«Η υστερική είναι ιστορική…» έλεγε ο Ζακ Λακάν, Γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, που σημάδεψε και την κοινωνική σκέψη του 21ο αιώνα. Επανέφερε το απόφθεγμά του, η κόρη του Ζουντίθ Μιλλέρ, που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο πλαίσιο της επίσκεψης της, στη χώρας μας το 2011, με αφορμή την ημερίδα «Ο Λακάν 2011» που διοργάνωσε το Γαλλικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο του Φροϋδικού πεδίου στην Ελλάδα.

«Η ψυχανάλυση διδάχθηκε από την ιστορία του ψυχαναλυτικού κινήματος ότι το ασυνείδητο έχει αποθέματα», δήλωνε η Ζουντίθ Μιλλέρ, με την ιδιότητα της Πανεπιστημιακής Καθηγήτριας Φιλοσοφίας και Προέδρου του Συλλόγου του Ιδρύματος του Φροϋδικού Πεδίου «και πως οι άνθρωποι αλλάζουν ανάλογα με τις πολιτισμικές εξελίξεις. Στις χώρες όπου υπάρχει η ψυχανάλυση για έναν αιώνα, δεν παρατηρούμε πια τα ίδια υστερικά φαινόμενα με εκείνα που παρατηρούσε ο Φρόυντ. Η υστερική είναι ιστορική (γελάει) όπως έχει πει ο Λακάν». (Πηγή: www.psychografimata.com).

Όντως, δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς πως οι πολιτισμικές εξελίξεις καθορίζουν τις πρακτικές των υποκειμένων και έως εκ τούτου τα νέα «υστερικά» φαινόμενα μας φωτογραφίζουν το πολιτισμικό υπόβαθρο που τα γεννούν.

Κάνοντας λόγο όμως για πολιτισμό, πόσο να απομακρυνθεί ο νους από τις τέχνες που τον ορίζουν, τη μουσική, στιχουργική, κινηματογράφος, μυθοπλασία, κλπ; Άλλωστε πόση ιστορική γνώση έχουμε εισπράξει στις μέρες μας, μέσα από την τέχνη;

Και τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Ξεκινώντας, από τη Μήδεια του Ευριπίδη, που μέχρι τις μέρες μας αποτελεί αντικείμενο μελέτης για το ιστορικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο, η ηρωίδα έδρασε και λειτούργησε, «η Μήδεια, εκείνη την εποχή, θεωρούνταν βάρβαρη» είναι η επικρατέστερη φράση ανάλυσης που μπορεί να συναντήσει κανείς μελετώντας για το έργο του Ευριπίδη.

Αλλά και στην σύγχρονη μυθοπλασία, έργα σημαντικών καλλιτεχνών μας ενημερώνουν για τις πολιτισμικές συμπεριφορές που αναπτύσσονταν μέσα σε συγκεκριμένα ιστορικά και πολιτικά πλαίσια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς αυτή την κατηγορία αποτελεί η βραβευμένη ταινία «Οι νύφες» του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη.

Στο ίδιο πλαίσιο θα έλεγα κανείς πως συμπεριλαμβάνεται και το έργο της Σοφίας Αδαμίδου με τίτλο, “Σωτηρία με λένε”, μια εμπνευσμένη βιογραφία από τη ζωή της Σωτηρίας Μπέλλου, της σπουδαίας γυναικείας μορφής του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού.

Εξάλλου, το ρεμπέτικο είδος μουσικής, είναι χαρακτηριστική περίπτωση, πολιτισμικής κληρονομιάς που έχει «φορτωμένη» την κουλτούρα της εποχής του συνομιλώντας πάντα με την ιστορία. Πολλοί γνωστοί μελετητές του εν λόγου είδους μουσικής, διαφωτίζουν τους σύγχρονους αναγνώστες για την πολιτισμική και πολιτική ιστορία που φέρει στις πλάτες του το ρεμπέτικο τραγούδι. Μη ξεχνάμε έξαλλου και την περίοδο απαγόρευσής του, με τα γνωστά μέχρι τις μέρες μας απαγορευμένα ρεμπέτικα.

Διαβάζουμε τις τελευταίες μέρες, πως αφαιρέθηκε από τους στίχους γνωστού τραγουδιού η λέξη «χοντρή». Ωστόσο, για τους γνώστες του τραγουδιού «Ο Άδωνις», οι στίχοι αφορούν σε «..μια χοντρή νευρικιά..»

Με περίσσια τόλμη, όπως επιβάλλεται σε τέτοιες περιπτώσεις, θα υποστήριζε κανείς ότι ζούμε μια εποχή που μας επιβάλλει να αφαιρούμε τη λέξη «χοντρή» αλλά μας μένει η «νευρικιά» … Διόλου παράδοξο, στην ανάλυση λόγου παραμένει ιστορική.

QOSHE - Εποχή… ιστορική - Μαρία Γεωργακοπούλου
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Εποχή… ιστορική

13 0
13.12.2023

«Η υστερική είναι ιστορική…» έλεγε ο Ζακ Λακάν, Γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, που σημάδεψε και την κοινωνική σκέψη του 21ο αιώνα. Επανέφερε το απόφθεγμά του, η κόρη του Ζουντίθ Μιλλέρ, που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο πλαίσιο της επίσκεψης της, στη χώρας μας το 2011, με αφορμή την ημερίδα «Ο Λακάν 2011» που διοργάνωσε το Γαλλικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο του Φροϋδικού πεδίου στην Ελλάδα.

«Η ψυχανάλυση διδάχθηκε από την ιστορία του ψυχαναλυτικού κινήματος ότι το ασυνείδητο έχει αποθέματα», δήλωνε η Ζουντίθ Μιλλέρ, με την ιδιότητα της Πανεπιστημιακής Καθηγήτριας Φιλοσοφίας και Προέδρου του Συλλόγου του Ιδρύματος του Φροϋδικού Πεδίου «και πως οι άνθρωποι αλλάζουν ανάλογα με τις πολιτισμικές εξελίξεις. Στις χώρες όπου υπάρχει η ψυχανάλυση για έναν αιώνα, δεν........

© naftemporiki


Get it on Google Play