İnsan bir "oluş" halidir. Her hücre kombinasyonunda yeniden var olan Tanrı parçacığı… Yaşam ise "oluş"un deneysel bir kurgu filmi…

Kimileri gönüllü katılır bu filme, kimilerininse sorgulamakla geçer zamanı.

Merak ve öğrenme, insanı hayatta tutan temel güdülerdir. Bilgiyle donanan insan beceriler kazanır.

Her insan farklı beceri ve özelliklerle devam eder yaşam yolculuğuna. Bu yolculukta rehberlere büyük ihtiyaç duyulur.

Çünkü anlamak, yaşamdaki yerini ve misyonunu kavramak kolay değildir. Çeşitli yolculuklar gerekir; yanlış yollar ve yol arkadaşlarıyla…

İşte bu yolculukta rehber sayabileceğimiz insanlar henüz çocuk yaşlarda tanıştığımız öğretmenlerdir.

Rehberlik misyonunu taşıyan bir öğretmen, yaşam denen bu engebeli arazide doğru yolları gösteren ilk haritadır.

Öğretmenlik başka bireyleri hayata ve çeşitli bilgilere hazırlamaktan önce kendini tanımayı, deneyimleri paylaşmayı, sabrı ve bilgeliği gerektirir.

Yaşadığımız coğrafyaların bu noktada büyük etkileri olduğunu söyleyebiliriz.

Türkiye gibi dinamikleri sürekli değişen bir coğrafyada öğretmenlik mesleğinin karşılaştığı sorunları düşününce Virginia Woolf'un şu cümlesi geliyor akla:

Kendiniz hakkında doğruları söylemezseniz başkaları hakkında da doğruyu söyleyemezsiniz.

Önce doğruları yaşamak ve bunları açıkça ifade edebilmek! Toplumda tepeden en derine kadar olması gereken ilk koşul olmalıdır.

Çünkü Henry Ward'ın belirttiği gibi, "Bir öğretmen sonsuzluğu etkiler, bu etkilerinin nerede son bulacağını da asla bilemezler."

Doğruluk koşulunun nasıl eğilip bükülebildiğine tanıklık eden ve kendi doğrularını söylemekten asla çekinmeyen isimlerden biri Orhan Çelik.

Yazar Orhan Çelik, 70'li ve 80'li yılların en önemli tanıklarından. İlk kitabı "Büyük Dağda Küçük Köy", 1984 yılında okurla buluşuyor.

Bu eseri "Sağırtaş" (2001), "Kumluk Diyar" (2003), "Ar" (2015) romanları ile Kürtçe kaleme aldığı "Fîstansorê" (2017) oyunu takip ediyor.

Önemli çalışmalara imza atan yazar; 80'lerde devlet şiddetiyle bastırılan kültürel, düşünsel, yazınsal, dilsel çeşitliliğin (dilde kıyım, bedende ölüm olarak zapta geçirilen sayısız olay) boğulduğu atmosferi unut-a-mayanlardan.

Boğulduğu atmosferi yazı ile genişletmeye çalışan Orhan Çelik, 2024 yılının ilk ayında Belge Yayınları tarafından okuyucuya ulaştırılan "Paydos Öğretmenim" ile yeniden okuyucuyla buluşuyor.

Çelik'in öğretmenlik yıllarında karşılaştığı veya yaşadığı olaylara dayanan on dokuz ayrı başlıktan oluşan otobiyografik bir çalışma bu.

Devletin ona biçmeye çalıştığı "varlık" kisvesini kabullenmeyen, doğduğu coğrafyanın geleceğini görebilen, öğrencilerine ve insanlara yardımcı olmaya gayret eden "değer" arayışında bir öğretmenin hafıza yolculuğu da diyebiliriz bu kitaba.

"Zil Çaldı Öğretmenim" başlığıyla kitaba yolculuk başlıyor. Öğretmenlik hayatının ilk yılları.

Doğu Karadeniz'in bir köyünde Orhan Öğretmen'in üç buçuk yıllık deneyimi, köy ihtiyar heyetinin okulun bahçesinde mahkeme heyeti gibi davranmasıyla son buluyor.

İktidarların can simidi olan vatan hainliği ve bayrak argümanlarından ötürü…

Heyetin oluşmasına neden olan kişi ise aynı lojmanda kaldığı Şexo Öğretmen. Okul ve yaşadıklarıyla sınırlı değil elbette metni.

Ormanlarından nehirlerine, vadilerine, dağlarına… Karadeniz'in doğasını da kadrajına alıyor.

Toplumun/devlet organizmasının genel anlamda politik/ekonomik felsefesinin hayat bulmasında ve şekillendirilmesinde toplumsal yapının norm ve değerlerinin bireyler tarafından içselleştirilmesinin yanı sıra öğretmenlik mesleğinin ne kadar uzun ve etkili bir yol olduğunu gösteren sayısız örnek yaşam mevcut.

Bu yaşamların çoğu, seslerinin varlıksal boyutuna sanatı yerleştiriyorlar. Adorno'nun söylemiyle:

Sanat hem........

© Independent Türkçe