“Tarihi eserler geçmişin sessiz şahitleridir ve aynı zamanda da kentin hafızalarıdır”

Her eski büyük devletin arkasında kendine dair yazılı ve görsel dokümanların dışında taş ve topraktan izler bırakır. Bu sebepledir ki insanoğlunun serüvenine şahitlik etmiş bugüne dair mesajları olan herhangi bir taş parçası, sıradan gibi gözüken bir fırça darbesi, yırtık bir kâğıt parçası “tarihi eser” sıfatı kazanır. Her ören yeri, ayakta kalmış çeşitli maksatlar için kullanılan her yapı, verileri ve barındırdığı sırlarla aslında büyük bir tarih mecmuasıdır. Bazen bir heykel, bazen büyük bir saray ya da ibadethane, bazen önemsiz gibi gözüken boyutta bir tablo, o medeniyetin gücünü ifade eder.

Her medeniyet, her imparator gücünün kalıcı bir eserde yaşatılmasını ister. Bu tarihi ifade şekli şehirleri ibadethanelerle, saraylarla, devasa boyutta kamu binalarıyla, heykellerle, anıtlarla, tak-ı zaferlerle donatır. Onun içindir ki bu tip eserler, dünü bugüne ulaştıran sessiz tarihi şahitlerdir.

Selçuklular zamanında Elbistan önemli gelişmeler göstermiş ve büyük vilayet olmuştur. Çünkü Kayseri’den Halep’e giden kervan yolu buradan geçmekteydi. Bu dönemin en önemli ticaret yollarından biri olması sebebiyle Elbistan Selçuklular döneminde büyük yerleşim merkezlerinden biri olmuştur. Bunun en güzel örneği Maraş valilerle idare edilirken Elbistan, genellikle Selçuklu hanedanından melikler tarafından idare edilmekteydi. Bazı zaman da önemli ümera tarafından yönetilmekteydi. Bundan dolayı Elbistan Maraş emirliğine dahil olmadığını görüyoruz. Elbistan Selçuklardan sonra bölgeyi elinde tutan Moğollar döneminde en önemli askeri tümenlerini bu coğrafyaya konuşlandırmıştı. İşte bu yüzden stratejik konumundan dolayı birçok tarihi eser burada yükselmiştir. Ancak bunların çok büyük kısmı günümüze ulaşamamıştır. Bizlerde izini bulabildiğimiz eserleri siz okurlara tanıtmaya çalıştık.

1-Hurman Kalesi

Bugün Afşin ilçesi sınırları içinde olan bu kale Afşin- Sarız yol güzergâhında olup bölgede Marabuz Kalesi olarak ta bilinir. Roma, Bizans ve Selçuklar tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Ortaçağ’da Bizans, Arap, Süryani ve Ermeni kaynaklarda bu kaleden sıkça bahsedilmektedir. Hurman Kalesi, Anadolu’nun doğusundan, batısına, kuzeyinden güneyine uzanan kervan yollarının kesişme noktasında bulunmaktadır. Bu kale Elbistan’dan gelen geçen kervan yolunun üzerinde olup bu yolun güvenliğini sağlamaktaydı. Haçlılar tarafından da işgal edilen Hurman Kalesi, daha sonra Selçukların eline geçmiştir. 1277’de Memluk Sultanı Baybars bu kaleyi Elbistan Savaşı’ndan sonra almıştır.

2- Elbistan Kalesi

Selçuklular zamanında Elbistan’da bir kale olduğu bilinmektedir. Bu kale şehir merkezinde ki Ulu Cami’nin arkasındadır. Günümüzde de bu bölge hala kale(kala) diye anılmaktadır. Bu kalede Selçuklu sarayının izlerine rastlanmıştır, birde yine bu kalenin içinde Selçuk hamamının kalıntıları mevcuttur. Selçuklu melikleri ve valileri burada oturmaktaydılar.

3- Elbistan Ulu Camii (Cami-i Kebir)

II. GıyaseddinKeyhüsrev zamanında Elbistan valisi olan........

© Maraş Gündem