Di o “Mintireiro verdadeiro” que este é tempo uliscado, mes malfadado onde chove por Todos os Santos (1) e xa non para ata San Andrés (30). “Santiago manda pan (25/7), San Migueliño o viño (29/9), San Francisco a landra (4/10) e Santo André o touciño (30/11)”. E claro que non choveu todo o mes (así se entende que ese calendario “chusqueiro e escotolido, profético, noticioso e artimañeiro” teña o nome que ten); pero, aínda así, manda truco toda a auga que caeu nos trinta días que pasaron dende mediados de outubro ata a santa bieita Xertrudis o dezaseis deste mes. Un tempo en que afundiron os ceos e se sobordaron os rexistros pluviométricos; días de ventos furacanados, cortes de tren e de luz, árbores esgazadas e cicloxénese explosivas con nome en galego (Domingos). Tempo tamén de caza e da sementeira do cereal: “En acabando novembro, quen non sementou, que non semente”.
Por iso sorprende escoitar que aos pobres cataláns se nos lles chove algo este inverno vano pasar fatal. Seica unhas das razóns desa calamidade radica, independentemente do pouco que lle deixen as gotas frías do Mediterráneo que caen de súbito e en poucas horas, na moita auga que nos caeu a nós (en algures como en Lobios case mil litros por metro cadrado nese período, de xeito que xa superan os dous mil no que vai de ano), e así pasa que, ao descargar os negros nubeiros nas nosas montañas que fan de barreira por diante das frontes oceánicas (se se fixan case todas as nosas cadeas montañosas descorren en sentido meridiano de norte a sur), e ir logo soltando a pouca auga que aínda lles queda no longo percorrido que hai ata Barcelona, resulta que as poucas nubes atlánticas que chegan a Cataluña (se é que chega algunha) van case enxoitas. Tanto choveu que batemos os rexistros históricos que comezaron nos anos oitenta, chegando a superar os encoros da provincia o 80% da súa capacidade media. Todo isto deberíanos levar a pensar que, se tivemos un verán realmente delicioso mentres a práctica totalidade de España ardía coas calores infernais dun forno aceso, e agora resulta que temos auga a fartar mentres a outros cidadáns augúranlle unha sede espantosa; temos necesariamente que concluír que vivimos nun país marabilloso; sen esquecer ademais desta novidosa condición de Galicia como “refuxio climático” o que xa se sabe: a calidade das nosas paisaxes, da nosa gastronomía, da arquitectura tradicional e o románico nos milleiros de aldeas esparexidas por un territorio prodixioso, e esa lingua cantareira, doce e única que fomos creando ao longo da nosa historia e da que nos sentimos tan orgullosos.
E non só foi a auga, senón tamén as altas temperaturas que tivemos en días pasados e que, contradicindo a sabedoría popular, prolongáronse máis do debido. “O verán de San Martiño (11) son tres días e un pouquiño”. “Nos Santos (1) neve nos altos e no San Andrés (30) neve nos pés”. Un San Martiño padroeiro da cidade de Ourense que sabe a castañas e ule a borralla (Despois do San Martiño deixa a auga e bebe o viño), tan popular e querido que segundo o profesor Carlos Baliñas ocupa a coarta posición só por detrás da Virxe María, San Pedro e Santiago, cun total de 235 parroquias galegas a seu nome. Afectos debidos ao bispo e abade que corrixiu aos rústicos suevos e aos pagáns galaico-romanos do século sexto: Martiño de Dumio ou de Braga; que popularizou e espallou o culto do seu admirado paisano da Panonia húngara San Martiño de Tours, o cabaleiro que repartiu a capa co pobre que atopou non camiño medio morto de frío.
Polo demais, moito mudaron os días dende mediados de mes. Logo do diluvio chegaron días de néboas preguiceiras en que o sol apenas asomou o nariz por tras dun pano gris e pesado. E logo, por fin, abriron os ceos e baixaron as temperaturas para avisarnos de que a última mosca aparvada ten as horas contadas. Son días magníficos, en que parece que Deus mandara os seus anxos limpar todos os cristais do universo. Un tempo de entretempo propicio para camiñar polos bosques, para andar polos soutos e carballeiras da Nosa Terra; porque fragas, o que se di fragas, xa apenas quedan no país. Recomendo a quen dispoña de devagar que camiñe estes días baixo as árbores. Que vexa como caen e se desprazan as follas seguindo unha cadencia ou traxectoria caótica que ningunha intelixencia, humana ou artificial, será capaz de predicir e modelar. Sentir como crepitan as follas baixo o peso da nosa humanidade. Abrir os pulmóns, respirar fondo e ensimesmarnos cos últimos asubíos denantes de que os paxaros se boten a durmir. Perder os nosos pasos na luz rutilante dun sol apoucado que nos agasalla cun cromatismo espectacular. Mentres as árbores ispen, o mundo cala e chegan de verdade os fríos crepusculares.
Santos
4
0
28.11.2023
Di o “Mintireiro verdadeiro” que este é tempo uliscado, mes malfadado onde chove por Todos os Santos (1) e xa non para ata San Andrés (30). “Santiago manda pan (25/7), San Migueliño o viño (29/9), San Francisco a landra (4/10) e Santo André o touciño (30/11)”. E claro que non choveu todo o mes (así se entende que ese calendario “chusqueiro e escotolido, profético, noticioso e artimañeiro” teña o nome que ten); pero, aínda así, manda truco toda a auga que caeu nos trinta días que pasaron dende mediados de outubro ata a santa bieita Xertrudis o dezaseis deste mes. Un tempo en que afundiron os ceos e se sobordaron os rexistros pluviométricos; días de ventos furacanados, cortes de tren e de luz, árbores esgazadas e cicloxénese explosivas con nome en galego (Domingos). Tempo tamén de caza e da sementeira do cereal: “En acabando novembro, quen non sementou, que non semente”.
Por iso sorprende escoitar que aos pobres cataláns se nos lles chove algo este inverno vano pasar fatal. Seica unhas das razóns desa calamidade radica, independentemente do pouco que lle deixen as gotas frías do Mediterráneo que caen de súbito e en poucas horas, na moita........
© La Región
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
