Historicus
Elke geweldsescalatie heeft tot nog toe de positie van de Palestijnen verzwakt.
De kloof tussen de liefhebbers van Israël en die van de Palestijnen verdiept zich met de week. Het is óf óf. Je steunt de verwerpelijke apartheidsstaat of je bent een fellow traveller van de Hamas-moordenaars en verkrachters.
Meer smaken zijn er niet. Hierbij vallen enige kanttekeningen te maken.
Zondagochtend zei de voormalig hoofdredacteur van Elsevier, Arendo Joustra in de talkshow van Rick Nieman, dat de oorlog in Gaza morgen afgelopen kan zijn. Hamas hoeft slechts de wapens neer te leggen. Het klinkt krankzinnig en het is fantasie. Maar als het zou gebeuren zit Netanyahu met de handen in het haar: hij krijgt daarmee de complete verantwoordelijkheid voor anderhalf miljoen Palestijnen, hongerig, vaak ziek en dakloos. Dat terwijl de hele wereld nauwlettend waarneemt wat er gebeurt.
Het klinkt paradoxaal maar het zou de positie van de Palestijnen versterken. Israël heeft dan geen enkel excuus meer om door te gaan met zijn campagne. Hamas is immers weggevallen. Het wordt daarmee verantwoordelijk voor de voedselveiligheid, de gezondheidszorg en het onderdak van de Palestijnse bevolking. Let wel: zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten hebben meer belang bij een goede relatie met de Arabische machten dan met Israël. Momenteel probeert bijvoorbeeld een delegatie uit Brussel in Cairo tot een nieuwe deal te komen over migratie met president Sisi. Zodra terroristische organisaties als Hamas geen bedreiging meer vormen, zal het Westen de zaak van Palestina steunen gewoon omdat het last heeft van een kruitvat tussen de rivier en de zee. Daarvoor moet Israël inbinden en behoorlijk ook.
U antwoordt: "Israël is zo'n doortrapte schurkenstaat. Die laat zich niet van zijn genocidale plannen afbrengen". U laat zich dan meeslepen door propaganda. Israël is geen schurkenstaat maar een democratie in de greep van een extreem rechtse regering net als Italië en straks wellicht Nederland. Dat is op zich erg genoeg maar het is herstelbaar, bijvoorbeeld als het electoraat afscheid neemt van de in discrediet geraakte Bibi en zijn bizarre bondgenoten. Ook is uitroeiïng van de Palestijnen geen oorlogsdoel. Anders waren er inmiddels veel meer doden gevallen. De Syrische dictator Hafez Al-Assad maakte in 1982 binnen een dag of twee al 30.000 slachtoffers. Dat gebeurde in de stad Hama waar islamfundamentalisten een opstand waren begonnen.
Niemand zegt het maar volgens mij probeert Israël met zijn oorlog in Gaza het hele Midden- Oosten aanschouwelijk onderwijs te geven: als je grappen met ons uithaalt zoals Hamas deed op 7 oktober, dan krijg je dit over je heen. Dus kom maar. Doe het. Probeer het. Maar kijk vooral eerst naar Al Jazeera of Al Arabya. Dan zie je van te voren wat je te wachten staat.
Tot nog toe lijkt deze strategie te werken. Iran houdt zich koest. De bondgenoten van Hamas en de Houthi vuren zo nu en dan wat raketten af maar dat heeft meer symboolwaarde. Op een echte aanval laten ze het niet aankomen. Het gaat er nu om de regering van Israël er in niet mis verstane termen op te wijzen dat het zo genoeg is geweest. Het land moet zijn verantwoordelijkheid nemen en zo niet, dan staat het alleen en trekken wij onze handen ervan af.
Geschiedenis is de vloek van de regio. Of liever gezegd mythologie. Israël en de Palestijnen houden er allebei een eigen versie op na van hun zogenaamde verleden vol schrille beschrijvingen van misdaden, door de andere partij bedreven. Een duidelijk voorbeeld is de Nakba: zijn de Palestijnen toen massaal verdreven of zijn zij gevlucht, bang gemaakt door gruwelverhalen over het optreden van het joodse Haganah leger? Terwijl dit – aldus de Israëlische mythe - in werkelijkheid toch uit gemoedelijke lieverds bestond. Kijk maar naar de achtergebleven Palestijnen. Die maken nu haast twintig procent van de Israëlische bevolking uit. Ze gaan net als elke Israëli regelmatig naar de stembus, iets waar hun volksgenoten onder Hamas of de Palestijnse Autoriteit alleen maar van kunnen dromen. Laat staan de bewoners van de vluchtelingsteden in Libanon want die leven onder een soort apartheidsregime.
Het Palestijnse verhaal gaat over een etnische zuivering waarvan 700.000 mensen het slachtoffer werden. En over de weigering hun identiteit te erkennen. Na de Israëlische zegepraal bleven voor de Palestijnen alleen de Gazastrook over en het gebied dat wij tegenwoordig West Bank noemen. Die werden respectievelijk door Egypte en Jordanië geannexeerd. De kans is klein dat de regimes van beide landen de Palestijnen ooit als volk met recht op een staat hadden erkend, als Israël deze gebieden niet gedurende de zesdaagse oorlog had veroverd en bezet. In de jaren vóór die bezetting immers was die identiteit een bedreiging voor de nationale eenheid van respectievelijk Egypte en Jordanië. Nu kon men er Israël mee dwars zitten en mochten er ineens Palestijnen bestaan.
In 1964 werd eindelijk de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO opgericht. Pas in 1974 is die door de regeringen van de Arabische landen erkend als enige vertegenwoordiger van het Palestijnse volk. Het is een samenwerkingsverband van grote en kleine politieke organisaties en guerrillabewegingen, die elkaar vaak in de haren zitten. De gezamenlijke vijandschap tegen Israël verhindert niet uitbarstingen van onderling geweld, zoals tussen Hamas en de traditionele verzetsorganisatie Al Fatah, die zich eerder op nationalisme baseert dan op de islam. Er bestaat al bijna twintig jaar geen algemeen erkende organisatie, die buitenlandse mogendheden zouden kunnen erkennen als regering van een Palestijnse staat.
Elke geweldsescalatie heeft tot nog toe de positie van de Palestijnen verzwakt. Dat komt voor een belangrijk gedeelte door strijdmethodes die de tegenstander in de propaganda-oorlog gemakkelijk als terrorisme kunnen brandmerken. Dat begon al in de jaren zeventig met de vliegtuigkapingen of de gijzeling van de Israëlische ploeg tijdens de Olympische Spelen in München. Aanslagen op burgerdoelen, soms gepleegd door zelfmoordterroristen – door de Palestijnen als martelaren gevierd - gaven Israël aan hete begin van deze eeuw een voorwendsel om zich met de beruchte muur te omringen.
De huidige oorlog geeft kolonisten op de West Bank de gelegenheid hun acties tegen de Palestijnen daar tot een ongekend hoog niveau op te voeren zonder dat er elders veel aandacht aan wordt besteed.
Je kunt daar een hele litanie tegenover plaatsen aan Israëlisch geweld maar dat oogt anders. Op de een of andere manier vindt de publieke opinie in de meeste landen het acceptabeler dat iemand een bom vanuit de lucht op een menigte laat vallen dan wanneer deze die om zijn middel bindt en op een vol plein tot ontploffing bent. Het Israëlische geweld oogt meer proportioneel. Het is ordelijk. Het ziet er in onze ogen niet terroristisch uit. Dit is wel het geval als zwaar bewapende straatvechterstypes met paragliders in een rave landen en daar een bloedbad aanrichten. Is dit een cynische en gevoelloze observatie? Dit is een cynische en gevoelloze observatie. Zo zit de wereld wél in elkaar. En als je daar als partij in een oorlog te weinig rekening mee houdt, dan verlies je. Big time. Je krijgt het imago van gangsters opgeplakt of van religieuze fanatici. De andere partij poseert als good cop.
Dit vertaalt zich ook naar de protestacties in het westen. Inmiddels zie je overal een iconisch geworden foto van een broze holocaust overlevende die samen met zijn achterkleindochter spitsroeden moet lopen langs een razende mediterraan ogende menigte die hen uitjouwt. Ik heb de betreffende scène op de televisie gezien. De demonstranten jouwden die man en zijn achterkleindochter helemaal niet uit. Ze scandeerden: "Free Palestine". Toch zal deze foto de Palestijnen en de sympathisanten met hun zaak nog jaren vervolgen. Mischien belandt hij zelfs in geschiedenisboeken.
Er is maar één manier om recht te doen aan de Palestijnen. De westerse bondgenoten moeten Israël dwingen ze de ruimte te geven. Daartoe zal het alleen bereid zijn als er veiligheidsgaranties gegeven worden aan de bevolking. Anders valt er uit Tel Aviv geen enkele concessie te verwachten. Ook van de zo noodzakelijke regime change zal dan geen sprake zijn. Je kunt Israël wel afdoen als een mislukt koloniaal project maar dat is het niet. Het is een nationalistische staat die met groot resultaat oorlog voert en op geen enkele manier ontbindingsverschijnselen vertoont. Het is géén Zuid Afrika. Het kan alleen ineenstorten als het niet meer in zichzelf gelooft en dat geloof wordt dezer dagen alleen maar versterkt. Men mag niet vergeten dat het bestaan van de staat Israël voor de meeste inwoners een soort levenssverzekering is. Die laten ze niet verscheuren in ruil voor beloftes die later misschien loos blijken. Wie eist dat Israël als neokoloniaal gedrocht wordt geliquideerd, krijgt de deur in het gezicht terwijl de Iron Dome wordt geactiveerd. "Ja maar er zijn ook antizionistische joden" maakt op de polishouders geen indruk. Je zult ze zekerheid moeten bieden, niet in jouw maar in hun ogen.
Was er om te beginnen maar een regering die de Verenigde Staten en de Europese Unie konden erkennen als de legitieme vertegenwoordigster van het Palestijnse volk. Dat is stap één. En waren Israeli en Palestijnen maar bereid de geschiedschrijving aan de historici over te laten. Konden ze maar de eis laten varen terug te keren naar dat specifieke lapje grond van hun voorvaderen. Neem een voorbeeld aan de inwoners van Breslau en Koningsbergen. Die zijn in 1944 en 1945 massaal verdreven. Hun nakomelingen talen niet naar terugkeer. Zij hebben elders een goed bestaan opgebouwd maar wel in Duitsland. Hen is groot onrecht aangedaan. Ze hebben op zijn best nog een fotoalbum en op YouTube oude filmpjes van hoe het leven van hun overgrootouders eens was in Breslau en Koningsbergen. Zelf bouwen ze aan hun loopbaan in Keulen, München, Berlijn of waar dan ook in hun gekrompen vaderland.
Laat je niet meeslepen in de geschiedvervalsing die uit Israël en Palestina op je af komt. Ga ervan uit dat het Palestina van de rivier tot de zee aan zes miljoen Israeli én zes miljoen Palestijnen toebehoort. En dat er een oplossing moet komen die iederéén veiligheid én welvaart biedt.
Het zou fantastisch zijn als er tussen de Jordaan en de zee een nationaal tehuis kon ontstaan voor joden en Palestijnen gezamenlijk. Helaas hebben beide volkeren elkaar te veel aangedaan om deze oplossing op korte termijn mogelijk te maken. Daarvoor zijn de wederzijdse haat en het wantrouwen te groot. Dat moet voorzichtig. Stap voor stap.
Voor ons hier in Nederland is het zinniger afstand te nemen in plaats van hartstochtelijk partij te kiezen voor of tegen de Palestijnen, voor of tegen Israël, slechts te praten in termen van de schurkachtige apartheidsstaat Israël of van de terroristische Palestijnen met hun homo- en vrouwenhaat. Kalmte kan ons redden. De Israëli en de Palestijnen ook trouwens.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Het Holocaustmuseum
Meer over:
Geschiedenis is de vloek van Israël en Palestina
10
0
17.03.2024
Historicus
Elke geweldsescalatie heeft tot nog toe de positie van de Palestijnen verzwakt.
De kloof tussen de liefhebbers van Israël en die van de Palestijnen verdiept zich met de week. Het is óf óf. Je steunt de verwerpelijke apartheidsstaat of je bent een fellow traveller van de Hamas-moordenaars en verkrachters.
Meer smaken zijn er niet. Hierbij vallen enige kanttekeningen te maken.
Zondagochtend zei de voormalig hoofdredacteur van Elsevier, Arendo Joustra in de talkshow van Rick Nieman, dat de oorlog in Gaza morgen afgelopen kan zijn. Hamas hoeft slechts de wapens neer te leggen. Het klinkt krankzinnig en het is fantasie. Maar als het zou gebeuren zit Netanyahu met de handen in het haar: hij krijgt daarmee de complete verantwoordelijkheid voor anderhalf miljoen Palestijnen, hongerig, vaak ziek en dakloos. Dat terwijl de hele wereld nauwlettend waarneemt wat er gebeurt.
Het klinkt paradoxaal maar het zou de positie van de Palestijnen versterken. Israël heeft dan geen enkel excuus meer om door te gaan met zijn campagne. Hamas is immers weggevallen. Het wordt daarmee verantwoordelijk voor de voedselveiligheid, de gezondheidszorg en het onderdak van de Palestijnse bevolking. Let wel: zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten hebben meer belang bij een goede relatie met de Arabische machten dan met Israël. Momenteel probeert bijvoorbeeld een delegatie uit Brussel in Cairo tot een nieuwe deal te komen over migratie met president Sisi. Zodra terroristische organisaties als Hamas geen bedreiging meer vormen, zal het Westen de zaak van Palestina steunen gewoon omdat het last heeft van een kruitvat tussen de rivier en de zee. Daarvoor moet Israël inbinden en behoorlijk ook.
U antwoordt: "Israël is zo'n doortrapte schurkenstaat. Die laat zich niet van zijn genocidale plannen afbrengen". U laat zich dan meeslepen door propaganda. Israël is geen schurkenstaat maar een democratie in de greep van een extreem rechtse regering net als Italië en straks wellicht Nederland. Dat is op zich erg genoeg maar het is herstelbaar, bijvoorbeeld als het electoraat afscheid neemt van de in discrediet geraakte Bibi en zijn bizarre bondgenoten. Ook is uitroeiïng van de Palestijnen geen oorlogsdoel. Anders waren er inmiddels veel meer doden gevallen. De Syrische dictator Hafez Al-Assad maakte in 1982 binnen een dag of twee al 30.000 slachtoffers. Dat gebeurde in de stad Hama waar islamfundamentalisten een opstand waren begonnen.
Niemand zegt het maar volgens mij probeert Israël met zijn oorlog in Gaza het hele Midden- Oosten aanschouwelijk onderwijs te geven: als je grappen met ons uithaalt zoals Hamas deed op 7 oktober, dan krijg je dit over je heen. Dus kom maar. Doe het. Probeer het. Maar kijk vooral eerst naar Al Jazeera of Al Arabya. Dan zie je van te voren wat je te wachten........
© Joop
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
