TARİH TURU: Bugün, EOKA’nın adayı Yunanistan’a ilhak etme adına İngiltere’ye ve Türklere karşı faaliyete geçişinin 69’uncu yıl dönümüdür… Kısa sürede adayı kan gölüne dönüştüren, İngiliz ve Türklerin toplamından çok Rum öldüren EOKA, 1 Nisan 1955 günü Kıbrıs’taki hükümet dairelerinde patlattığı bombalarla varlığını duyumsatmıştı…
EOKA’nın Yunanca açılımı “Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών – Ethniki Organosis Kyprion Agonistoné”, Türkçe açılımı ise “Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü.”
Günün önem ve anlamı bağlamında, kısa bir tarih turu yapmakta yarar var…
EOKA’nın kökeni 1814 yılında bir grup fanatik Yunan’ın kurduğu Filiki Eterya (Yunanca: Φιλική Εταιρεία) cemiyetine dek uzanır… Yunan’a Osmanlı Devleti’nden bağımsızlık kazandırmak amacıyla oluşturulan bu cemiyetin adı bazı kaynaklarda “Etnik-i Eterya” olarak da geçmektedir. Türkçe anlamı “Dostluk Cemiyeti”dir. Ama bir siyaset örgütü değil, emperyal bir terör örgütü olan bu oluşumun tarih boyunca yaptıklarının dostlukla hiçbir ilgisi yoktur… Yayınladığı mücadele planında Kıbrıs’ı da kurulacak olan bağımsız Yunanistan’ın milli sınırları içinde göstermiştir…

Batı Avrupa’daki gizli mason cemiyetlerinin kuruluş ve işleyiş yöntemini benimseyen “Filiki Eterya”, 1814 yılında Emmanouil Ksantos, Nikolaos Skoufas ve Athanasios Tsakalof adlı üç Yunan tarafından, o zamanki Rusya’da, günümüzde Ukrayna olarak bilinen bölgenin sınırları içindeki Odessa (Hocabey) kentinde kuruldu. Amacı Yunan Bağımsızlık Savaşı’nı başlatıp Bizans’ı tekrar canlandırmaktı.
Osmanlı İmparatorluğu’nu yıkmaya çalışan emperyalist dış kayaklarca beslenen bu örgüt paralar toplamış, silah dağıtmış, ayaklanma için propaganda faaliyetlerinde bulunmuştur. Hareketin lideri Rus çarı Birinci Aleksandr’ın yaverlerinden Aleksandro İpsilanti’ydi… Cemiyetin merkezi 1818 yılında, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’a taşındı…12 Nisan 1820 tarihinde yapılan toplantıda, Çar’ın yaveri İpsilantis resmen cemiyetin başına getirildi… O dönemde cemiyetin üye sayısı 200 bini aşmıştı…
1821 ve 1897 yılları arasında Eflak – Boğdan, Mora ve Girit ihtilallerinde etkin rol oynayan Filiki Eterya, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılma döneminde asıl amacı olan bağımsızlık hedefinden saparak emperyalist bir........

© Kıbrıs Gazetesi