İnsan, sanat yapan ve sanatı yaşayan bir varlıktır. Sanat tecrübesi, insanın insan olmasını sağlayan en özel tecrübedir. Sanat sayesinde hayatını, kendini, doğayı, kadını, çocuğu, canlıları, tarihi ve toplumu anlamlandıran ve anlatan insan, sanatı yaptığı kadar sanatı nasıl tecrübe edeceği konusunda da kendisini eğitmeli, geliştirmeli ve olgunlaştırmalıdır. Hayata ve doğaya yağma, yıkım, talan, fetih, hakimiyet, servet, kabilecilik, ırkçılık, cinsiyetçilik ve nefret perspektifinden bakan barbar yaklaşımlar, sanat üretemeyeceği gibi, sanatı tecrübe etmeleri de mümkün değildir. Sanatı, açık, demokrat, dinamik, düşünen, akleden, söz söyleyen ve ilişki kurabilen bireyler yaratabilmektedir. İnsanlara sürekli olarak ne yapıp etmelerine dair yüce emirler yağdıran otoritelerin ve güçlerin olduğu ortamlarda sanat gelişmediği gibi, sanatı tecrübe etmek mümkün değildir. Sanat, çölde doğmaz, gelişmez ve tecrübe edilmez.

İnsan, sanat eserine pasif bir şekilde bakan kişi değildir. İnsan, bilgiyle, düşünceyle, düşle, duyguyla ve emekle sanat eserini kendisine mal etmek için, sanat eserini kendi dünyasının bir parçası haline getirmek için uğraşan kişidir. İnsan, sanat eserine maruz kalan kişi değildir. İnsan, sanat eseriyle aktif olarak karşılaşan kişidir. İnsan ve sanat eseri arasındaki gerçek ilişki, iki özne arasında gerçekleşen Ben-Sen ilişkisi ve karşılaşmasıdır. İnsan, sanat eserine, öküzün trene baktığı gibi bakan veya ruhsuz bir şekilde bakan kişi değildir. Cengiz Han’ın saatlerce yüksek bir tepeden Pekin’e bakarak Pekin’in bütün tarihi ve sanat yapısının yakılması emrini verdiği söylenmektedir. Bire, sanat........

© Milat