5 Nisan Türk sinemasının ve tiyatrosunun efsanelerinden, üzerine akademik çalışmalar yapılmış Sadri Alışık’ın doğum günüydü… 99’ncu yaşında hem mezarı başında ve hem de çeşitli lokalde duygu ve vefa dolu etkinliklerle anıldı… Asıl adı Mehmet Sadrettin Alışık olan efsane oyuncunun doğum tarihi 5 Nisan 1925, ölüm tarihi ise 18 Mart 1995… Bir saygı duruşu da bugün bizden ona burada…
Alışık, sanatsal hamle yılı olan 1964’ten başlayarak canlandırdığı “Turist Ömer” ve “Ofsayt Osman” tipleriyle tanındı. Yaşamı boyunca 200’ü aşkın filmde rol aldı.
Çocukluk yıllarında tiyatroya ilgi duydu; okul piyeslerinde rol aldı. Sahneye ilk defa 1939’da Eminönü Halkevi’nde amatör olarak çıktı. Beykoz Ortaokulundan ve ardından İstanbul Erkek Lisesinden mezun oldu.
Lise yıllarında Cağaloğlu Halkevi’nde tiyatro eğitimine başladı. Bu arada Ankara Devlet Konservatuarı sınavına girip kazanmasına rağmen gözleri miyop olduğu için kayıt yaptıramadı ve İstanbul’a dönüp tiyatroya halkevinde devam etti. Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümünde eğitim gördü.
Profesyonel oyunculuğa 1943’te Raşit Rıza Tiyatrosu’nda başladı. Onu halkevindeki bir oyunda izleyen ve beğenen sinema yönetmeni Faruk Kenç’in teklifi üzerine 1944 yılında “Günahsızlar” adlı filmde rol alarak sinemaya başladı. 19 yaşındayken çevirdiği bu film ile tanındı. Üç yıllık askerlik dönemi nedeniyle bu filmin ardından sinemaya ara verdi. 1950’li yıllarda sinemaya döndüğünde Yeşilçam filmlerinde daha çok yan rollerde görev aldı.
1951’de Küçük Sahne Tiyatrosu’nun kadrosuna girdi. Küçük Sahne’nin ardından Karaca, Site, Oda, Kent Oyuncuları ve Oraloğlu tiyatrolarında pek çok oyunda rol aldı. Bu dönemde ayrıca yerli ve yabancı filmlere seslendirme yaptı. 1951’de ilk evliliğini tiyatro sanatçısı Neriman Esen ile yaptı. Bu evlilik 1957’de sona erdi.
1950’lerin sonunda sinema filmlerindeki rolleri büyümeye başladı. Başrolde oynadığı ve bir sokak şarkıcısını canlandırdığı “Hicran Yarası” filmi o yılın en çok izlenen iki filminden biri oldu. Aynı yıl “Kurtuluş Savaşı”nı anlatan “Düşman Yolları Kesti” ve “Kalpaklılar” filmlerinde birbirinden zıt karakterler canlandırdı. 1959 yapımı “Zümrüt” filmindeki “Doktor Fuat” rolü ile Gazeteciler Cemiyeti Türk Film Festivali’nde en iyi erkek oyuncu ödülüne değer görüldü. Aynı yıl “Yalnızlar Rıhtımı” filminde Çolpan İlhan ile başrolleri paylaştı ve rol arkadaşı ile 20 Ağustos 1959’da evlendi. Bu evlilikten oğulları Kerem Alışık (1960) dünyaya geldi.
1960’ların başında ya paraya, kumara, kadına düşkün kötü adam, ya da salon komedilerinde sevimli delikanlı, jönün sempatik arkadaşı rollerinde oynadı. 1961’de çekilen Nejat Saydam’ın yönettiği, başrollerinde Ayhan Işık ve Belgin Doruk’un yer aldığı “Küçük Hanımefendi” filminde canlandırdığı “Bülent Soysal” karakteri Alışık’ın fenomen film yıldızlığına yükselişinde ilk basamak oldu. Filmin başarısı üzerine serinin diğer filmleri çekildi. Devam filmlerinde Bülent karakterinin hikâyedeki yeri ve önemi giderek arttı. Canlandırdığı “Turist Ömer” karakteri ilk defa 1963 yılında Ayhan Işık’ın başrolde olduğu “Helal Olsun Ali Abi” adlı polisiye-komedide bir yan tipti…. Bu filmin başarısının ardından 1964’te Yeşilçam’ın popüler çocuk yıldızı Ayşecik ile Turist Ömer’i bir araya getiren ve Turist Ömer’in yine yan karakter olduğu “Ayşecik Cimcime Hanım” ve “Ayşecik Çıtı Pıtı Kız” filmleri çekildi. Bu filmlerin gişedeki başarısı üzerine Alışık, 1964 yılında Turist Ömer’in ana karakter olduğu “Turist Ömer” filminde başrol oynadı. Alışık, on yıl içinde 7 filme ulaşacak olan Turist Ömer serisinde başrol oynadı ve geniş kitleler tarafından tanınıp sevildi.
Tam on yedi film çektiği 1964 yılı, Sadri Alışık’ın kariyerinin en üretken yılı idi. Gariban karakterler ile özdeşleşirken, replikleri zaman içinde ikonlaşarak Sadri Alışık imajının bir parçası oldu.. 1965’te “Şaka ile Karışık” filminde “Ofsayt Osman” karakterini canlandırdı. Özellikle filmin final sahnesindeki performansı çok beğenildi. Film, hiçbir işte başarılı olamamasından, “hiç gol atamamasından” dolayı adı Ofsayt’a çıkmış sevimli bir serseri tip olan Osman’ın replikleriyle yankı yarattı…
“Haşmet İbriktaroğlu” karakteri ile 1966 yılında kara komedi tarzındaki “Ah Güzel İstanbul” filminde Ayla Algan ile başrolü paylaştı. Alışık’ın canlandırdığı varını yoğunu miskinliği yüzünden kaybetmiş Haşmet karakteri, Türk sinema tarihinin en kült karakterlerinden biri oldu.
1964-1970 yılları arasında filmlerde seslendirdiği şarkılardan oluşan üç kırkbeşlik plak çıkardı. 1968 yılında ise hem şarkı söylediği hem de hikâyeler anlattığı gazino programlarına başladı. Gösterisini tek kişilik bir piyese çeviren Alışık, 1980’e kadar sürdürdüğü gazino programlarını “dünün meddahını bugüne uyarlamak istedim” diye anlatmıştır. Sahne şovunda anlattığı “Müjgan” hikâyesi çok beğenilince 1970’te “Ah Müjgan Ah” adıyla sinemaya aktarılmıştır. Gazino programlarının ardından şarkıcılığını öne çıkardığı “Acı İle Karışık” (1969), “Menekşe Gözler” (1969), “Üvey Ana” (1971) gibi filmler çevirdi.
Alışık, “Afacan Küçük Serseri”deki rolüyle 1971 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü’nü kazandı. 1970’li yılların ikinci yarısında Yeşilçam filmlerinin seyirci kitlesi azalmaya başlayınca gazino programlarına ağırlık verdi. 1977’de Atıf Yılmaz’ın yönettiği “Acı Hatıralar” filminde başrol oynadıktan sonra sinemaya 9 yıl ara verdi. Yakın dostu Ayhan Işık’ın 1979’da ölümü ile çok sarsıldı… Hayata küsen vefalı sanatçı 1986’da “Şalvar Bank” filmi ile sinemaya geri döndü.
1986’nın ardından, geçirdiği karaciğer rahatsızlığı sebebiyle oyunculuğa yeniden ara verdi. 1990’da karaciğer nakli için ABD’ye gitti. Döndükten sonra bir özel televizyon kanalında “Sadri Alışık Halk Show” adlı bir program sundu…
Uzun bir hastalık döneminin ardından 1994’de son filmi “Yengeç Sepeti”ni çekti. Bu filmindeki rolüyle de Mehmet Aslantuğ’la beraber 1994 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü kazandı.
Alışık, ağırlıklı olarak İstanbul için yazdığı şiirlerinin toplandığı bir şiir kitabı yayımlamış ve yağlı boya ve kara kalem tablolara da imza atmıştır. Karaciğer, böbrek ve solunum yetmezliği ile kemik iliği hastalığı nedeniyle tedavi gören Alışık, 18 Mart 1995 tarihinde İstanbul’da 69 yaşında yaşamını yitirdi.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
