Ülkelerin merkez bankaları fiyat istikrarını sağlamakla mükellef en önemli kurumlardır. Ülkelerin ekonomik yapısı ve fiyat genel düzeyindeki istikrarı korumak ve düzenlemek görevleridir. Diğer en önemli görevleri ise faiz oranlarını değiştirme yetkisidir. Piyasalara böylece para arzına göre genişletme ve daraltma yapar. Ekonomilerin genel kuramı arz ve talep dengesi için terazinin dengede olmasıdır. Ülkeler ticaret yaparken diğer ülke para birimlerini kullanır. Ülkelerde merkez bankalarının yaptığı faiz oranlarına yönelik değişimleri tüm bu ticaretteki para birimlerinin karşısındaki değeri yanında ayrıca emtia, hisse senetleri ve borsa endeksleri üzerinde de etkili olduğu da bir gerçektir.
Merkez bankaları faiz oranını artırdığı zaman yatırımcılar mevduata para yatırmak için diğer yatırımlardan vazgeçerler ve mevcut paralardan, o ülke paralarına geçerek mevduata para yatırırlar. Bununla beraber paranın değeri ise teorik olarak talep arttığı için yükselecektir. Bu paralar mevduat hesaplarına bankalara yatırmaya başlarlar. Doğal olarak talebi yükselen para biriminin değeri de bu itibarla kaçınılmaz şekilde yükselmeye başlar. Benzer şekilde faiz oranı düştüğünde de paranın değeri düşecektir. Ancak “faiz iner para birimi değer kaybeder ya da faiz artar para birimi değer kazanır” düşüncesi, sürecin sadece teorik kısmıdır.
Amerika, İngiltere ve Avrupa Merkez Bankaları gibi dünyanın en fazla takip edilen merkez bankaları iletişim politikasını verimli kullanır ve alacağı aksiyonlar için piyasaları hazırlar ve yönlendirirler. ABD Merkez Bankası FED, herhangi bir toplantıda gerçekleştireceği faiz indirimini çoğu zaman haftalar öncesinden piyasanın bilmesine yönelik adımlar atar ve bu adımlar neticesinde tahminlerde faiz konusunda nasıl bir aksiyon alınmalıdır sonucunu belirginleştirir.
Ekonomik verilerinin arasında önemli yerde olan gösterge ya da politika faiz oranı, paraya ulaşabilmenin maliyeti, ya da paranın getirisi olarak görülür. Merkez bankalarının faiz oranı piyasalara müdahale etme silahıdır. Ülke ekonomilerinin durumuna göre faizler ile oynayarak düşürme ve yükseltme yapar. Para birimleri üzerinde çok etkili olduğundan dolayı geleneksel olarak kullanılmaktadır.
Ülkede deflasyonist yani durgun bir ortam söz konusu ise, merkez bankaları faiz oranlarını düşürürler. Ülkedeki ekonomik aktörlerin paraya daha ucuza ve daha fazla miktarda ulaşmalarının sağlanmasına çalışılır. Daha düşük faiz oranları ile borçlanma yapılacağı için girişimciler, ekonomik aktörlerler ile ticaretin ve yatırımların artması kaçınılmaz olacaktır. Durgunluk ortadan kalkacak işsizlik oranları düşecektir. Daha fazla kişi iş sahibi olacaktır. Tüketim artacak, talep artacak ve düşük enflasyon oranları da buna paralel olarak toparlanma safhasına doğru ulaşacaktır.
Diğer bir olay ise bunun tersini düşünürsek yani enflasyonist yüksek enflasyon olan bir ortamda bulunduğumuzu düşünürsek merkez bankası faiz oranları artırarak paraya ulaşabilmenin maliyetini artıracaktır. Böylelikle ekonomi içerisinde para daha az dolaşımda kalacak ve değeri artmaya başlayacaktır. Üretim azalacak, ekonomik aktiviteler azalacak, enflasyon düşecek işsizlik oranı artacak ve buna katlanmak zorunda kalınacaktır. Ama paranın değeri de buna paralel olarak artacaktır.
Merkez bankası faiz oranlarını dolaşımdaki para miktarını kontrol altına almak için kullanmak zorundadır. Ekonomide dolaşan fazla para, daha fazla ekonomik aktivite ve daha az işsizlik anlamına gelirken, daha az para ise daha az ekonomik aktivite, daha yüksek işsizlik ve daha düşük enflasyon anlamını taşır.
Merkez Bankaları bunun yanında bankalara gecelik borç verme faizleri ile uyguladığı fon kaynaklarını daha yüksek faiz ile verirse piyasada kredi maliyetleri yükselir ve özellikle reel sektörün borçlanma maliyetlerini artırırsa iş yapmak cazip hale gelmez ve piyasalar yavaşlar. Yine Bankalardaki fazla fon kaynaklarını alırken düşük faizden alırsa, bankaları müşterilerine borç vermeye yönlendirirler.
Genel olarak Merkez bankaları ülkelerin para arzlarını ve ekonomik gelişimlerini yöneten politikalarını düzenler. Bundan dolayı aldıkları kararlar çok önemlidir. Büyük özveri ve takibi ile piyasanın ve ülkenin nabzını tutan; ülkenin para birimi değeri ve dolaşımdaki parasının takibini sağlayan en önemli kurumudur. Bankaların bankasıdır. Bundan dolayı politika yani gösterge faizleri çok önemli bir yer tutar.
"Faizlerin ülkelere olan etkileri"
16
8
18.12.2023
Ülkelerin merkez bankaları fiyat istikrarını sağlamakla mükellef en önemli kurumlardır. Ülkelerin ekonomik yapısı ve fiyat genel düzeyindeki istikrarı korumak ve düzenlemek görevleridir. Diğer en önemli görevleri ise faiz oranlarını değiştirme yetkisidir. Piyasalara böylece para arzına göre genişletme ve daraltma yapar. Ekonomilerin genel kuramı arz ve talep dengesi için terazinin dengede olmasıdır. Ülkeler ticaret yaparken diğer ülke para birimlerini kullanır. Ülkelerde merkez bankalarının yaptığı faiz oranlarına yönelik değişimleri tüm bu ticaretteki para birimlerinin karşısındaki değeri yanında ayrıca emtia, hisse senetleri ve borsa endeksleri üzerinde de etkili olduğu da bir gerçektir.
Merkez bankaları faiz oranını artırdığı zaman yatırımcılar mevduata para yatırmak için diğer yatırımlardan vazgeçerler ve mevcut paralardan, o ülke paralarına geçerek mevduata para yatırırlar. Bununla beraber paranın değeri ise teorik olarak talep arttığı için yükselecektir. Bu paralar mevduat hesaplarına bankalara yatırmaya başlarlar. Doğal olarak talebi yükselen para biriminin değeri de bu itibarla kaçınılmaz şekilde yükselmeye başlar. Benzer şekilde faiz oranı düştüğünde de paranın değeri düşecektir. Ancak “faiz iner para birimi değer kaybeder ya da faiz artar para birimi değer kazanır” düşüncesi, sürecin sadece teorik kısmıdır.
Amerika, İngiltere ve Avrupa Merkez Bankaları gibi dünyanın en fazla takip edilen merkez bankaları iletişim........
© Kıbrıs Postası
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Rami G Khouri
Mort Laitner
Donald Low
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
