tap for naturen, og sjølv om det er vinning for utbyggar, så kan ein ikkje kalle dette god klimapolitikk. Likevel er det dette me endar opp med som konsekvens av EU sin tørst etter energi. «Meir av alt, raskare» (ref norsk strategi for meir produksjon av straum), er altså ein direkte konsekvens av EU sin «REPowerEU», noko som slett ikkje vil senke prisane våre på straum, men som vil auke produksjonskostnaden enormt i forhold til kostnaden som ligg på rundt 12 øre på vasskrafta.
Me har eigentlig overproduksjon av straum men på grunn av eksporten blei straumen så dyr på grunn av underskot i EU. Bedraget er å bygge ut meir, bruke meir og eksportere meir. Sjølv om det ikkje vert så klimavennlig som ein vil ha det til.
All denne straumen som no vert seld dyrt på børs, kunne òg vore gunstig å bruke til matproduksjon. -I drivhus, til eksempel.
Kva med å tenke kortreist i klimapolitikken, heller enn at globalisering er løysinga? Det er eit gammalt ordtak som heiter «å gå over bekken etter vatn», som dei fleste forstår, handler om bortkasta energi.
-Og kanskje er det slik, at det heile dreier seg om makt til slutt. Ta ifrå landa sin sjølvstendighet ved å senke beredskapen, og lokke med «fri flyt» samt eit økologisk utopia som ein ikkje greier å gjennomføre, nettopp på grunn av den «frie flyten»?
DELTA I DEBATTEN! Vi oppfordrer leserne til å bidra med sine meninger, både på nett og i papir
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Donald Low
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
