Halk müziği sanatkârı Bayram Bilge Tokel, Veysel’in Cumhuriyet Türkiye’sinin 20. Yüzyılındaki en büyük halk ozanı olduğunu söylüyor.

Bayram Bilge Tokel Türk Halk Müziği’nin yaşayan kıymetli ses sanatkârı, bestekâr ve kültür adamı. Anadolu irfanının hâkim olduğu Yozgat’ın Müftükışla köyünde doğup büyüdü. Orta Anadolu türkü ve bozlaklarını sazıyla ustaca çalıp okuyan bir babanın evladı. Henüz dokuz on yaşlarında bir çocukken radyoda en çok “Kırşehirli Mahalli Sanatçı Neşet Ertaş”ı dinliyordu. Dinlediği saz ve ses ustaları arasında Muharrem Ertaş, Çekiç Ali, Hacı Taşan, Zekeriya Bozdağ, Bayram Aracı, Nida Tüfekçi, Ahmet Gazi Ayhan da vardı. “Bozkırın Tezenesi” olarak bilinen büyük sanatçı Neşet Ertaş’ı Türkiye’ye dönmeye razı ederek ülke genelinde yeniden hatırlanıp tanınmasını sağladı. Belgeseller hazırladı, radyo ve televizyon programları yaptı, gazete ve dergilerde yazılar yazdı. Neşet Ertaş Kitabı, ozanımızın daha geniş kesimlere ulaşmasını sağladı. Bu yıl denemeleri Sular Mürekkep Olsa adıyla Muhit Kitap’tan çıktı. Bayram Bilge Tokel ile musiki merkezli bir mülakat yaptık. Âşık Veysel’i, Neşet Ertaş’ı ve Abdurrahim Karakoç’u konuştuk. Sorularımız ve cevaplar şöyle:

“İNANAN İNSAN GÜÇLÜDÜR”

Neşet Ertaş’a “Bozkırın Sazı, Toprağın Avazı” dediniz. TRT’de yaptığınız belgeselde sanatçımıza “Bozkırın Tezenesi” adını verdiniz. Bu isim tuttu. Merhum Neşet Ertaş’ı, diğer sanatçılardan ayıran en bariz hususiyetleri nelerdi?

Neşet Ertaş sadece çok iyi saz çalan, çok güzel sesi olan, harika türküler bozlaklar söyleyen bir ‘sanatçı’ değildi. Bütün bunların ötesinde ve üstünde sazı ve sesi ile gerçek bir “ekol” olduğu gibi, aynı zamanda halk şiiri geleneğimizin çağımızdaki en önemli temsilcilerinden birisi idi. Kendisinin “Garip” mahlasını kullanarak yazdığı ve çok büyük bir kısmını ‘havalandırarak’ (besteleyerek) türküleştirdiği şiirler, sıradan türkü sözü ya da ‘güfte’ olmanın ötesinde, kusursuz ve mükemmel şiirlerdir. Bunu, sözleri kendisine ait türküleri dikkatle dinleyenler mutlaka fark etmişlerdir. Bu şiirlerin teknik ve estetik yönden sağlamlığının yanı sıra anlam derinliği, imaj zenginliği, Türkçenin kusursuz kullanılışına bakarak, O’nu, halk şiirimizi yenileyerek devam ettiren çağdaş bir “Halk Ozanı” saymalıyız. Neşet Ertaş, asıl gücünü ve büyüklüğünü, sanatı ve sanatçılığı bir çıkar kapısı, şöhret basamağı, gösteriş unsuru değil, samimiyet ve dürüstlük olarak anlayan idealist ve inanmış kişiliğine borçlu. Çünkü biz biliyoruz ki, inanan insan güçlüdür. Sık sık şöyle derdi: “ Kendini bilen Yaradan’ı bilir, Yaradan’ı bilen yaratıldığını bilir, insan yaratıldığını bilince geriye ne kalır ki…” Paraya, pula, şöhrete tevessül etmek yerine, önce mükemmel bir insan, sonra da inandığını samimice yazan, çalan, söyleyen ve yüreğinin sesini dinleyen biri olması, onu benzerlerinden ayıran en önemli özelliği. “Yürekten gelen yüreğe gider.” derdi. Gücü de, cesareti de, sanatındaki olağanüstü başarısı da bu özelliğinden kaynaklanmakta.

Bilhassa Orta Anadolu’da Muharrem Ertaş, Hacı Taşan, Çekiç Ali, Neşet Ertaş gibi saz ve ses ustalarının temsil ettikleri köklü bir müzik geleneğimiz var. Buna ‘Abdal Müziği’ diyenler de var. Bozlaklar, türküler Anadolu’muza daha çok bu kanaldan........

© Milat