I- 30.03.2020 Tarihine Kadar İşlenen Örgütlü Suçlarda Denetimli Serbestlik Süresi Nedir? Hükümlünün Cezasının Üçte Birini İnfaz Etmesi Şartı Aranır mı?

30.03.2020 tarihinden önce işlenen örgüt suçlarından (terör hariç) mahkum edilen hükümlüler hakkında; koşullu salıverilme oranı 2/3, denetimli serbestlik süresi ise 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (İnfaz Kanunu) Geçici m.6/1 uyarınca üç (3) yıl olarak uygulanır. İnfaz Kanunu Geçici m.6/1’de; (terör hariç) örgütlü suçlar istisna kapsamına alınmadığından ve Geçici m.6/3 uyarınca açık ceza infaz kurumuna ayrılma veya ayrılmayı hak etme şartı aranmadığından, bu hükümlüler hakkında üç (3) yıl denetimli serbestlik uygulanması mümkündür.

İnfaz Kanunu Geçici m.6/3 hükmünde; üç (3) yıl denetimli serbestlik süresinden, kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin de faydalanabileceği düzenlenmiştir. Bu düzenleme; denetimli serbestliğin ön şartı olan “açık ceza infaz kurumuna ayrılma/ayrılmayı hak etme” kriterinin, Geçici m.6 kapsamına giren hükümlüler yönünden aranmayacağını, süre ve iyi hal şartını sağlayan hükümlülerin doğrudan kapalı kurumdan denetimli serbestliğe ayrılabileceğini ifade etmektedir.

İnfaz Kanunu m.9’a göre; suç örgütü kurmak, yönetmek suçlarından veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde maddede sayılan suçlardan mahkum olanların ceza infazlarının yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında yapıldığı, 9. maddenin 5. fıkrasına göre hükümlünün farklı bir kuruma ayrılması için süreli hapis cezasının üçte birini yüksek güvenlikli kapalı kurumda geçirmesi gerektiği, Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği m.6/1-c uyarınca da yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda olan hükümlülerin açık ceza infaz kurumuna ayrılabilmesi için (diğer şartlar dışında) “toplam cezasının üçte birini kapalı kurumda infaz etmesi” gerektiği ileri sürülerek, Geçici m.6 kapsamına giren örgütlü suçtan hükümlünün denetimli serbestlik süresi azaltılamaz. Çünkü Yönetmelik m.6’da “açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartları” düzenlenmekte olup; İnfaz Kanunu Geçici m.6/3 uyarınca, bu madde kapsamına giren hükümlülerin açık kuruma ayrılmasına veya ayrılmayı hak etmesine gerek bulunmamaktadır.

İnfaz Kanunu Geçici m.6; 105/A maddesine göre özel hüküm niteliği taşımakta olup, Kanunun yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarını düzenleyen 9. maddesinde yer alan “üçte bir infaz” şartı da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya ilişkindir. Üç (3) yıl denetimli serbestlikten faydalanmak için açık ceza infaz kurumuna ayrılma veya ayrılmayı hak etme şartını 30.03.2020 tarihine kadar işlenen ve istisna sayılmayan suçlar yönünden kaldıran İnfaz Kanunu Geçici m.6 karşısında, İnfaz Kanunu m.9’un tatbiki imkanı bulunmamaktadır.

Denetimli serbestlikte süre şartı yönünden uygulamanın bu şekilde yapılması gerekliliğine ek olarak; örgütlü suçtan aldığı ceza miktarı itibariyle, İnfaz Kanunu m.107/4 ve Geçici m.6’nın birlikte tatbiki suretiyle yapılan hesaba göre hükümlünün fiilen ceza infaz kurumunda yatarı bulunmasa bile, “iyi hal” zorunluluğu karşısında hükümlünün bir süre ceza infaz kurumunda tutulmasının mümkün olduğu söylenebilir. Geçici m.6’dan faydalanan örgütlü suçtan hükümlüler hakkında; iyi hal kararına ek olarak, örgütten ayrıldıklarına dair samimiyetin tasdiki kararı olarak bilinen İdare ve Gözlem Kurulu kararının arandığı, bu kararın verilmesine kadar geçecek sürede fiilen yatarı olmayan hükümlünün ceza infaz kurumunda tutulabildiği, hatta hükümlü hakkında olumsuz karar verilebildiği örneklerle karşılaşılmaktadır.

Hükümlünün örgütten ayrıldığının tespitinin Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği m.6/2-ç’de “açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartı” olarak öngörüldüğü, İnfaz Kanunu Geçici m.6’dan faydalanan hükümlüler hakkında açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartının aranmayacağı, iyi hal tespitine ilişkin İnfaz Kanunu m.89’da da bu şekilde bir düzenleme yapılmadığı, bu sebeple örgütten ayrıldığına dair samimiyetin tasdiki kararının aranmaması gerektiği ileri sürülebilir.

Bu görüşe; hükümlünün örgütten ayrılıp ayrılmadığı konusunun, İnfaz Kanunu m.89/1, 3 ve 5 uyarınca “iyi hal” değerlendirmesi kapsamında yapılmasının mümkün olduğu, Kanun koyucunun Geçici m.6’ya tabi olan örgütlü suçlardan hükümlülerin, mensup oldukları örgütten ayrıldıkları tespit edilmediği halde iyileştirilmiş denetimli serbestlikten süresinden faydalanmasını amaçladığının düşünülemeyeceği, hükümlünün örgütten ayrılıp ayrılmadığına dair tespitin İnfaz Kanunu m.89/1’de yer alan “tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı” kriteri çerçevesinde ele alınmasına imkan........

© Hukuki Haber